Sayt test rejimida ishlamoqda

Арисланов Акмалжон Сайиббаевичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Қоратоғ ва Марказий Қизилқум фосфоритларидан сульфатларнинг сувда эрувчан шакли билан таркибида кальций бўлган азот-фосфорли ўғитлар олиш технологиясини ишлаб чиқиш», 02.00.13 – Ноорганик моддалар ва улар асосидаги материаллар технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.3.PhD/Т2352.
Илмий раҳбар: Шамшидинов Исраилжон Тургунович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган муҳандислик-қурилиш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Наманган муҳандислик-технология институти, PhD.03/30.12.2019.K/T.66.02.
Расмий оппонентлар: Султонов Боходир Элбекович, техника фанлари доктори, доцент; Исаков Хаятулла, техника фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Фарғона политехника институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: сульфатларнинг сувда эрувчан шакли билан таркибида азот, фосфор, кальций, магний бўлган ўғитлар ишлаб чиқаришнинг самарадор технологияларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор сульфатларнинг сувда эрувчан шакли билан таркибида кальций ва магний бўлган концентрланган азот-фосфорли ўғитлар олиш жараёни назарий жиҳатдан асосланган;
Қоратоғ ва МҚ фосфоритлари асосида олинган ЭФКдаги бир қисм фосфат кислотани сульфат кислотага алмаштириш ва аммоний нитрат иштирокида фаоллаш орқали ҳосил қилинган кислоталар аралашмасида ушбу фосфоритларини парчалашнинг мақбул технологик кўрсаткичлари аниқланган;
таркибида кальций сульфат дигидрати бўлган кислотали бўтқани аммонийлашда кальций сульфатнинг аммоний сульфатга конверсия жараёнлари асосланган ҳамда аммонийлашда кальций сульфат дигидратининг аммоний сульфатга конверсия даражасининг максимал қийматига эришишининг мақбул шароити аниқланган;
сульфатларнинг сувда эрувчан шакли билан таркибида азот, фосфор, кальций ва магний бўлган концентрланган ўғитлар ишлаб чиқаришнинг мақбул технологик кўрсаткичлари аниқланган;
Қоратоғ ва МҚ фосфоритларини сульфатларнинг сувда эрувчан шакли бўлган азот-фосфорли концентрланган ўғитларга қайта ишлаш технологияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Қоратоғ ва МҚ фосфоритларини сульфатларнинг сувда эрувчан шакли билан таркибида кальций бўлган концентрланган азот-фосфорли ўғитларга қайта ишлаш технологиясини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
МҚ фосфоритлари асосидаги фосфат-гипсли бўтқада мазкур фосфоритларни парчалаш, уни аммонийлаш, донадорлаш ва қуритиш натижасида сульфатларнинг сувда эрувчан шакли билан таркибида кальций бўлган азот-фосфорли концентрланган ўғитлар олиш технологияси «IFODA AGRO KIMYO HIMOYA» МЧЖ корхонасида амалиётга жорий этилган (Наманган вилояти ҳокимлигининг 2021 йил 18 декабрдаги 05/14-4652-сон маълумотномаси). Натижада, таркибида азот, фосфор, кальций, магний ва сульфатларнинг сувда эрувчан шакли бўлган ўғитлар олиш ҳамда мамлакатимиз кимё саноатида янги турдаги маҳсулотлар олишда паст навдаги фосфорит хомашёсини ишлаб чиқаришга қамраб олиш, хомашё ресурслари – сульфат кислота ва аммиакни тежаш, ишлаб чиқариш чиқиндиси – фосфогипс миқдорини камайтириш имконини берган;
МҚ фосфоритларини фосфат-сульфат кислотали парчалаш, фосфат-гипсли бўтқани аммонийлаш асосида сульфатларнинг эрувчан шакли билан таркибида кальций бўлган азот-фосфорли ўғитлар олиш технологияси JSC «Indorama Kokand fertilizers and chemicals»да амалиётга жорий этилган (Наманган вилояти ҳокимлигининг 2021 йил 18 декабрдаги 05/14-4652-сон маълумотномаси). Натижада, кальций сульфат дигидратини аммоний сульфатга конверсия даражасининг максимал қийматига эришиладиган ҳамда бир пайтнинг ўзида таркибида азот, фосфор, кальций, магний ва сульфатларнинг сувда эрувчан шакли бўлган ўғитлар олиш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish