Нажмеддинов Аҳмад Раҳматовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Инглиз ва ўзбек тилларида интенционаллик категориясини ифодаловчи воситаларнинг семантик ва прагматик  хусусиятлари”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.1.PhD/Fil1644.      
Илмий раҳбар: Шаҳобитдинова Шохида Хошимовна, филология фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қўқон давлат педагогика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Fil.60.02.
Расмий оппонентлар: Мирзахидова Муяссар Инамжановна, филология фанлари доктори, профессор; Воситов Валижон Абдувалиевич, филология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларида интенционалликни ифода этувчи лексик ва грамматик воситаларнинг структур-семантик ва коммуникатив-прагматик хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
интенционаллик ва унинг нутқда воқеланиши  сўзловчи/муаллифнинг лисоний ва нутқий компетенцияси, кўзланган мақсадни контекстда етказиб бера олиш усуллари ва тамойиллари билан боғлиқлиги, оламнинг лисоний тасвирида коммуникатив интенция адресат табиатидаги қатъийлик, нейтраллик ва қатъиятсизлик даражасини эксплицит ва имплицит воқелантирувчи воситаларга бой эканлиги билан ўзининг ифодавий вазифасини тўлақонли бажара олиши исботланган;
интенционалликнинг турли референт-вазиятларга оид когнитив ва коммуникатив-прагматик таркиби жумла ифодалаётган ахборот таркибида новербал ифодаланган маънони англашга йўналтирилган ментал фаолият, адресатнинг адресант хабар мазмунидаги тўлиқ ифодаланмаган маънони англашга кўмаклашувчи ментал фаолияти аниқланган;
инглиз тилида to be going + infinitive қурилмаси келаси замон – субъектнинг хоҳиш-иродасидан қатъий назар юзага келадиган маълум бир вақт билан боғлиқ бўлган муқаррар ҳаракат ёки ҳодисанинг кўрсаткичи сифатида ўзбек тилидаги эквиваленти фақат коммуникатив мақсад экспликацияси учун қўлланилувчи келаси замон мақсад феълидан коммуникатив ҳамда прагматик жиҳатдан релятив эканлиги далилланган; 
миллий маданият ва қадриятлар билан боғлиқ равишда инглиз тилида интенционалликнинг ифодаланишида эксплицит (тўғридан-тўғри) ифодалар, ўзбек тилида эса имплицит (яширин) ифодалар устуворлик қилиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тилларида интенционаллик категориясини тадқиқ этиш бўйича олинган натижалар асосида:
интенционаллик ва унинг нутқда воқеланиши сўзловчи/муаллифнинг лисоний ва нутқий компетенцияси, кўзланган мақсадни контекстда етказиб бера олиш усуллари ва тамойилларини ёритишдаги илмий хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида Европа Иттифоқининг Эразмус+ дастури 585845-EPP-1-2017-1-ES-EPPKA2-CBHE-JP CLASS: “Computational Linguistics at Central Asian universities” грант лойиҳасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2021 йил 21 апрелдаги 875/30.02.01-сон маъумотномаси). Натижада миллий корпусни яратиш ва табиий тилга ишлов берувчи дастур (NLP tool)im ишлаб чиқишда фонетик, морфологик, лексик, синтактик воситаларнинг алломорф ва изоморф ҳусусиятларини маълумотлар базасига киритишда тадқиқот иши муҳимлиги аниқланган; 
интенционалликнинг турли референт-вазиятларга оид когнитив ва коммуникатив-прагматик таркиби аниқлашга доир илмий хулосалардан Наманган давлат университетида бажарилган 561624-EPP-1-UK- EPPKA2-CBHE-SP-ERASMUS+CBHE (2015-3722/001- 001- рақамли “Internationalisation and Modernisation of Education and Processes in the Higher Education of Uzbekistan - IMEP (Ўзбекистон олий таълими жараёнини модернизациялаш ва халқаролашувини ривожлантириш) мавзусидаги Erasmus+ capacity building лойиҳасининг Наманган давлат университетига тегишли бўлган иш жараёнида фойдаланилган (Наманган давлат университетининг 2022 йил 6 январдаги 12-04-сон маълумотномаси). Натижада Наманган давлат университетида таълим жараёнини модернизациялаш ва халқаролашувини ривожлантириш учун тадқиқотнинг когнитив тилшунослик, психолингвистика, социолингвистика, прагмалинвистика соҳалари манба бўлиб хизмат қилган;
инглиз ва ўзбек тилларида интенционалликни ифодаловчи лексик ва грамматик воситаларни аниқлашга ва тизимлашга доир илмий хулосалардан Қўқон шаҳар мусиқали драма театрининг 2021 йил давомида томошабинларга намойиш этилган «Тўйлар муборак», «Муқимий тановари», «Қўнғироқ» каби спектаклларда унумли фойдаланилган (Қўқон шаҳар мусиқали драма театрининг 2022 йил 7 январдаги 2-сон маълумотномаси). Натижада театрга ташриф буюрган томошабинларнинг сахна кўриниши мулоқотларида ифодаланган интенционаллик воситалари намуналаридан баҳраманд бўлишида илмийлик мезони таъминланган; 
инглиз ва ўзбек тилларида интенционалликни эксплицит ифодаловчи лексик ва грамматик воситаларнинг структур-семантик ва коммуникатив-прагматик хусусиятларини ёритишдаги илмий хулосалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси "Ўзбекистон" телерадиоканали ДМ "Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар" муҳарририяти томонидан тайёрланган "Тил-миллат кўзгyси", "Таълим ва тараққиёт" номли радиоэшиттиришларини тайёрлашда (2020-202 Йиллар давомида) материал сифатида фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси "Ўзбекистон" телерадиоканалининг 2022 йил 12 январдаги 04-36-71-сон маълумотномаси). Натижада радиотингловчилар учун эфир орқали интенционлликнинг психология, психолингвистика, тилшунослик, фалсафа каби соҳалар кесишмасида ўрганиб келинаётган категория сифатида онгнинг йўналганлик ҳарактерини белгиловчи мақсад ва эҳтиёжларининг хусусиятлари тахлил қилинди, реклама матнлари ва маънавий маърифий телерадио эшиттиришларнинг умумий ва ўзига хос жиҳатлари, ҳамда уларнинг томошабинга таъсири хақида маълумотлар берилган.