Хусайнова Мунисахон Яхшибековнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Инглиз ва ўзбек тилларидаги табиий толаларни дастлабки ишлаш технологияси (пахта) соҳасига оид терминларнинг лексик-семантик тадқиқи” 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: № B2023.3.PhD/Fil3916.    
Илмий раҳбар: Хошимова Дилдора Мадаминовна филология фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат чет тиллари институти, DSc.03/29.12.2022.Fil.156.01.
Расмий оппонентлар: Саидхонов Маъмиржон Мухаммедович, филология фанлари доктори, доцент; Қосимова Мадина Зайнобидиновна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларидаги табиий толаларга дастлабки ишлаш технологияси (пахта) соҳасига оид терминларни лексик-семантик таҳлил қилиш, ушбу соҳа терминологиясидаги лингвистик, типологик ва лингвомаданий хусусиятларини очиб беришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
табиий толаларни дастлабки ишлаш технологияси (пахта) соҳасига оид ўзбек ва инглиз тилларидаги терминларнинг тарихий келиб чиқиши, тарихий тадрижи, шаклланиш босқичлари ҳамда морфологик, синтактик, функсионал-структур хусусиятлари кўрсатилиб, маъно ва вазифаси жиҳатидан оʻхшаш бўлган парадигматик ва синтагматик хусусиятлари очиб берилган;
табиий толаларни дастлабки ишлаш технологияси (пахта) соҳаси терминларнинг этнологик таҳлили натижасида ўзлашма сўзларнинг миллий эквивалентини яратиш, соҳа терминларининг структур таҳлили орқали тил сатҳини бойитиши далилланган; 
табиий толаларни дастлабки ишлаш технологияси (пахта) соҳасига оид терминларнинг вариантлилик лексик хусусиятлари белгиланиб, иккиламчи номинация сифатида ишлатилганда терминлик хусусиятларини йўқотиши ҳамда маъно кўчиш хусиятига эга бўлиши аниқланган;
Соҳага оид ўзбек ва инглиз тилларидаги терминлар парамияларида акс этишида пахта лексик бирлигининг семантик хусусиятлари ёритилиб, таржималарда тавсифлаш, сўзма-сўз, транслитерация каби таржима усуллари устунлик қилиши таржима таҳлиллари асосида исботланган;
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тилларидаги табиий толаларни дастлабки ишлаш технологияси (пахта) соҳасига оид терминларнинг лексик-семантик тадқиқи юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
табиий толаларни дастлабки ишлаш технологияси (пахта) соҳасига оид Ўзбек ва инглиз тилларидаги терминларнинг тарихий тадрижи, шаклланиш босқичлари ва бугунги ҳолати,  соҳа доирасидаги терминологик луғатларнинг етарли эмаслиги, мавжудлари эса янгилашга муҳтожлиги, инглиз ва ўзбек тилларидаги табиий толаларга оид терминларнинг лексик-семантик, парадигматик ва синтагматик хусусиятлари билан богʻлиқ омилларга доир илмий хулоса ва натижалардан Фарғона давлат университетининг 2021-2022-йиллар учун мўлжалланган Фарғона давлат университети СУЗ80021ГР3149 “Америcан Драма” халқаро лойиҳасида фойдаланилди (Фарғона давлат университетининг 2024-йил 23-апрелдаги 04/2244-сонли маълумотномаси). Натижада мазкур лойиҳанинг назарий асоси мустаҳкамланди; 
табиий толаларни дастлабки ишлаш технологияси (пахта) соҳаси терминларини ўзбек ва инглиз тиллари кесимида этнологик тадқиқ қилиш орқали икки тил лексик қатламидаги ўзлашма сўзлар таҳлили натижасида айрим ўзлашма сўзларни тил лексик ҳазинасидан фойдаланган ҳолда миллий эквивалентини яратиш, уларни замонавий терминологик луғатларда талқин этиш ва бу орқали нутқ сатҳини бойитишга доир таклиф-тавсиялар, хулосалар ва илмий янгиликларидан Андижон давлат университетида 2017-2020-йилларда бажарилган “ОТ-Ф1-18. Оммавий лисоний маданиятни шаклантириш методлар ва методологиясини ишлаб чиқиш” давлат фундаментал-тадқиқот дастурлари доирасидаги лойиҳада фойдаланилди (Андижон давлат университетининг 2023-йил 2-ноябрдаги 39-01-2381-сон маълумотномаси). Натижада терминларнинг ижтимоий-маданий ҳаётимиз билан узвий боғлиқлигига доир янги назарий қарашлар билан бойитилди;
инглиз ва ўзбек тилларида табиий толаларни дастлабки ишлаш технологияси (пахта) соҳасига оид терминларнинг иккиламчи номинация сифатида учраши, бундай ҳолда улар термин вазифасида келмаслиги ва соҳага оид терминлар таржимаси жараёнидаги муаммолар кенг ёритиб берилилган маълумотлар, материаллар ва илмий-назарий хулосалардан ЎзМТРК “Ўзбекистон” телерадиоканалининг “Муносабат”, “Ўзбекистон тарихи”, “Ижод завқи”, “Таълим ва тараққиёт” кўрсатувларининг сенарийларини тайёрлашда (2022-2023-йиллар давомида) фойдаланилди ва муаллиф билан суҳбатлар уюштирилди (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг 2023-йил 23-октябрдаги 04-36-1574-сонли маълумотномаси). Мазкур эшиттиришларда кўп минг йиллик тарихга эга бўлган ўзбек халқининг асрлар давомида яратган ўзига хос бадиий тафаккурининг бетакрор мўжизаларини ўзида мужассамлаштирган пахта табиий толаси, унинг  ўзбек халқининг миллий маданиятидаги ўрни, халқимиз томонидан эъзозланиб, “оқ олтин” деб аталган пахтанинг тарихи кенг ёритилган.