Турсуналиев Тўйчивой Ғанижон ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Бошқарув функсияларига геометрик ва экспоненсиал чегарали дифференциал ўйинларда кўп қувловчидан қочиш масаласи”, 01.01.02 – Дифференциал тенгламалар ва математик физика (физика-математика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: № В2025.2.PhD/FM1290
Диссертация бажарилган муассаса номи: В.И.Романовский номидаги Математика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: В.И.Романовский номидаги Математика институти ҳузуридаги DSc.02/30.12.2019.FM.86.01 рақамли Илмий кенгаш.
Илмий раҳбар: Ибрагимов Ғофуржон Исмаилович, физика-математика фанлари доктори, профессор.
Расмий оппонентлар: Ашуров Равшан Раджабович, физика-математика фанлари доктори, профессор; Рўзибоев Маркс Ботирбоевич, физика-математика фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ўйинчиларнинг бошқарув функсиялари геометрик ва экспоненсиал чекловларни қаноатлантирувчи дифференциал ўйинларда кўп қувловчилардан қочиш масалаларини ҳал қилишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
бошқарув функсийалари геометрик чекловли чизиқли дифференциал ўйинларда бир қувловчи ва бир қочувчидан иборат масалада қочишни кафолатловчи қочувчи учун стратегия қурилган ҳамда қувловчи ва қочувчи орасидаги масофа қуйидан баҳоланган;
бошқарув функсийалари геометрик чекловли чизиқли дифференциал ўйинларда икки қувловчига эга қочиш масаласида қочувчи учун стратегия қурилиб, яқинлашиш вақтлари сони 3 дан ошиб кетмаслиги исботланган;
бошқарув функсийалари геометрик чекловли чизиқли қочиш дифференциал ўйинларида м қувловчига эга қочиш масаласида қочувчи учун стратегия қурилиб, ҳар бир гуруҳ ҳужумидан сўнг энг камида битта қувловчи кейинги гуруҳ ҳужумида иштирок этмаслиги ҳамда қувловчиларнинг яқинлашиш вақтлари сони м(м+1)/2 дан ошиб кетмаслиги исботланган;
ўйинчиларнинг бошқарув функсийалари экспоненсиал интеграл чекловли содда ҳаракатли дифференциал ўйинларда қочувчи учун стратегия қурилиб унинг жоизлиги ва қувловчиларнинг яқинлашиш вақтлари сони м дан ошмаслиги исботланган, шунингдек кўп қувловчилардан қочиш масалалари ечилишининг етарли шартлари ва ўйинчилар орасидаги масофанинг қуйи чегараси топилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бошқарувлари геометрик ва экспоненсиал чекловли кўп қувловчилардан қочиш дифференциал ўйинлари бўйича олинган натижалар асосида:
бошқарув функсийалари геометрик чекловлар қўйилган чизиқли дифференциал ўйинларда кўп қувловчидан қочиш масалалари ечилишини кафолотловчи шартларидан 374874-2022 рақамли “Фазавий ўтишлар ва таҳлилий ҳодисалар масалалари. Уларнинг тез ўтиш тенгламалари ва асимптотикаларининг математик хусусийатлари” мавзусидаги хорижий грант лойиҳасида чизиқли дифференциал тенгламалар учун аналогик масалаларни ечишда фойдаланилган (Ўш давлат университетининг 2025-йил 17-сентабрдаги 1254-сонли маълумотномаси, Қирғизистон Республикаси). Илмий натижанинг қўлланиши чизиқли дифференциал тенгламалар билан ифодаланган фазавий ўтишлар ва таҳлилий ҳодисалар масалаларининг тўлиқ ечимларини кўрсатиш имконини берган;
бошқарув функсийалари экспоненсиал интеграл чекловларга эга оддий дифференциал ўйинларда кўп қувловчидан қочиш масалалари бўйича олинган натижалардан Реггио Калабрия Ўрта ер денгизи университетининг “Қарорлар лабораторияси тадқиқот дастури” мавзусидаги лойиҳасида дифференциал ўйинлар масалаларини ечишда фойдаланилган (Реггио Калабрия Ўрта ер денгизи университетининг 2025-йил 4-сентябрдаги маълумотномаси, Италия). Илмий натижанинг қўлланиши Эвклид фазосида берилган дифференциал ўйинларда чекли сондаги қувловчига эга қочиш масаласида агар қочувчи қочиш стратегиясини қўлласа қувловчиларнинг ихтиёрий жоиз бошқарувларига қарши муваффақиятли қочиш имконини берган.