Эргашев Бехзод Зафаржоновичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Турли дурагайлаш асосида G.hirsutum L. турига оид вилтга бардошли, юқори тола сифати ва чиқимига эга бўлган янги бошланғич ашёлар яратиш”, 06.01.05 – Селекция ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.4.PhD/Qx344.
Илмий раҳбар: Ибрагимов Паридун Шукурович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети Нукус филиали.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти, PhD.05/27.02.2020.Qx.42.02.
Расмий оппонентлар: Бабаев Яшин Аманович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, катта илмий ходим; Холмуродова Гўзал Рўзиевна, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: ЎзФА Генетика ва ўсимликлар экспериментал биологияси институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади мутантлараро ва эколого-географик узоқ шаклларни чатиштириш асосида ўрта толали ғўзада тарқалган вилт касаллигига бардошли, тола чиқими ва сифати юқори бўлган бошланғич селекцион ашёларни яратиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор янги ва истиқболли навларга турли хил мутагенларни таъсир эттириш орқали уларнинг авлодларини ўрганиш асосида аксарият қимматли-хўжалик белгилари сақланиб қолиши исботланган;
аксарият қимматли-хўжалик белгилари бўйича ўзгарувчанлик мутантлараро ва эколого-географик узоқ дурагай авлодларида қиёсий ўрганиш натижасида рекомбинант ўсимликлар ажралиб чиқиши ҳисобига дурагай авлодларда юқори бўлганлиги аниқланган;
жаҳон коллекциясидаги Австралия ва АҚШ генерацияларида корреляцион боғланишларнинг ўзгариши таҳлил қилиниб, бевосита селекция жараёнига жалб этилган, яъни тезпишар ҳамда тола сифати жаҳон бозори андозаларига жавоб берадиган янги тизмалар ажратилган;
хар хил дурагайлаш жараёнида миқдорий белгиларнинг ирсияти ўсиши натижасида ажратилган генерацияларда танлов ишларининг самараси юқори бўлиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўрта толали ғўзанинг тезпишар шаклларини яратишда турли мутантларни дурагайлаш самараси бўйича олинган натижалар асосида:
эколо-географик узоқ яъни, Австралиянинг Луиза, Кармен, Sicala C, Australe намуналари, АҚШнинг Acala 70, Acala 72, Acala 74 навлари билан маҳаллий навлар ҳамда мутантлараро чатиштириш натижасида олинган дурагайлар вилт замбуруғига бардошли бошланғич ашё сифатида селекционер олимларга тавсия этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 24 декабрдаги 02/0204594-сон маълумотномаси). Натижада мутантлараро дурагайларни Ғ3 (М1 Барҳаёт I ЭТхМ1 БМ 7,5:1) ва Ғ3 (М1 Барҳаёт Со-1хМ1 Султон Со-2) оилалари, Австралия намуналари иштирокида олинган Ғ3 (09812 Sicala3-2хС-8284) ҳамда Америка намуналари иштирокидаги Ғ3 (Acala-74хБухоро-60) ва Ғ3 (Acala-70хС-2609) оилаларида вилт касаллигига ўта бардошли оилалар танлаб олинган;
олиб борилган тадқиқотлар натижасида турли хил дурагайлаш асосида аксарият қимматли хўжалик белгилари юқори бўлган Т-44, Т-211 ва Т-401 тизмалари ажратиб олинган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 24 декабрдаги 02/0204594-сон маълумотномаси). Ушбу тизмаларда тола чиқими 38,1-40,1 %, ҳосилдорлиги 38,3-42,5 ц/га, микронейр кўрсаткичи 4,2-4,6, тола узунлигги 1,14-1,20 дюйм, тола бирхиллиги 81,3-85,7 % ни ташкил этган;  
бир неча йиллик тажрибалар асосида лабораторияда тола ҳосилдорлиги юқори, тезпишар, юқори тола индексли янги С-2621 нави яратилган ва Республикамиз нав синаш шахобчаларига топширилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 24 декабрдаги 02/0204594-сон маълумотномаси). Мазкур навнинг бирламчи уруғчилик ишлари Пахта селекцияси уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институтининг марказий тажриба хўжалиги ва Сурхондарё вилояти, Термиз туманида  1,2 га майдонда  ташкил этилган.