Sayt test rejimida ishlamoqda

Хамираев Урал Қахрамоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “
Ўзбекистоннинг марказий минтақаларида картошканинг фитофтороз касаллиги ва унга қарши кураш чораларини такомиллаштириш”, 06.01.09 – Ўсимликларни ҳимоя қилиш (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.2.PhD/Qx310.
Илмий раҳбар: Рахимов Учқун Хамроевич, биология фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўсимликлар карантини ва ҳимояси илмий-тадқиқот институти, PhD.05/30.09.2021.Qx.137.01.
Расмий оппонентлар: Юсупов Абдусалим Холбоевич, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Хўжаев Отабек Темирович, қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Сабзавот, полиз экинлари ва картошкачилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистоннинг марказий минтақаларида картошка фитофтороз касаллигининг тарқалиши, ривожланиши, келтирадиган зарари ва патогеннинг биоэкологик ҳусусиятларини аниқлаш ҳамда унга қарши самарали кураш чораларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор картошкада фитофтороз касаллигини қўзғатувчи Phytophthora infestans замбуруғ турининг 30 дан ортиқ штаммларини соф культуралари  лаборатория шароитида ажратиб олинган;
P. infestans замбуруғининг тур таркиби ва айрим биологик хусусиятлари аниқланди ҳамда замбуруғ колонияларининг 18-20°С ҳароратда яхши ўсиши аниқланган;
лаборатория шароитида фитофтороз касаллигини қўзғатувчи P. infestans замбуруғига қарши синовдан ўтказилган Антракол 70% н.кук., Банджо Форте сус.к., Мерит 32,5% с.э. ва Фосфогард 400 г/л. с.э.к. фунгицидлари юқори самара кўрсатган, бунда замбуруғ колонияларининг ўсиши 4 мм. дан 6 мм гача чекланганлиги исботланган;
фитофтороз касаллигига қарши ўсимликнинг ўсув даврида фунгицидларнинг биологик ва иқтисодий самарадорлиги аниқланган ҳамда Антрокол 70% н.кук. (2,0 кг/га) ва Ридомил Голд 68% с.д.г. (2,5 кг/га) фунгицидлари билан кимёвий ишлов берилганда 71,6% дан 82,1% гача биологик самарадорликка эришилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Тошкент ва Самарқанд вилоятлари шароитида етиштирилаётган картошканинг фитофтороз касаллигига қарши кураш чораларини ишлаб чиқиш бўйича олиб борилган илмий- тадқиқотлар натижалари асосида:
картошка ўсимлигининг фитофтороз касаллигига қарши Антрокол 70% н.кук. (2,0 кг/га) фунгициди ишчи эритмасини ўсимлик ўсув даврида қўллаш бўйича белгиланган регламент Тошкент вилояти Юқори Чирчиқ  тумани фермер хўжаликларида жами 47 гектар майдонда жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 5 ноябрдаги 02/025-3634-сон маълумотномаси). Натижада картошка далаларида назорат вариантга нисбатан ушбу фунгицид билан кимёвий ишлов ўтказилган вариантда бир гектар майдонда 95 центнергача ҳосил фитофтороз касаллигидан сақлаб қолинган ҳамда фунгициднинг биологик самарадорлиги 80,9% ни ташкил этган;
картошканинг уруғлик туганакларини фитофтороз касаллигига қарши “Оргамика Ф” (108 кхқб/мл.) биопрепарати билан 108кхқб/мл. титрли суспензияда дорилаб экиш технологияси Тошкент вилояти Юқори чирчиқ тумани фермер хўжаликларида 15 гектар майдонга тадбиқ этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 5 ноябрдаги 02/025-3634-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида бир гектар майдонда 78,0 центнергача ҳосил сақлаб қолинган ва сарфланган 1 сўм 1,9 марта қайтарилган ҳамда рентабеллик даражаси 19,8% ва биопрепаратнинг биологик самарадорлиги 78,4% гачани ташкил этган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish