Sayt test rejimida ishlamoqda

Абдуллаев Нодир Абдулхаевичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даражbа бериладиган фан тармоғи номи): «Хавфсизлик ва барқарорликка таҳдидлар шароитида Суриянинг сиёсий трансформацияси», 23.00.02 – Сиёсий институтлар, жараёнлар ва технологиялар (сиёсий фанлар). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.3 DSc/Ss31.
Илмий маслаҳатчи: Сайфуллаев Дурбек Бахтиёрович, тарих фанлари доктори, доцент
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат шарқшунослик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.03/30.12.2019.Ss.01.08. 
Расмий оппонентлар: Эргашев Ибодулла Эргашевич, сиёсий фанлар доктори, профессор; Жўрақулов Фурқат Норйигитович, сиёсий фанлар доктори, профессор; Жалилов Актам Ташназарович, сиёсий фанлар доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон халқаро ислом академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Яқин Шарқ давлатлари хавфсизлиги ва барқарорлигига таҳдидлар шароитида Сурия Араб Республикасининг сиёсий трансформацияси, унинг ички ва ташқи омилларини аниқлаш, сабаблари ва келиб чиқишига имкон берган шарт-шароитларни очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ҳарбий-сиёсий, ижтимоий-иқтисодий жараёнларга салбий таъсир қилаётган миллатлараро ва конфессиялараро зиддиятлар Сурияни ташқи таъсирларга нисбатан заифлашувига, фуқаролар хавфсизлиги, конституцион тузум ва ҳудудий яхлитликни таъминлашда тизимли муаммоларга олиб келаётганлиги аниқланган;
Суриянинг ҳозирги сиёсий трансформацияси жараёнида ички ва ташқи мухолиф ҳаракатларга қарши турадиган қатъий процессуал моддаларни амалдаги қонунчиликка киритиш, давлат органлари ўз фаолиятида “инсон-ҳуқуқ-давлат” тамойилига асосланган бошқарув механизмига таяниш зарурияти асосланган;
давлат бошқаруви ҳокимият органлари ўртасида ўзаро тийиб туриш ҳамда мувозанатни сақлашда ваколатларнинг бирлашиб кетиши ва манфаатлар тўқнашуви мамлакатда амалдаги ҳокимиятни синфлашувига, сиёсий институтларнинг декларатив кўринишига, сиёсий қарорлар қабул қилишда ҳарбий элитани ҳал қилувчи кучга айлантирганлиги очиб берилган;
Яқин Шарқ минтақасида Сурия ўзининг геостратегик нуфузини мустаҳкамлашда толерантлик асосида диний омил хавфсизлигини таъминлаш, умумараб интеграциясини тиклаш ҳамда араб-Исроил низосига нисбатан конструктив позицияга ўтиш муҳим стратегик вазифаси эканлиги асосланган;
Сурия суверенитети ва изчил ривожланишига хавф солиши мумкин бўлган таҳдидларга қарши шаффоф институционал, давлат бошқаруви тизими ресурсларидан самарали фойдаланиш, халқ манфаатларига асосланган хавфсизлик тизимини яратиш зарурати барқарор тараққиёт гарови эканлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Хавфсизлик ва барқарорликка таҳдидлар, минтақадаги янги геосиёсий вазиятнинг барқарор ривожланишга таъсири, сиёсий трансформация салбий таъсирининг олдини олиш бўйича ишлаб чиқилган таклиф ва тадқиқот натижалари асосида:
Суриядаги ички сиёсий жараёнларнинг ҳозирги тенденцияларидан келиб чиқиб, ички ва ташқи мухолиф ҳаракатларга қарши турадиган қатъий процессуал моддаларни амалдаги қонунчиликка киритиш борасидаги илмий натижалар Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг Халқаро ишлар ва парламентлараро алоқалар қўмитаси томонидан араб давлатлари билан муносабатларга оид қонунчилик ҳужжатларини кўриб чиқиш ва уларни маъқуллаш жараёнида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2021 йил 5 мартдаги 10/1-254-сон маълумотномаси). Натижада сиёсий жараёнларни белгилаш ва баҳолаш, можароларни ҳал қилишнинг сиёсий-ҳуқуқий механизмлари миллий ҳамда халқаро даражада етарли шаклланмагани уларни такомиллаштириш зарурати мавжудлиги борасидаги хулосаларни илмий асослашга хизмат қилган;
Яқин Шарқ минтақасида Сурия ўзининг геостратегик нуфузини мустаҳкамлашда толерантлик асосида диний омил хавфсизлигини таъминлаш, умумараб интеграциясини тиклаш ҳамда араб-Исроил низосига нисбатан конструктив позицияга ўтиши муҳим стратегик вазифаси эканлиги борасидаги тадқиқот натижалари ва хулосалар Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги томонидан ахборот-таҳлилий ҳужжатларни тайёрлашда фойдаланилган (Ташқи ишлар вазирлигининг 2021 йил 24 февралдаги 18/6349-сон маълумотномаси). Натижада Ўзбекистон ва Сурия ўртасида дипломатик муносабатларни олиб бориш, Сурия можаросининг Марказий Осиё минтақаси хавфсизлиги ва барқарорлигига таъсири борасида таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишга хизмат қилган;
Суриядаги миллатлараро ва конфессиялараро зиддиятлар мамлакатни ташқи таъсирларга нисбатан заифлашувига, ҳудудий парчаланишига ҳамда иқтисодий таназзулга олиб келаётганлиги, суверенитетига хавф солиши мумкин бўлган таҳдидларга қарши шаффоф институционал, давлат бошқаруви тизими ресурсларидан самарали фойдаланиш, халқ манфаатларига асосланган хавфсизлик тизимини яратиш борасидаги тадқиқот натижалари ва хулосалари Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Стратегик ва минтақалараро тадқиқотлар институти томонидан ахборот-таҳлилий ҳужжатлар тайёрлашда фойдаланилган (СМТИ 2021 йил 26 февралдаги 05-5/189-сон маълумотномаси). Натижада ички сиёсий масалаларни ҳал қилиш муаммолари, жамиятнинг этник ва конфессионал ўзига хослигини инобатга олиш зарурати, уларнинг мамлакатдаги ижтимоий-сиёсий жараёнларга таъсири, ахборот хавфсизлиги ва мафкуравий таҳдидларга қарши кураш бўйича таклиф ва тавсиялар тайёрлашга хизмат қилган;
давлат бошқарувида ҳокимият органларининг ўзаро тийиб туриш ҳамда мувозанатни сақлаш функциясини бажарилмаслиги Сурияда амалдаги ҳокимиятнинг синфлашувига, сиёсий институтларнинг декларатив кўринишига, сиёсий қарорлар қабул қилишда муайян сиёсий элита вакилларини ҳал қилувчи кучга айлантирганлиги борасида илмий-назарий хулосалар Ўзбекистон либерал-демократик партияси Сиёсий кенгаши ижроия қўмитаси томонидан хорижий мамлакатлар тажрибалари таҳлилига кўра ахборот-таҳлилий ҳужжатлар тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон либерал-демократик партияси Сиёсий кенгаши ижроия қўмитасининг 2021 йил 26 февралдаги 01-27/180-сон маълумотномаси). Натижада, хорижий давлатларда ижтимоий-сиёсий можароларни ҳал қилишнинг ҳуқуқий механизмларини такомиллаштириш, турли ёт ғояларга қарши курашишнинг илмий  асосларини ривожлантириш бўйича таклифларни ишлаб чиқишда фойдаланилган. 

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish