Холбоева Ирода Шухрат қизининг филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси: “Ўзбек ва инглиз тилларида соматик компонентли провербиал фразеологизмларнинг чоғиштирма тадқиқи” 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чогʻиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В.2025.1.PhD/Fil5817.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз давлат университети. 
Илмий раҳбар: Маматалиева Навбаҳор Хўжамбердиевна, филология фанлари доктори(DSc), доцент.
Илмий Кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, Илмий Кенгаш рақами: Термиз иқтисодиёт ва сервис университети, PhD.03/24.09.2025.Fil.197.01.
Расмий оппонентлар: Бакиров Поён Уралович, филология фанлари доктори, профессор, Жабборов Шерзод Халикулович, филология фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент. 
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети. 
Диссертация йўналиши: амалий ва назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларидаги соматик компонентли провербиал фразеологизмларнинг семантик ва лингвомаданий хусусиятларини аниқлашдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
фразеологик бирликларнинг лингвомаданий хусусиятлари уларнинг инсоният сивилизацияси босқичлари билан параллел равишда юзага келганлиги ва  семантик-структур моҳияти ҳар иккала халқ тарихи, миллий менталитети, моддий ҳамда маънавий маданияти, анъанавий хўжалиги, ижтимоий кундалик турмуш тарзи, қадрияти ҳамда диний эътиқоди, маиший ҳаёти ва алоқалари, миллий туйғулари, урф-одатлари, мамлакатларнинг географик жойлашуви каби омиллар таъсирида шаклланганлиги далилланган;
қиёсланаётган тиллардаги провербиал фразеологизмларнинг муқобиллари ҳисобланган моноеквивалентлик,  полиеквивалентлик,  маъновий эквивалентлик,  эквиваленциз фразеологик бирликлар каби турлари гап ёки фикр тема ва ремасини белгилашда (инглиз тилидаги то кноw тҳе wай тҳе wинд блоwс (шамол қайси йўлдан эсишини билмоқ), ўзбек тилидаги юлдузни бенарвон урадиган каби фразеологик бирликларнинг фарқли жиҳатлари аниқланган бўлса, инглиз тилидаги то ҳаве смтҳ ат онеъс фингер эндс (бирор нарсани бармоғининг охирида деб билмоқ), ўзбек тилидаги беш қўлдай билмоқ каби ўхшаш томонлари намоён бўлиши аниқланган;   
ўзбек ва инглиз тилларидаги соматик компонентли фразеологик бирликлар семантик валентлигига қараб аниқловчи танлашда уларнинг коннотатив ва денотатив маънолари бирламчи, маънодаги кучлилик-кучсизлик, ижобийлик-салбийлик, услубий хосланганлик, даражаланиш, тарихийлик омилларининг иккиламчи аҳамияти асосланган;
чоғиштирилаётган тиллардаги соматик компонентли провербиал фразеологизмлар воситасида инсон ташқи ва ички образларини болалик, қарилик, соғлик, ўлим, бойлик, камбағаллик, оилавий муносабатлар каби идеографик гуруҳлар асосида очиб бериш орқали лингвомаданий ўзига хос соматик фразеологизмларнинг кундалик турмуш тарзи, анъана ва маросимлар, миллий менталитети, анъанавий хўжалиги, ижтимоий кундалик турмуш тарзи, қадрияти ҳамда диний эътиқоди негизида шаклланганлиги асосланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек ва инглиз тилларида соматик компонентли провербиал фразеологизмларнинг семантик ва лингвомаданий хусусиятларини тадқиқ қилиш жараёнида ишлаб чиқилган илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида:
 қиёсий адабиётшунослик ва чоғиштирма тилшунослик соҳаларига оид  билим ва кўникмаларини ривожлантириш, шунингдек, таълим тизими жараёнини намунали ташкил этиш ва мустаҳкамлашда Тошкент давлат оʻзбек тили ва адабиёти университетида 2021-2023-йилларда ПФ-201912258 “Ўзбек адабиётининг кўп тилли (ўзбек, рус, инглиз тилларида) электрон платформасини  яратиш” мавзусидаги лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Тошкент давлат оʻзбек тили ва адабиёти университетининг 2025-йил 28-апрел № 01/4-1707-сон маълумотномаси). Натижада ўзбек ва инглиз тилларидаги соматик компонентли фраземаларнинг семантикаси, уларнинг лингвомаданий таҳлили асосида замонавий лексикологияга доир муаммоларнинг ечимини топишнинг янги йўналишлари ишлаб чиқилган;
ўзбек ва инглиз тилларидаги фраземаларнинг лингвомаданий хусусиятлари ва  семантик моҳияти ҳар иккала халқ тарихи ва миллий менталитети, моддий ва маънавий маданияти, анъанавий хўжалиги, ижтимоий ва кундалик турмуш тарзи, қадрияти ва диний эътиқоди, маиший ҳаёти ва алоқалари, миллий туйғулари, урф-одатлари, мамлакатларнинг географик жойлашуви каби омиллар таъсирида шаклланганлиги ва улар инсоният сивилизацияси босқичлари билан параллел равишда юзага келганлигига оид назарий хулосалардан Тошкент давлат оʻзбек тили ва адабиёти университетида 2020-2023-йилларга мўлжалланган АМ-Ф3-201908172 “Ўзбек тилининг таълимий корпусини яратиш” мавзусидаги лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Тошкент давлат оʻзбек тили ва адабиёти университетининг 2025-йил 12-апрел № 01/4-1362-сон маълумотномаси). Натижада илмий изланувчиларга,  талабаларга  ўзбек ва инглиз халқларининг анъаналари, урф-одатлари, турмуш тарзини қиёслаш имкони пайдо бўлган, маънавий қадриятлар тизимида алоҳида ўрин эгаллаган байрам, ўйин, маросимлар, халқ оғзаки ижоди ҳақидаги матнлар бўйича лингвокултурология, этнолингвистика каби йўналишлар бўйича олиб борилаётган илмий тадқиқотлар ҳажми кўпайгани ҳақида хорижий тил профессор-ўқитувчилари ва талабаларга маълумот берилган;
ўзбек ва инглиз тилларидаги  провербиал фраземаларининг фарқли ва ўхшаш томонлари  аниқланиб, уларнинг халқ маданияти билан боғлиқ даражасини солиштириб ўрганиш тўғрисидаги мулоҳаза, хулоса ва натижалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали”нинг “Таълим ва тараққиёт”, “Болалар учун”, “Ўзбекистон ёшлари” эшиттиришлари ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий Телерадиокомпанияси “Ўзбекистон Телерадиоканали”нинг 2025-йил 7-апрел №05-09-431-сон маълумотномаси). Натижада илмий изланувчиларга,  талабаларга  инглиз ва ўзбек халқларининг анъаналари, урф-одатлари, турмуш тарзини қиёслаш имкони пайдо бўлган, маънавий қадриятлар тизимида алоҳида ўрин эгаллаган байрам, ўйин, маросимлар, халқ оғзаки ижоди ҳақидаги матнлар бўйича лингвокултурология, этнолингвистика каби йўналишлар бўйича олиб борилаётган илмий тадқиқотлар ҳажми кўпайгани ҳақида хорижий тил профессор-ўқитувчилари ва талабаларга маълумот берилган.