Каттаханова Дилнозахон Собир қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): Янги Ўзбекистонда ёш лидерларни таёрлашнинг институционал механизмлари. 23.00.02 – Сиёсий институтлар, жараёнлар ва технологиялар (сиёсий фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.4.PhD/Ss170.
Илмий раҳбар: Куранбаев Каҳрамон Кучкарович, сиёсий фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси, DSc.20/13.05.2020.Ss.23.03.
Расмий оппонентлар: Қирғизбоев Муқимжон, сиёсий фанлар доктори, профессор; Юсубов Жамшид Қадамович, сиёсий фанлар бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон давлат иқтисодиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон Республикасида ёш лидерларни тайёрлашнинг самарали институционал механизмларини жорий қилиш юзасидан аниқ, манзилли, амалий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бошқарувда ёш лидерлар концепцияси институционал ёндашув асосида конкретлаштирилиб, уни шакллантиришга тўсқинлик қилаётган асосий ижтимоий муаммолар рейтинги тузилган;
давлат бошқарувида ёш кадрларга бўлган эҳтиёжни прогнозлаштириш ва режалаштириш, ёш лидерларни давлат бошқаруви раҳбарлик лавозимларига мақсадли тайёрлашда “Келажак лидерлари академияси”ни Ёшлар муаммоларини ўрганиш ва истиқболли кадрларни тайёрлаш институти ҳузурида ҳамда жойларда ёшларнинг давлат органлари билан мулоқотини мустаҳкамлашга қаратилган “Келажак лидерлари” форумларини ташкил этишнинг мақсадга мувофиқлиги асослаб берилган;
давлат бошқарувида волонтёрликнинг ҳақ тўланадиган амалиёт турини жорий қилиш, ёш кадрларни ишга қабул қилишда волонтёрлик фаолиятининг ҳисобга олиниши тизимини қонунийлаштириш орқали ёш лидерларни тайёрлашнинг институционал механизмлари самарадорлиги асосланган;
Ўзбекистонда ёшлар парламенти моделини маслаҳат органидан қарор қабул қилишга таъсир ўтказувчи органга трансформация қилиш орқали ёш лидерларнинг давлат бошқарувидаги иштирокини янада кенгайтириш асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Ўзбекистонда ёш лидерларни тайёрлашнинг институционал механизмларини таҳлил қилиш натижасида ишлаб чиқилган амалий таклифлар ва тадқиқот натижалари асосида:
бошқарувда ёш лидерлар концепцияси институционал ёндашув асосида конкретлаштирилиб, уни шакллантиришга тўсқинлик қилаётган асосий ижтимоий муаммолар рейтинги юзасидан берилган таклифлар Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг “Ёшларга оид давлат сиёсатининг ҳудудларда амалга оширилиши бўйича рейтинг тизимини жорий этиш тўғрисида”ги СҚ-361-IV-сонли қарори билан тасдиқланган низом ҳамда рейтинг кўрсаткичларида ўз аксини топган (Олий Мажлис Сенатининг 2021 йил 13 сентябрдаги 24-14/10-сон маълумотномаси). Натижада жойларда истиқболли ёш кадрлар захирасини яратиш, ёшларга оид ва кадрларни тайёрлашга оид сиёсатнинг самарадорлигини оширишга эришилган;
давлат бошқарувида ёш кадрларга бўлган эҳтиёжни прогнозлаштириш ва режалаштириш, ёш лидерларни давлат бошқаруви раҳбарлик лавозимларига мақсадли тайёрлашда “Келажак лидерлари академияси”ни Ёшлар муаммоларини ўрганиш ва истиқболли кадрларни тайёрлаш институти ҳузурида ҳамда жойларда ёшларнинг давлат органлари билан мулоқотини мустаҳкамлашга қаратилган “Келажак лидерлари” форумларини ташкил этиш ҳақидаги таклифларидан Ёшлар муаммоларини ўрганиш ва истиқболли кадрларни тайёрлаш институти фаолиятини такомиллаштиришда ҳамда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 