Allambergenova Muqqadas Ruslanovna falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
 
I. Umumiy ma’lumotlar.
“Qadimgi yozma yodgorliklar lug‘aviy tarkibining tarixiy-qiyosiy tadqiqi” (O‘rxun-Enasoy obidalari misolida), 10.00.01 – O‘zbek tili (filologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2020.4.PhD/Fil1486.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Qoraqalpoq davlat universiteti.
Ilmiy rahbar: Bobojonov Farhod Qurbanbaevich, filologiya fanlari nomzodi, dotsent.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Jizzax davlat pedagogika instituti, PhD.03/04.06.2020.Fil.113.02.
Rasmiy opponentlar: Normamatov Sultonbek Ermamatovich, filologiya fanlari doktori, dotsent; O‘razboev Abdulla Durdibaevich, filologiya fanlari doktori. 
Etakchi tashkilot: Samarqand davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi qadimgi yozma yodgorliklar, xususan, O‘rxun-Enasoy obidalarining tarixi, matnlari lug‘aviy qatlamlarining o‘ziga xos xususiyatlarini ochib berishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
jahon turkologlari, Markaziy Osiyo turkiyshunoslarining O‘rxun-Enasoy obidalari to‘g‘risidagi ma’lumotlariga tayanib turk-run yozuvidagi yodgorliklar geografik jihatdan bir necha arealga ajratilib, ular o‘rtasidagi areallararo grafik, fonetik, leksik va grammatik xususiyliklari aniqlangan;
bitiklardagi antroponim, zoonim, toponimlar, diniy qarashlarni ifodalovchi so‘zlar, tabiat hodisalarini ifodalovchi onomastik birliklar, inson ta’na a’zolari, ma’naviy qadriyatlar, ijtimoiy sohani ifodalovchi, qarindoshlik tushunchasini bildiruvchi lug‘aviy qatlamga xos birliklarning turkiy tillarning tadrijiy rivojidagi  ahamiyati belgilangan;
O‘rxun-Enasoy obidalari matnlarida aniqlangan To‘nyuquq, Iltӓris, Bilga qagan, Bo‘g‘u qag‘an kabi antroponimlar, buqa, kiyik, tovushqon, ayg‘ir singari zoonimlar, Tabg‘ach, Otkan, Kӧgmen, Shantung kabi toponimlar semantikasi turkiy xalqlar yashash tarzi, urf-odatlari, dunyoqarashi bilan bog‘liq ekanligi dalillangan;
hozirgi o‘zbek adabiy tilida hech o‘zgarishsiz aynan qo‘llanayotgan er, oltin, ko‘z, bosh, qiz, aka, kelin, qor, bo‘g‘uz, qish, tun, kun kabi so‘zlar, fonetik o‘zgarishlar bilan etib kelgan  qag‘an- xoqon, yag‘i- yov, adaq- oyoq, ab-ov, sub- suv, amti-endi, ban-men singari so‘zlarning fonetik, leksik, semantik xususiyatlari tarixiy-qiyosiy aspektda aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Qadimgi yozma yodgorliklar lug‘aviy tarkibining tarixiy-qiyosiy tadqiqi bo‘icha olingan ilmiy natijalar asosida:
jahon turkologlari, Markaziy Osiyo turkiyshunoslarining O‘rxun-Enasoy obidalari to‘g‘risidagi ma’lumotlariga tayanib turk-run yozuvidagi yodgorliklar geografik jihatdan bir necha arealga ajratilib, ular o‘rtasidagi areallararo grafik, fonetik, leksik va grammatik xususiyliklari haqidagi xulosalaridan  FZ-2016-0908165532 raqamli “Qoraqalpoq tilining yangi alfaviti va imlo qoidalariga muvofiq ona tili va adabiyotini rivojlantirish metodikasi” nomli fundamental loyihasida foydalanilgan (T.N.Qori-Niyoziy nomidagi O‘zbekiston pedagogika fanlari ilmiy-tadqiqot instituti Qoraqalpog‘iston filialining 2021 yil 09 iyuldagi 152-son ma’lumotnomasi). Natijada loyihaning nazariy qismining materiallar bilan boyitilishiga erishilgan;
bitiklardagi antroponim, zoonim, toponimlar, diniy qarashlarni ifodalovchi so‘zlar, tabiat hodisalarini ifodalovchi onomastik birliklar, inson ta’na a’zolari, ma’naviy qadriyatlar, ijtimoiy sohani ifodalovchi, qarindoshlik tushunchasini bildiruvchi lug‘aviy qatlamga xos birliklarning turkiy tillarning tadrijiy rivojidagi ahamiyati haqidagi xulosalardan FA-A1-GOO6 “Qoraqalpoq xalq qo‘shiqlari qo‘lyozma nusxalarini tekstologik tahlil qilish va nashrga tayyorlash” nomli amaliy tadqiqot loyihasini bajarishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Qoraqalpog‘iston bo‘limi, Qoraqalpoq gumanitar fanlar ilmiy-tadqiqot institutining 2021 yil 07 iyuldagi 156/1-son ma’lumotnomasi). Natijada loyihaning amaliy qismining materiallar bilan boyitilishiga erishilgan;
O‘rxun-Enasoy obidalari matnlarida aniqlangan To‘nyuquq, Iltӓris, Bilga qagan, Bo‘g‘u qag‘an kabi antroponimlar, buqa, kiyik, tovushqon, ayg‘ir singari zoonimlar, Tabg‘ach, Otkan, Kӧgmen, Shantung kabi toponimlar semantikasi turkiy xalqlar yashash tarzi, urf-odatlari, dunyoqarashi bilan bog‘liq ekanligi to‘g‘risidagi natijalaridan Qoraqalpog‘iston Respublikasi tarixi va madaniyati muzeyida ma’ruza shaklida foydalanilgan (Qoraqalpog‘iston Respublikasi Madaniyat vazirligining 2021 yil 05 iyuldagi 284-son ma’lumotnomasi). Natijada muzeyga tashrif buyuruvchilarda til tarixi, O‘rxun-Enasoy obidalarining leksik qatlami tarixiy-etimologik tasnifi haqida tasavvurlar paydo bo‘lgan; 
hozirgi o‘zbek adabiy tilida hech o‘zgarishsiz aynan qo‘llanayotgan er, oltin, ko‘z, bosh, qiz, aka, kelin, qor, bo‘g‘uz, qish, tun, kun kabi so‘zlar, fonetik o‘zgarishlar bilan etib kelgan  qag‘an- xoqon, yag‘i- yov, adaq- oyoq, ab-ov, sub- suv, amti-endi, ban-men singari so‘zlarning fonetik, leksik, semantik xususiyatlari tarixiy-qiyosiy aspektda aniqlanganligi haqidagi fikrlardan Qoraqalpog‘iston Respublikasi teleradiokompaniyasi tomonidan muntazam tashkil etib kelinadigan “Xabarlar”, “Xayrli tong” dasturi va 2021 yil 6 iyulda “Assalomu alaykum, Qoraqalpog‘iston» tonggi ko‘rsatuvini tayorlashda foydalanilgan (Qoraqalpog‘iston Respublikasi teleradiokompaniyasining 2021 yil 1-iyun`dagi 01.02/342-son ma’lumotnomasi). Natijada xalqimizning turkiy tillar haqidagi tasavvurlarini yanada boyitishga erishilgan.