Шанасирова Нодира Абдуллаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Соғлиқни сақлаш муассасаларида харажатлар ҳисоби ва аудитини такомиллаштириш», 08.00.08–“Бухгалтерия ҳисоби, иқтисодий таҳлил ва аудит” (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:  В2017.3.PhD/Iqt391.
Илмий раҳбар: Каримов Неъматулла Фатхуллаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/10.12.2019.I.16.01.
Расмий оппонентлар: Холбеков Расул Олимович  иқтисодиёт фанлари доктори, профессор;  Мамадиёров Дилшод Уралович  иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент. 
Етакчи ташкилот: Тошкент молия институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади соғлиқни сақлаш муассасаларида харажатлар ҳисоби ва аудитини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
соғлиқни сақлаш муассасаларида дори-дармон воситаларини бухгалтерия ҳисобини юритиш ва назоратини ташкил этиш нуқтаи назаридан ишлатилмай қолган, сақланиш муддати тугаган дори-дармон воситалари бўйича йўқотишларни давр харажатларида акс эттиришнинг мақсадга мувофиқлиги асосланган;
соғлиқни сақлаш муассасаларида дори-дармон воситаларини турига қараб табиий йўқотиш нормасини 3-5 фоизда белгилаш таклиф этилган;
соғлиқни сақлаш муассасаларида ички аудит ҳамда молиявий назорат хизматларини алоҳида ташкил этиш ҳамда ички аудит хизмати бюджет маблағлари билан биргаликда бюджетдан ташқари маблағлар бўйича ҳам аудит хулосасини беришнинг мақсадга мувофиқлиги асосланган;
тиббиёт муассасаларида фойдаланадиган тиббий ускуналарнинг маънавий эскиришини ҳисобга олган ҳолда уларнинг тугатиш қийматини 10 фоиз этиб белгилаш таклиф этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Соғлиқни сақлаш муассасаларида харажатлар ҳисоби ва аудитини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
соғлиқни сақлаш муассасаларида дори-дармон воситаларини бухгалтерия ҳисобини юритиш ва назоратини ташкил этиш нуқтаи назаридан ишлатилмай қолган, сақланиш муддати тугаган дори-дармон воситалари бўйича йўқотишларни давр харажатларида акс эттиришнинг мақсадга мувофиқлиги асосланган таклифи Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 25 июндаги 12-сон буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 6 июлдаги 08-09/7608-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида яроқлилик муддати тугаган дори-дармонлардан йўқотишларни бухгалтерия ҳисобига харажат сифатида тан олиш ва шу асосда ҳисобдан чиқариш таъминлаган;
соғлиқни сақлаш муассасаларида дори-дармон воситаларини турига қараб табиий йўқотиш нормасини 3-5 фоизда белгилаш таклифи Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 25 июндаги 12-сон буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 6 июлдаги 08-09/7608-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида амалиётда қўлланилиши натижада муддати ўтиш эҳтимоли мавжуд бўлган дори-дармонлар камайиши ҳисобига харажатлар 3% камайишига эришилган;
соғлиқни сақлаш муассасаларида ички аудит ҳамда молиявий назорат хизматларини алоҳида ташкил этиш ҳамда ички аудит хизмати бюджет маблағлари билан биргаликда бюджетдан ташқари маблағлар бўйича ҳам аудит хулосасини бериш таклифи Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 25 июндаги 12-сон буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 6 июлдаги 08-09/7608-сон маълумотномаси). Натижада ички аудит ҳамда молиявий назорат хизматлари томонидан кўрсатиладиган хизматлар алоҳида бўлиши таъминланиб, ички аудит хизмати алоҳида ташкил қилиниши таъминланган, шунингдек тиббий хизматдан тушган маблағлар назорати шаффофлиги оширилган ҳамда бюджет маблағи ва бошқа маблағларни ички аудитдан ўтказиш самарадорлиги таъминланган;
тиббиёт муассасаларида фойдаланадиган тиббий ускуналарнинг маънавий эскиришини ҳисобга олган ҳолда уларнинг тугатиш қийматини 10 фоиз этиб белгилаш таклиф этилган Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 25 июндаги 12-сон буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 6 июлдаги 08-09/7608-сон маълумотномаси). Натижада, муассаса асосий воситаларни жисмоний эскириши билан бирга уларни маънавий эскириши ҳисобини юритиш йўлга қўйилган, амортизация харажатларининг 5% камайишига олиб келиши билан бирга, фойдали хизмат муддати тугагандан кейинги раел қийматини шакллантириш имконияти яратилган.