Мавлянова Нигора Наримановнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, иҳтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ҳомила ўсиши чегараланиши синдроми ривожланишининг молекуляр-генетик ва аутоиммун механизмлари», 14.00.01 – Акушерлик ва гинекология; 14.00.20 - Тиббий генетика (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4.DSc/Tib480.
Илмий маслахатчи: Нажмутдинова Дилбар Қамариддиновна тиббиёт фанлари доктори, профессор; Бобоев Қодиржон Тўхтабаевич тиббиёт фанлари доктори, профессор.
 Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослаштирилган акушерлик ва гинекология илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент педиатрия тиббиёт институти, DSc.04/30.12.2019.Tib.29.01.
Расмий оппонентлар: Қурбонов Жахонгир Жамолович тиббиёт фанлари доктори, профессор; Уринбаева  Нилюфар  Абдужаббаровна тиббиёт фанлари доктори; Рузибакиева Малика Руслановна тиббиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Россия Федерацияси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг “Шимолий-Осетия давлат тиббиёт академияси” олий таьлим федерал давлат бюджети таьлим муассасаси.
Диссертациянинг йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II.  Тадқиқотнинг мақсади: ҳомила ўсиши чегараланиши синдромини ривожланишининг молекуляр-генетик ва аутоиммун механизмларини аниқлашдан иборат.  
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
аёлларда ҳомила йўқотиш синдроми ривожланиш хавфини молекуляр-генетик башоратлаш усули ишлаб чиқилган;
 ҳомиладорларда эндотелиал тизими FGB генининг функционал бўлмаган аллел вариантлари қон-томир етишмовчилиги олиб келиши сабабли ҳомиладорлик даврида веноз тромбозлари, фетоплацентар етишмовчилигига олиб келиши асосланган;
TNF-a генининг rs1800629 полиморф локусларининг салбий А аллели ва G/A гетерозиготлик генотипларининг мавжудлиги ўсма некрози омили орқали ҳомила ўсишининг чегараланиш синдромининг ривожланишига олиб келиши асосланган;
 FGB генининг G/A гетерозигот вариантли ҳомиладор аёлларда ДНК-ds га нисбатан ААТ IgG юқори даражада аниқланиши қон-томир етишмовчилиги орқали ҳомила ўсишининг чегараланиш синдромининг оғир даражада кечиши исботланган; сосуд
ҳомиладорларда ҳомила ўсиши чегараланиш синдромида яллиғланишга хос (FNO-alfa, ИЛ-6) ва яллиғланишга қарши (ИЛ-4, ИЛ-10) цитокинлар хамда IFN-γ миқдорининг кескин ортиши GST ксенобиотик ферментлари генининг салбий генотипларига эгалигига кўра организмда инфекцион-яллиғланиш ва аутоиммун жараёнларининг  ривожланишига  олиб келиши асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ҳомила ўсиши чегараланиши синдромини ривожланишининг молекуляр-генетик ва аутоиммун механизмларини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ҳомиладорларда эндотелиал тизим ва организм детоксикациясида иштирок этадиган генларни молекуляр-генетик тадқиқотлари асосида ишлаб чиқилган «Ҳомила ўсиши чегараланиши  синдромини молекуляр-генетик башоратлаш» услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 25 июлдаги 8н-р/595-сон маълумотномаси). Илмий натижаларни жорий қилиниши ҲЎЧС ривожланиш хавфини эрта башоратлаш орқали акушерлик асоратлар олдини олишга имкониятини берган;
ҳомиладор аёллар организми детоксикацияси генлари муҳим маркерларини аутоиммун жараёнидаги ўрнини аниқлаш асосида ишлаб чиқилган «Ҳомила ўсиши чегараланиш синдроми ривожланишида аутоиммун жараёнларни ташхислашда DS/SS га нисбатан иммуноглобулинлар G синфи антинуклеар антитаналарнинг роли» услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 25 июлдаги 8н-р/596-сон маълумотномаси). Илмий натижаларни жорий қилиниши хомиладор аёлларда  касаллик оғирлик даражаси ривожланишини эрта башоратлаш орқали аутоиммун жараён ҳолатини аниқлашга имкониятини берган;
ҳомиладор аёлларда хомила йўқотиши мониторинги асосида «Ҳомилани йўқотиш синдромини молекуляр-генетик прогноз қилиш усули» IAP 06448 рақамлм ихтирога патенти олинган (Интеллектуал мулк агентлиги томонидан  2021 йил 23 апрелда рўйхатдан ўтказилган). Илмий натижаларнинг жорий қилиниши аёлларда ҳомилани йўқотиш хавфи пайдо бўлиши ва ривожланишини эрта ташҳислаш ва олдини олишга имкониятини берган;
ҳомила ўсиши чегараланиши синдромини ривожланишининг молекуляр-генетик ва аутоиммун механизмларини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Бухоро вилояти перинатал маркази, «Эмбриосервис» МЧЖ ва «Генотехнология» МЧЖ амалий фаолиятига жорий қилинган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг  2021 йил 17 ноябрдаги 8н-з/433-сонли маълумотномаси). Натижаларнинг амалиётга жорий этилиши хомиладорларда ҳомила ўсиши чегараланиши синдроми хавфи пайдо бўлиши ва ривожланишини эрта ташҳислаш, олиб бориш тактикасини такомиллаштириш, оғир ҳолатларини дифференциал ташхислаш, касаллик асоратларини камайтириш хамда тўғри даволаш тактикасини қўллаш ҳисобига иқтисодий самарадорликка эришишга имкон яратган.