Камбаров Бахтиёр Акбаралиевичнинг 
фан доктори (DSс) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: «Тўрт ғилдиракли чопиқ тракторининг манёврчанлиги ва ўтувчанлигини оширишнинг илмий-техник асосларини ишлаб чиқиш», 05.07.01 - Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация машиналари. Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаш (техника фанлари бўйича).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В 2021.4. DSc/Т376 
Илмий маслаҳатчи: Ахметов Адилбек Агабекович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қишлоқ хўжалигини механизациялаш илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қишлоқ хўжалигини механизациялаш илмий-тадқиқот институти, PhD. 05/13.05.2020.Т.112.01.
Расмий оппонентлар: Ауезов Онгарбай Пирлешович, техника фанлари доктори, профессор; Мухитдинов Акмал Анварович, техника фанлари доктори, профессор; Асқарходжаев Тўлқин Ишанович, техника фанлари доктори, профессор. 
Етакчи ташкилот: Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети тавсия этилсин.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади кенг қамровли экиш ва чопиқ агрегатлари таркибида ишлатиладиган тўрт ғилдиракли чопиқ тракторининг манёврчанлиги ва ўтувчанлигини оширишнинг илмий-техник асосларини ишлаб чиқиш орқали уларнинг иш сифат кўрсаткичлари ҳамда самарадорлигини оширишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
4К2 ва 4К4 ғилдирак формулали чопиқ тракторларини баланд агротехникавий тирқишли портал турдаги олдинги ўқ ва етакчи кўприкнинг конструкцияси ғўза қатор ораларига мос тушиши ва етилган ўсимликларни кам шикастланишни ҳисобга олган ҳолда ишлаб чиқилган.
тўрт ғилдиракли чопиқ тракторининг манёврчанлик сифатлари йўналтирувчи ғилдираклар, олдинги ўқ ва етакчи кўприк ҳамда рул трапецияларининг қийматларини ҳисобга олган ҳолда аниқланган;
тўрт ғилдиракли чопиқ трактори базасида тузилган кенг қамровли агрегатнинг энг кичик бурилиш радиуси унинг қайрилиш жараёнларини ифодаловчи аналитик боғланишлар асосида аниқланган;
баланд агротирқишли чопиқ тракторига ўрнатилган шиналарнинг тури ва параметрлари тракторнинг агротехнологик ва кинематик кўрсаткичлари ҳисобга олган ҳолда асосланган;
чопиқ тракторларининг кўндаланг статик турғунлик кўрсаткичлари унинг ғилдирак формулаларини ҳисобга олган ҳолда аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Баланд агротехник тирқишли тўрт ғилдиракли чопиқ тракторларини ишлаб чиқиш бўйича олинган натижалар асосида:
чопиқ тракторларига олдинги ўқ ва етакчи кўприкларнинг янги техник ечимига Интеллектуал мулк агентлигининг фойдали моделга патент(№FAP 00893, №FAP 00971, №FAP 01531)лар олинган. Натижада кенг қамровли машиналарни агрегатлайдиган, тўлиқ йиллик бандлик даражасига эга 4К4 ғилдирак формуласидаги истиқболли чопиқ тракторининг манёврчанлиги, ўтувчанлиги ва барқарор ҳаракатини оширадиган агротехник тирқиши баланд олдинги етакчи кўприкнинг конструктив схемасини ишлаб чиқиш имкони яратилган;
баланд агротехник тирқишли (4К2 ва 4К4) чопиқ тракторлари Янгийўл ва Қуйичирчиқ туманлари фермер хўжаликлари ва ҚХМИТИ тажриба хўжалиги далаларида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 28 августидаги 02/023-3564-сон маълумотномаси). Натижада ёнилғи сарфи 9 фоизга, меҳнат сарфини 23,1 фоизга ҳамда тўғридан-тўғри эксплуатацион харажатларни 18,1 фоизга камайтириш имкони яратилган;
4К4 ғилдирак формулали баланд агротехник тирқишга эга чопиқ трактори Қишлоқ хўжалиги техникаси ва технологияларини сертификатлаш ва синаш маркази (ҚТТСМ)да синовлардан ўтган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 28 августидаги 02/023-3564-сон маълумотномаси). Натижада тракторнинг кўндаланг турғунлигини меъёр талабларга мослиги ва ниҳолларга зарар етказмасдан қатор ораларга ишлов берилиши таъминланган;
тўрт ғилдиракли чопиқ тракторига баланд агротехник тирқишли олдинги ўқ ва етакчи кўприк ҳамда рул юритмаларини ишлаб чиқаришни ўзлаштириш учун лойиҳа-конструкторлик ҳужжатлари (техник топшириқлар ва чизмалар) ва ҳисоблаш усуллари «Тошкент қишлоқ хўжалиги техникаси заводи» АЖ ва «Қишлоқ хўжалиги машинасозлиги конструкторлик-технологик маркази» МЧЖда лойиҳалаш жараёнига жорий этилган («Трактор» Махсус конструкторлик бюросининг 2014 йил 24 декабрдаги 26-534-сон ва «Қишлоқ хўжалиги машинасозлиги конструкторлик-технологик маркази» МЧЖнинг 2020 йил 22 декабрдаги 405-сон маълумотномалари). Натижада тўрт ғилдиракли чопиқ тракторининг манёврчанлиги, ўтувчанлигини ва турғунлигини оширадиган баланд агротехник тирқишли олдинги ўқ ва етакчи кўприк ҳамда рул юритмаларини ишлаб чиқариш имкони яратилган.