22 ноябрдаги “Ўзбекистон ёшлари форуми – 2021” ҳафталигини ташкил этиш ва ўтказиш тўғрисида”ги 208-сон йиғилиш баёни билан тасдиқланган чора-тадбирлар дастурининг 47-банди асосида “Келажак лидерлари” форумини ташкил этишда Ўзбекистон Республикаси Ёшлар ишлари агентлигининг фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ёшлар ишлари агентлигининг 2022 йил 7 январдаги 1-01-21-25-сон маълумотномаси). Натижада барча ҳудудлардаги салоҳиятли ёшларни давлат фуқаролик хизматига тайёрлаш, уларда лидерлик кўникмаларини шакллантириш, ёш кадрларни селекция қилишга хизмат қиладиган мулоқот платформасини яратишга эришилган;
давлат бошқарувида волонтёрликнинг ҳақ тўланадиган амалиёт турини жорий қилиш, ёш кадрларни ишга қабул қилишда волонтёрлик фаолиятини ҳисобга олиниши тизимини қонунийлаштириш орқали ёш лидерларни тайёрлашнинг институционал механизмлари юзасидан таклифларидан Ўзбекистон Республикаси Ёшлар ишлари агентлиги ҳамда Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги ўртасида имзоланган “Ëшларни ҳақ тўланадиган жамоат ишларига жалб этиш орқали бандлигини таъминлаш ва бўш вақтларини мазмунли ташкил этишга кўмаклашиш, уларнинг иш ўрганиш ташаббусларини қўллаб-қувватлаш тўғрисида”ги Қўшма қарори (2021) ҳамда “Давлат органларининг вазифа ва функцияларини волонтёрлик орқали нисбатан самарали ва тежамкор шаклда амалга ошириш тартиби тўғрисидаги намунавий низом”и лойиҳаси ишлаб чиқилишида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ёшлар ишлари агентлигининг 2021 йил 16 сентябрдаги 1-01-23-2311-сон маълумотномаси). Натижада 700 нафарга яқин ёшларни Агентлик фаолиятига жалб қилиш, улар орасидан энг яхши натижа кўрсатган 320 нафар волонтёрларни Агентликнинг маҳаллий ва ҳудудий бўлим ва бошқармаларига ишга қабул қилиш ҳамда уларнинг лидерлик кўникмаларини ривожлантиришга эришилган.
Ўзбекистонда ёшлар парламенти моделини маслаҳат органидан қарор қабул қилишга таъсир ўтказувчи органга трансформация қилиш орқали ёш лидерларнинг давлат бошқарувидаги иштирокини янада кенгайтириш юзасидан берилган таклифлардан Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг Ёшлар масалалари бўйича комиссияси томонидан “Ўзбекистон ёшлари форуми – 2021” ҳафталиги доирасида “Ёшлар ҳуқуқлари ва глобал муаммолар” мавзусида ёш ҳуқуқшунослар ва парламентарийлар форумини ташкил этиш ва ўтказишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2022 йил 7 январдаги 20/1-57-сон маълумотномаси). Натижада ёшларнинг ҳуқуқий саводхонлиги, ижтимоий-сиёсий фаоллиги ва лидерлик кўникмаларини оширишга эришилган.
Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси фаолиятида тадқиқот натижаларидан 2018 йилдан бошлаб “Ўзбекистон” телеканалининг “Муносабат” телекўрсатуви ҳамда 2020 йилдан бошлаб “Ўзбекистон 24” телеканалининг “Қарама-қарши” телекўрсатувлари, шунингдек, 2021 йил июль ойида эфирга узатилган “Ёшлар” телерадиоканали томонидан тайёрланган “Стратегик куч” номли ҳужжатли фильми сценарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2021 йил 21 сентябрдаги
01-15/1857-сон ва 2022 йил 7 январдаги 04-14/28-сон маълумотномалари). Натижада ёшларни мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳотларнинг, ёшларга оид давлат сиёсатининг мақсади, мазмун-моҳияти билан яқиндан таништиришга ҳамда уларнинг ижтимоий-сиёсий, маънавий соҳага оид билимлари ва дунёқарашини оширишга эришилган.