Атабоев Ахаджон Джумақўзиевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек ва инглиз тилларида боғловчилар семантикаси, ўзаро таржимаси ва лексикографик талқини”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.3.PhD/Fi11363.      
Илмий раҳбар: Рустамов Дилшодбeк Абдувахидович, филология фанлари доктори, доцент. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Fil.60.02.
Расмий оппонентлар: Хошимова Дилдора Мадаминовна, филология фанлари доктори, доцент; Тошпўлатов Азамат Меҳмоналиевич, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ўзбек ва инглиз тилларида боғловчилар семантикаси, ўзаро таржимаси, прагматик хусусиятларини очиб бериш ҳамда лексикографик талқинини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инглиз тилида шаклий жиҳатдан бир хил ифодаланувчи сўзлар грамматик жиҳатдан предлог, боғловчи ҳамда равиш бўлиб келиши, ўзбек тилида эса вазифадош боғловчи юклама, модал сўз, равиш туркуми бўлиб келиши далилланган; 
инглиз тилида эргаштирувчи боғловчилар тенг боғловчига нисбатан кўпроқ миқдорни ташкил этиши, ўзбек тилида инглиз тилидаги “conjunction”дан фарқли равишда эргаштирувчи боғловчилар аниқлов, сабаб, шарт, чоғиштирув, шарт ва тўсиқсизлик боғловчиларга бўлиниши далилланган;
ўзбек ва инглиз тилларида боғловчилар прагматик хусусият касб этиши, контекст талаби ва сўзловчи мақсадига кўра гап мазмунига эҳтимоллик, таъкидлаш, вазиятдан норозилик, тахмин, эҳтимол каби маъноларни юзага чиқариши, боғловчиларда транспозиция, сўзловчи мақсадини ифодалаш, нуқт вазиятига қараб презуппозиция ҳосил қилиш имкониятлари очиб берилган;
таржима матнида трансформация боғловчининг қўлланишига ҳам кучли таъсир қилиши, боғловчи матнда тушириб қолдирилиши ёки грамматик жиҳатдан мос бўлмаган боғловчи билан таржима қилиниши далилланиб, таржимадаги трансформация асосан инглиз тилидаги содда гапларнинг ўзбек тилига қўшма гап, ўзбек тилидаги қўшма гапларнинг инглиз тилига содда гап тарзида ифодаланишидан келиб чиқиши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек ва инглиз тилларида боғловчилар сeмантикаси, ўзаро таржимаси ва лeксикографик талқини тадқиқи бўйича олинган илмий натижалар асосида:
инглиз тилида эргаштирувчи боғловчилар тенг боғловчига нисбатан кўпроқ миқдорни ташкил этиши, ўзбек тилида инглиз тилидаги “conjunction”дан фарқларига доир хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институти томонидан олиб борилган ФА-Ф1-Г003 «Ҳозирги қорақалпоқ тилида функционал сўз ясалиши» (2012-2016) мавзусидаги фундаментал лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2021 йил 17 сeнтябрдаги 17.01.227-сон маълумотномаси). Натижада, ўзбек, инглиз ва қардош тилларда боғловчиларнинг ўрганилишидаги муаммолар аниқланиб, уларни тадқиқ этишга оид назарий ва амалий ечим усуллари ишлаб чиқилган;
ўзбек ва инглиз тилларида боғловчилар прагматик хусусият касб этиши, контекст талаби ва сўзловчи мақсадига кўра гап мазмунига эҳтимоллик, таъкидлаш, вазиятдан норозилик, тахмин, эҳтимол каби маъноларни юзага чиқариши, боғловчиларда транспозиция, сўзловчи мақсадини ифодалаш имкониятларига доир хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институти томонидан олиб борилган ФА-А1-Г007 «Қорақалпоқ нақл-мақоллари лингвистик тадкикот объекти сифатида» мавзусидаги амалий-илмий лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2021 йил 16 августдаги 17.01.183-сон маълумотномаси). Натижада, ўзбек, инглиз ва қардош тилларда боғловчиларнинг ўрганилишидаги муаммолар аниқланган, хусусан, нақл-мақоллар таркибидаги боғловчиларнинг семантик типологияси таҳлил этилган, ўзбек тилидаги боғловчиларнинг инглиз ва қардош тиллардаги матнларда нақл-мақолларнинг берилиши, инглиз тилидаги боғловчиларнинг ўзбекча таржимада берилиши бўйича таклифлар ишлаб чиқилган;
ўзбек ва инглиз тилларида  боғловчилар сeмантикаси, ўзаро таржимаси ва лeксикографик талқини бўйича олиб борилган тадқиқотнинг натижалари ва материалларидан Ўзбекистан Миллий телерадиокомпанияси “O‘zbekiston” телерадиоканали ДМ “Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар” мухарририяти томонидан тайёрланган “Таълим ва тараккиёт”, “Адабий жараён" номли радиоэшиттиришларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий Телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасасининг 2022 йил 6 январдаги 04-36-09-сон маълумотномаси). Натижада, тингловчилар инглиз ва ўзбек тилларида боғловчининг нутқда қўлланилишига ва таржимада берилишига кўра ўзига хос ва умумий жиҳатлари, инглиз ва ўзбек тилларида боғловчиларнинг луғатларда изоҳланганлиги, муқобиллари берилганлиги, бадиий ва синхрон таржима жараёнида муқобил вариантларини топишда қай даражада қўл келиши ҳақида маълумотларга эга бўлиш имконияти яратилган.