Икромов Шавкат Искандаровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи: “Мустақил Ўзбекистондаги трансформация жараёнларининг араб давлатларида ёритилиши”. 07.00.08 – Тарихшунослик, манбашунослик ва тарихий тадқиқот усуллари (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.3.PhD/Tar380.
Илмий раҳбар: Шадманова Санавар Базарбаевна, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Ўзбекистоннинг энг янги тарихи масалалари бўйича мувофиқлаштирувчи-методик марказ.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат шарқшунослик университети, DSc.03/30.12.2019.Fil/Tar.21.01.
Расмий оппонентлар: Исҳоқов Мирсодиқ Мирсултонович, тарих фанлари доктори, профессор; Мунавваров Зоҳидилла Иномходжаевич, сиёсий фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: ЎзР ФА Тарих институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Араб давлатлари илмий доиралари ва медиа маконида Ўзбекистоннинг энг янги тарихи билан боғлиқ илмий тадқиқотлар ҳамда ахборот оқимини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
араб давлатлари илмий доиралари ва медиа маконида Ўзбекистон мавзусидаги контент изчил, тарихий жараёнларни эътиборга олмаслик натижасида айрим нуқсон ва маълум мавзулар доирасида шаклланаётганлиги аниқланиб, бу хусусан Ўзбекистон мавзусидаги тадқиқотларнинг мавзу хусусиятидан қатъий назар маҳражида ислом омили ҳамда геосиёсий қизиқишлар туриши билан исботланган;
араб давлатларида Ўзбекистон мавзусидаги тадқиқотлар кўп ҳолларда Марказий Осиё контекстида бажарилганлиги натижасида Ўзбекистон минтақанинг бошқа давлатлари қатори минтақавий ва глобал кучларнинг манфаатлари ёки геосиёсий ўйинлар таъсиридаги давлат сифатида, бирёқлама ҳамда мубоҳаса талаб қарашлар билан тақдим қилинганлиги асосланган;
глобал интернет тармоғининг араб сегментида Ўзбекистон мавзуси аксар ҳолларда “этник низолар” ва “Афғонистондаги инқироз” каби мавзулар билан бирга келиши, унинг халқаро имижига таъсир кўрсатаётганлиги асосланган;
“Янги Ўзбекистон” образи Араб давлатларида ижобий қабул қилинаётганлиги, Ўзбекистонга оид баъзи стереотипларда ижобий ўзгаришлар бор эканлиги аниқланиб, бу ўзгаришлар ўз навбатида ўзаро ҳамкорлик алоқалари динамикасига ҳам таъсир кўрсатаётганлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мустақил Ўзбекистондаги трансформация жараёнларининг Араб давлатларида ёритилишини тадқиқ этиш жараёнида олинган натижалар асосида:
Ўзбекистонда 1991-2016 йилларда давлат ички ва ташқи сиёсати хусусиятлари, амалга оширилган ислоҳотлар, мамлакат ижтимоий-иқтисодий ҳаётидаги ўзгаришларнинг Араб давлатларида ёритилиши ҳамда баҳоланишига доир келтирилган маълумотлардан ЎзР ФА ҳузуридаги Ўзбекистоннинг энг янги тарихи масалалари бўйича мувофиқлаштирувчи методик-марказда бажарилган ОТ-А1-31 “Ўзбекистон Республикасининг Биринчи Президенти Ислом Каримов замондошлари хотирасида” мавзусидаги амалий тадқиқот лойиҳасини тайёрлашда фойдаланилган (ЎзР Фанлар Академиясининг 2020 йил 7 декабрдаги 3/1255-2750-сон маълумотномаси). Натижада, қўлга киритилган маълумотлар лойиҳа доирасидаги Ислом Каримов фаолиятини хорижлик олимлар ва сиёсатчилар томонидан баҳоланишига доир материалларни шакллантиришга асос бўлиб хизмат қилган;
араб тилидаги тадқиқотларда Ўзбекистондаги ёшларга оид давлат сиёсати, ёшлар ташкилотларининг фаолияти, уларнинг Араб давлатларидаги ёшлар ташкилотлари билан алоқаларига оид келтирилган маълумотлардан Ўзбекистон ёшлар иттифоқи фаолиятини хорижда ёритилишига оид ҳисоботлар тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Ёшлар иттифоқи Марказий Кенгашининг 2020 йил 14 декабрдаги 04-13/2920-сон маълумотномаси). Натижада Ёшлар иттифоқи фаолиятини хорижда тадбиқ қилишга доир материаллар шакллантирилган;
“Ал-Баян”, “Ал-Аҳрам” ва “Ал-Риёд” каби Араб тилидаги оммавий ахборот воситаларидаги Ўзбекистон ҳақидаги материалларнинг контент таҳлили натижасида қўлга киритилган маълумотлардан Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги веб-саҳифасини бойитишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий ахборот агентлигининг 2020 йил 3 декабрдаги 01-23/738-сон баённомаси). Натижада, Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги веб-саҳифасини республикада амалга оширилаётган ўзгаришларнинг халқаро майдонда эътироф этилиши, хорижий ОАВ, жумладан, араб тилидаги етакчи нашрларда ёритилишига доир материаллар сони ҳамда қамровини кенгайтиришга эришилган.