Alimova Zilola Saydarifovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.    Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Zamonaviy siyosiy diskursda harbiy terminlarning funksional xususiyatlari (ingliz va o‘zbek tillari misolida)”, 10.00.06 – Qiyosiy adabiyotshunoslik, chog‘ishtirma tilshunoslik va tarjimashunoslik. 
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.3.PhD/Fil5032.
Ilmiy rahbar: Ergasheva Guli Ismoil qizi, filologiya fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti, DSc.03/30.12.2019.Fil.27.01.
Rasmiy opponentlar: Siddiqova Iroda Abduzuxurovna, filologiya fanlari  doktori, professor (Kengash a’zosi); Kurganov Anvar Muxtorovich, filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), dotsent.
Yetakchi tashkilot: Guliston davlat pedagogika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi. Publisistik matnlardagi siyosiy diskursda harbiy sohaga oid terminlarni struktur-semantik, pragmatik hamda tarjima xususiyatlarini tadqiq etishdan iborat. 
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat: ingliz va o‘zbek tillarida harbiy terminlarning paydo bo‘lishi, intralingvistik va ekstralingvistik omillar ta’sirida rivojlanib borishi hamda hozirgi bosqichdagi holati, ularning ichki va tashqi omillar hisobiga boyib borish usullari ochib berilgan; 
 chog‘ishtirilayotgan tillar kesimida siyosiy diskursning boshqa (harbiy va OAV) diskurs turlari bilan gibridlashuvi asosida hosil bo‘lgan nutq aktlarini o‘rganish asosida ularning OAVda chop etilgan matnlarda qo‘llanishiga muvofiq faollik darajasi hamda miqdoriy ko‘rsatkichlari aniqlangan;
 ingliz va o‘zbek tillari siyosiy diskursida harbiy sohaga oid terminlar leksik-semantik xususiyatlarini ochib berish orqali harbiy sohaga oid ko‘p komponentli terminlarning semantik, morfologik va sintaktik usullar yordamida shakllanish xususiyatlari asoslangan; 
 ingliz va o‘zbek tillari siyosiy diskursida harbiy sohaga oid terminlarni tarjima qilishda yuzaga keladigan muammolar hamda ularni bartaraf qilishda qo‘llaniladigan turli tarjima usullari asosida ularning pragmatik xususiyatlaridan foydalangan holda adekvat tarjimaga erishish xususiyatlari aniqlangan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Siyosiy diskursda harbiy terminlarni tadqiq etish jarayonida olingan natijalar asosida: 
ilmiy tadqiqotda ingliz va o‘zbek tillariga mansub harbiy terminlarning o‘ziga hosligi, harbiy terminlarning intralingvistik va ekstralingvistik omillar ta’sirida rivojlanib borishi, ularning tarkibiy xususiyatlari, harbiy terminlarning ifodalanishi hamda ularning amaliy ahamiyati, mavzuni yoritishga oid xulosalardan O‘zbekiston davlat jahon tillari universitetida davlat ilmiy-texnik dasturlar doirasida 2021-2022-yillarda bajarilgan AL-412104512 raqamli “O‘zbekistonning geografik obektlari uchun ko‘p tildagi elektron lug‘at yaratish” mavzusidagi amaliy loyihasi doirasida joriy qilingan (O‘zbekiston davlat jahon tillari universitetining 2025-yil 5-iyundagi 04-01/2686-son ma’lumotnomasi). Natijada loyiha doirasida taklif qilingan resurslar natijalari uning mazmunini boyitishga xizmat qilgan;
siyosiy diskursda harbiy terminlarning diaxron aspektda o‘rganilishi, morfologik va sintaktik usullar orqali yasalishi; ingliz va o‘zbek tillari turli til guruhlariga mansub bo‘lganligi sababli, terminlarni ingliz tilidan o‘zbek tiliga tarjima qilishdagi muammo va echimlari – tarjimaning modulyasiya, tasvirlash, konkretlashtirish, umumlashtirish kabi usullari orqali yasalgan harbiy terminlarning ilmiy natijalari IL-662204405 raqamli “Eksperimental fonetik laboratoriya yaratish (xorijiy til misolida)” mavzusidagi innovatsion loyiha doirasida joriy qilingan (O‘zbekiston davlat jahon tillari universitetining 2024-yil 14-apreldagi 04-01/14/1806-son ma’lumotnomasi). Natijada loyiha doirasida tayyorlangan resurslar ta’lim jarayoni mazmunini boyitishga erishilgan;
harbiy terminlarning  leksik-semantik xususiyatlari aniqlanib, harbiy sohaga oid ko‘p komponentli terminlarning semantik, morfologik va sintaktik usullar yordamida shakllanishi, ularning matnlarda ham salmoqli o‘rin egallab, kommunikativ funksiyasini saqlab qolishi ifodalangan, strategik harakatlar tavsifi va mojarolarni hal qilish usullarini harbiy terminlarsiz tasavvur qilib bo‘lmasligi hamda ushbu tahlil natijalari O‘zbekiston Respublikasi Xalqaro ta’lim bo‘yicha Amerika kengashlari va O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti AQSh elchixonasi bilan hamkorlikda 2022-2024-yillarda amalga oshirilgan S-UZ2800-21-GR-3106 “The English Access Microscholarship Program” xalqaro innovatsion grant loyihasi doirasida joriy qilingan (O‘zbekiston davlat jahon tillari universitetining 2025-yil 4-iyundagi 04-01/2672-son ma’lumotnomasi). Natijada taklif qilingan tavsiya va xulosalar amaliy loyiha ishlanmalarini takomillashtirishga asos bo‘lgan;
OAVda siyosiy diskursga oid matnlar tarkibida qo‘llaniladigan harbiy terminlarni tarjima qilish jarayonida ularn pragmatik xususiyatlaridan foydalangan holda adekvat tarjimaga erishish usullari, so‘zlovchining nutqiy ifodasi maqsadi, nutq taktikasi, presupposisiya tushunchalariga tegishli jihatlari, illokutiv maqsad, natija (xabarning informativligini oshirish, emotsional holatni o‘rganish) kabilar tarjimada muhim axamiyat kasb etishi, asliyatning pragmatikligini saqlab qolgan holda adekvatlikka erishish metodikasi va mazkur bosqichni amalga oshirish usullari natijalaridan O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasining “O‘zbekiston 24” teleradiokanali DM “O‘zbekiston 24” radiokanali “Muhim mavzu” va “Radiomuloqot” eshittirishlari ssenariylarini shakllantirishda foydalanilgan (O‘zbekiston Milliy Teleradiokompaniyasining 2024-yil 28 noyabrdagi 03-09-585-son ma’lumotnomasi). Natijada radio eshittirishlarning ilmiy metodik va amaliy dolzarbligini ta’minlashga erishilgan.