Гулямова Зарина Рахматилоевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Инглиз ва ўзбек тилларида антитеза стилистик воситаси  қўлланишининг концептуал-когнитив ва миллий-маданий параметрлари», 10.00.06 - Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.2.PhD/Fil1300.
Илмий раҳбар: Алимова Мухарам Хаятовна, филология фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/04.06.2021.Fil.72.03.
Расмий оппонентлар: Киселёв Дмитрий Анатольевич, филология фанлари доктори, доцент; Косимова Нафиса Фарходовна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларида антитеза стилистик воситасининг концептуал-когнитив ва миллий-маданий параметрларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
инглиз ва ўзбек лингвомаданиятида антитезанинг оппозиция тамойили асосида унинг миллат тили, ахлоқ меъёрлари, эътиқоди, турмуш тарзида ўрнашган миллий-хусусий, умуминсоний, универсал белгиларни ташувчи ва ўхшаш маданий концептларни вербаллаштирувчи маданий қолип эканлиги исботланган; 
антитезанинг асосий мазмунини ифодалашда от, сифат, феъл сўз туркумларининг бирламчи мавқега эга эканлиги, турли бирикувларда фикрни тўлдириш ва аниқлаш, эмоционал-баҳоловчи муносабатни ифода этиш, стилистик эффект бағишлаш каби қўшимча бўёқдорликни таъминлаш мақсадида ишлатилган равиш, олмош, предлогларнинг эса иккиламчи характерда эканлиги асосланган;
қиёсланаётган тиллар лингвомаданиятида тажовузкорлик, ҳукмдорлик, устунлик, мустақиллик, қатъият, мақсадлилик каби маскулин (мужской род) ва эмоционаллик, ғамхўрлик, дўстлик, хушмуомалалик, кўнгилчанлик каби феминин (женский род) параметрларга эга антитезаларнинг ўзаро диалектик боғланган категориялар эканлиги, гендер белгиланганлик касб этиши далилланган; 
ҳар иккала тилда контраст жуфтликни ифодаловчи лисоний воситаларнинг марказий сатҳини тилда мустаҳкам ўрнашган турли ўзакли ва ясама антонимлар, конверсивлар, феъл предикатларининг тасдиқ-инкор оппозициялари ташкил этиши ва мазмуний қарама-қаршиликни ифодаловчи тил элементлари стандартлашуви даражасининг пасайиши маъно воситаларининг марказдан периферияга чекинишида намоён бўлиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тили стилистик воситаларининг тадқиқи жараёнида олинган илмий натижа ва хулосалар асосида:
ҳар бир халқнинг тили ва маданиятида миллий ўзига хос, умуминсоний, универсал, фақат унга хос бўлган, тилида мустаҳкамланган маданий маънолар, ахлоқий меъёрлар, эътиқодлар, хулқ-атвор намуналари ва бошқаларни ифодаловчи антитезанинг кучли тасвирий ва экспрессив восита сифатида  дунёнинг концептуал расмини очиб беришига оид хулосалардан  давлат бюджети томонидан молиялаштирилган  ОТ-Ф4-79 рақамли фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Тошкент давлат техника университетининг 2021 йил 10 ноябрдаги 01/9-14-3164-сон маълумотномаси). Натижада ўзбек ва инглиз тилларида антитезанинг асосий мазмунини ифодалашда стилистик эффект бағишлаш каби қўшимча бўёқдорликни таъминлаш мақсадида ишлатилган равиш, олмош, предлогларнинг эса иккиламчи характерда эканлигини аниқлашга эришилган;
инглиз ва ўзбек тилларида муайян универсал хусусиятларга эга бўлган ва ўхшаш маданий тушунчаларни қарама-қаршилик тамойилига кўра вербализация қилувчи антитеза стилистик воситасининг маданият шакли сифатида талқин қилиниши билан боғлиқ хулосалардан “Хотин-қизлар ва эркаклар учун тенг ҳуқуқ ҳамда имкониятлар кафолатлари тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг ижодкорлигида фойдаланилган  (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2021 йил 31 майдаги 05/1-02-107-сон далолатномаси). Натижада, ҳуқуқий давлат ва демократик жамият қуриш йўлидан дадил одимлаб бораётган мамлакатимизда хотин-қизларнинг эркаклар билан барча соҳада тенглигини таъминлашга, уларни улуғлаш ва қадрлашга,  қонуний ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилишга қаратилган миллий ҳуқуқ тизимини яратиш имконини берган;  
антитеза стилистик воситаси  қўлланишининг концептуал-когнитив ва миллий-маданий хусусиятлари таҳлилига доир хулосалардан “Маданий фаолият ва маданият ташкилотлари тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг ижодкорлигида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2021 йил 03 ноябрдаги 04/5-11-61-сон далолатномаси). Натижада, маънавий, ахлоқий ва маданий қадриятларнинг устуворлиги, маданиятлараро муносабатларда тенг ҳуқуқлилик, маданий фаолият соҳасидаги таълим ва тарбиянинг тизимлилиги, илмийлиги ҳамда узлуксизлиги ҳақидаги тасаввурлар аниқлигига эришилган.