Sayt test rejimida ishlamoqda

Торемуратов Мухаммедияр Шадимуратовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон 

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Қорақалпоғистон жуфт туёқлилари (Mammalia: Artiodaсtyla) фаунасининг замонавий ҳолати, экологияси ва аҳамияти», 03.00.06 – Зоология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.2.PhD/B324.
Илмий раҳбар: Азимов Джалолиддин Азимович, биология фанлари доктори, профессор, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Зоология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети, PhD.03/30.12.2019.В.20.04.
Расмий оппонентлар: Холбоев Фахриддин Рахмонкулович, биология фанлари доктори, профессор; Асенов Гаппар, биология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Хоразм Маъмун академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Қорақалпоғистон жуфт туёқлилари фаунасининг ҳозирги ҳолатини комплекс ўрганиш, ҳайвонлар популяциясининг трансформацияланган яшаш ҳудудлар шароитига экологик мослашувини изоҳлаш ва ноёб турларни муҳофаза қилишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Қорақалпоғистон жуфт туёқлилари фаунасининг 5 та турдан иборат - ёввойи чўчқа, Бухоро буғуси, Устюрт қўйи, сайғоқ ва жайронларнинг замонавий сони аниқланган;
Амударё қуйи оқими, Шимоли-Ғарбий Қизилқум ва Устюрт платосининг ҳудудларида жуфт туёқлилар алоҳида гуруҳларининг тарқалган жойлари аниқланган;
жуфт туёқлилар популяциялари сонини чекловчи асосий омиллари броконерлик ва улар яшаш жойларининг доимий қисқариш сабаблари очиб берилган;
Бухоро буғуси, жайрон, сайғоқ, Устюрт қўйи ва ёввойи чўчқа алоҳида гуруҳларининг учраган жойлари координаталари аниқланган;
жуфт туёқлиларнинг 26 турдан иборат паразит гельминтлари фаунаси таркиби аниқланган ва гельминтларнинг баъзилари қишлоқ хўжалик ҳайвонлари ва одамлар учун хавфли табиий ўчоқли гельминтиозларни шакллантиришда иштирок этиши баҳоланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Қорақалпоғистон жуфт туёқлилари (Mammalia: Artiodaсtyla) фаунасининг замонавий ҳолати, экологияси ва аҳамияти бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Қорақалпоғистон Республикасининг Қўнғирот, Мўйноқ, Қораўзак ва Тахтакўпир туманлари ҳудудларида тарқалган 2609 (895 бош ёввойи чўчқа, 1429 бош Бухоро буғуси, 238 бош Жайрон, 40 бош Сайғоқ, 7 бош Устюрт қўйи) жуфт туёқли ҳайвон турларининг туманлар кесимида тақсимланишини акс эттирувчи маълумотлар базаси Қорақалпоғистон Республикаси Ўрмон хўжалиги қўмитаси амалиётига жорий этилган (Қорақалпоғистон Республикаси Ўрмон хўжалиги Комитетининг 2021-йил 19 октябрдаги № 491 – сонли маълумотномаси). Натижада, кўрсатилган туманлардаги овланадиган ва ҳимояга муҳтож турлар тарқалган популяцияларни аниқлаш ва яшаш муҳитларини муҳофазалаш имконини берган;
Қорақалпоғистон Республикаси ҳудудида яшайдиган ноёб ва овланадиган жуфт туёқлиларнинг географик тарқалиши, турлар таркиби ва сони юзасидан олинган илмий натижалари асосида ишлаб чиқилган кадастр маълумотлари Қорақалпоғистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасининг Қўнғирот ва Мўйноқ тумани бўлимлари амалиётига жорий этилган (Қорақалпоғистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасининг 19 октябр 2021 йил № 01/18 - 2244-сонли маълумотномаси). Натижада, Устюрт платоси, Шарқий ва Жанубий чинк ҳудудларида учрайдиган ноёб жуфт туёқлилар ҳисобини мавсумий аниқлаш ва улар сонини узоқ муддатли мониторингини юритиш имконини берган;
Устюрт платоси, Шарқий ва Жанубий чинк ҳудудларида учрайдиган ёввойи чўчқа, жайрон, сайғоқ ва Устюрт қўйи тарқалган ҳудудлар ва уларнинг ГАТ хариталари Қорақалпоғистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасининг Қўнғирот ва Мўйноқ тумани  бўлимлари амалиётига жорий этилган (Қорақалпоғистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасининг 19 октябр 2021 йил № 01/18 - 2244-сонли маълумотномаси). Натижада, ноёб турларни браконьерлардан муҳофаза қилиш, йўқолиб кетиш хавфини камайтириш, ов объектларига қўшимча ўзгартиришлар киритиш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish