Xudayberdiev Oybek Jumaboevichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): «G‘ovak muhit uchun to‘g‘ri va teskari dinamik masalalarda matematik modellashtirish», 05.01.07 – Matematik modellashtirish. Sonli usullar va dasturlar majmui (fizika-matematika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2021.3.PhD/FM644.
Ilmiy rahbar: Yuldashev Ziyavidin Xabibovich, fizika-matematika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston Milliy universiteti huzuridagi DSc.03/30.12.2019.FM.01.02 raqamli ilmiy kengash.
Rasmiy opponentlar: Aloev Raxmatullo Djuraevich, fizika-matematika fanlari doktori, professor; Nazirova Elmira Shodmonovna, texnika fanlari doktori, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Samarqand davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi ko‘p rejimli texnologik jarayonlarni matematik modellashtirishda parametrlarning noaniqligini hisobga olish usullarini ishlab chiqish, mantiqiy-dinamik tizimlarning interval variantlarini qurishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiliklari quyidagilardan iborat:
ko‘p bosqichli va ko‘p rejimli jarayonlarni matematik modellashtirishda noaniq parametrlar qiymatlarini intervallar bilan almashtirish orqali hisobga olish usuli asoslangan;
parametrlar yoki funksiyalarning aniq oraliqdan qiymatlari asosida mantiqiy-dinamik tizimlarning interval variantlari qurilgan;
intervalli mantiqiy-dinamik tizimlar yordamida modellashtirilgan amaliy masalalarni echishning interval usullari ishlab chiqilgan va asoslangan;
portlamay parchalovchi aralashmani qo‘llash natijasida tuynuklar joylashishining matematik modeli qurilgan va ular joylashadigan to‘g‘ri chiziqni topish haqidagi teorema isbotlangan;
portlamay parchalovchi aralashmani qo‘llash natijasida tuynuklarning joylashishining matematik modelini interval varianti qurilgan va ularning markazlari joylashadigan interval yo‘lakni topish haqidagi teorema isbotlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Murakkab tizimlarni modellashtirishda interval-analitik usullarga oid olingan ilmiy natijalar asosida:
Koshi masalasini echishning interval varianti bo‘yicha olingan natijalar va g‘oyalardan OT-F4-02 «Cheksiz holatlar to‘plamiga ega matematik fizika modellarining termodinamikasi» grant loyihasida cheksiz holatlar to‘plamiga ega matematik fizika modellarining issiqlik dinamikasi masalalarini interval analiz usullari yordamida echishda foydalanilgan (Buxoro davlat universiteti 8 noyabr` 2021 yil, ma’lumotnomasi). Ilmiy natijalarning qo‘llanilishi Koshi masalasining interval variantidan foydalanib, issiqlik dinamikasi masalasi echish imkonini bergan.
quduqlar markazlari joylashishi matematik modelining interval variantini qo‘llab olingan natijalardan BV-Atex-2018-37-«Burg‘ulash va portlatish texnologiyasini hisobga olgan holda ochiq konlarning barqaror-konstruktiv tomonlarini aniqlash texnologiyasini ishlab chiqish» granti loyihasida konlarning barqaror-konstruktiv tomonlarini aniqlashda foydalanilgan. Ilmiy natijalarning qo‘llanilishi kar`er tomonlarining konstruktiv-barqarorligini oshirish imkonini bergan.