Мирталипова Наргиза Хасанходжаевна
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Ўзбекистон ҳарбий хизматчилари учун қулай дала кийимини яратиш” 05.06.04 – “Тикувчилик буюмлари технологияси ва костюм дизайни” (техника фанлари)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: № В2019.2.PhD/Т1196
Илмий раҳбар: Камилова Холида Ҳафизовна, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти, DSc.03/30.12.2019.T.08.01.
Расмий оппонентлар: Нигматова Фотима Усмановна, техника фанлари доктори, профессор; Пулатова Сабохат Усмановна, техника фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Наманган муҳандислик-технология институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистон иқлимини ўзига хос ҳусусиятларини ҳисобга олган ҳолда яхшиланган эргономик ҳусусиятли қулай дала кийимини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
иссиқ иқлим шароитига мос қулай дала кийими учун қалинлаштирилган танда ва арқоқ ипларни қўллаб матонинг рационал таркиби ишлаб чиқилган;
дала кийими эргономик конструкциясининг «енг- ўмиз» тугунидаги енг қиямаси баландлиги, енг ўмизи чуқурлиги ва яхлит бичилган хиштак баландлигининг рационал параметрлари ва динамикадаги ўзаро боғлиқлик қонуниятлари тўлиқ факторли тажрибани ўтказиш орқали аниқланган;
иссиқ иқлим шароитида дала кийими учун кийим остидаги қулай ҳаво алмашинувини таъминлайдиган ҳарорат, мато қалинлиги ва СО2 концентрациясига боғлиқ вентиляцион тешикларнинг юза қийматларини аниқлаш учун аналитик ҳисоб усули ишлаб чиқилган; дала шароитида кийим ости микроиқлим кўрсаткич параметрлари, жумладан харорат, намлик, ис гази (СО2) миқдорини ўлчайдиган юқори аниқликдаги масофавий сенсорли датчиклардан фойдаланиб самарали усул ва ўлчов қурилмаси яратилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Ўзбекистон ҳарбий хизматчилари учун қулай дала кийимини ишлаб чиқиш бўйича тадқиқотнинг олинган илмий натижалари асосида:
қишки дала кийимининг дизайни ва техник ҳужжатлари «Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмаси тасарруфидаги «DI IXLOS» МЧЖ тикув корхонасида жорий этилди. («Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмасининг 2021 йил 5 май 03/14-1479-сон маълумотномаси). Натижада, қишки дала кийими комплектини ва тайёрлаш технологиясини жорий этиш, конструктив чоклар сони ҳамда хом ашё ҳаражатларини камайтириш эвазига кийимни тайёрлашда меҳнат сарфини 6% гача қисқартиришга имкон яратилган;
ёзги дала кийимининг дизайни, базавий конструкция ва техник ҳужжатлари «Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмаси тасарруфидаги «Тошкент спорт буюмлари фабрикаси» УК тикув корхонасида жорий этилди. («Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмасининг 2021 йил 5 май 03/14-1479-сон маълумотномаси). Натижада, ёзги дала кийими комплектини ва тайёрлаш технологиясини жорий этиш, конструктив чоклар сони камайтириш эвазига кийимни тайёрлашда меҳнат сарфини 3% гача қисқартиришга имкон яратилган;
ҳарбий хизматчилар дала кийими учун Ўзбекстон Республикаси Интелектуал мулк Агентлиги томонидан саноат намунасига патентлар олинган. («Ҳарбий хизматчилар учун ёзги дала кийими тўплами», №SAP 02061.13.12.2019); («Ҳарбий хизматчилар учун ёзги дала кийими тўплами», №SAP 02062.13.12.2019); («Ҳарбий хизматчилар учун трансформациялана-диган енгил куртка», №SAP 02145, 09.02.2021); («Ҳарбий хизматчилар учун трансформацияланадиган енгил куртка», №SAP 02146, 9.02.2021). Натижада, Ўзбекистон кескин континентал иқлимига мос ҳарбий хизматчилар учун қулай дала кийими яратилган.