Sayt test rejimida ishlamoqda

Турамуратова Ирода Илхомбаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Метафора как основной троп испанского поэтического дискурса (на материале поэзии Федерико Гарсиа Лорки)”, 10.00.04 ˗  Европа, Америка ва Австралия халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.2.PhD/Fil175.
Илмий раҳбар: Бахронова Дилрабо Келдиёровна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллар университети, DSc.03/30.12.2019.Fil/Ped.27.01.
Расмий оппонентлар: Раҳимов Ғанишер Худойқулович, филология фанлари доктори, профессор; Шамахмудова Азиза Фуркатовна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Федерико Гарсиа Лорка поэтик дискурсида қўлланилган концептуал метафора ва метаметафоралар моҳиятини тарихий билим ва экстралингвистик омиллар нуқтаи назаридан очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Федерико Гарсиа Лорка поэтик дискурсида қўлланган концептуал метафоралар тўғридан-тўғри испан турмуш тарзига сингиб кетган puñal, arado, alambres, piquetas, incensario, redes, cuchillo, tijeras, guitarra, cuerdas, arco (ханжар, омоч, симлар, чўкич, ладан тутатқич, тўр, пичоқ, қайчи, гитара, торлар, камон) нарса-предметлар ва уларнинг элементлари орқали ифодаланиши аниқланган;
Федерико Гарсиа Лорка поэтик дискурсида қўлланган метафораларнинг олам лисоний манзарасидаги ўрни уларга сингдирилган lluvia – paz, estrella – harmonía, luna – muerte, viento – furia (ёмғир – хотиржамлик, юлдуз – уйғунлик, ой – ўлим, шамол – ғазаб) каби антропоморф каби метафорик моделлар асосида далилланган;
метаметафоранинг поэтик дискурснинг яширин сюжет ва ғоявий-бадиий мазмун-моҳиятини ташкил этиши ҳамда испан менталитетига хос оламнинг лисоний манзарасини дешифровкалаш имкониятини бериши Федерико Гарсиа Лорка қўллаган фалсафий метаметафоралар асосида аниқланган; 
Федерико Гарсиа Лорка поэтик дискурсида қўлланган метафораларнинг испан маданиятига хос стереотиплар ҳамда шоир индивидуал-муаллифлик шахсияти когнициясига бевосита алоқадорлиги amor  cuerpo humano = objetos de flora y fauna (муҳаббат  инсон танаси = флора ва фауна)), muerte  cuerpo humano = objetos de flora y fauna (ўлим  инсон танаси = флора ва фауна) метафорик моделлари орқали  исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.  Федерико Гарсиа Лорка поэтик дискурсини ўрганиш давомида эришилган илмий натижалар доирасида: 
Федерико Гарсиа Лорка поэтик дискурсида қўлланган концептуал метафоралар тўғридан-тўғри испан турмуш тарзига сингиб нарса-предметлар ва уларнинг элементлари орқали ифодаланишига оид хулосалардан  ИТД-1-107 “Хорижий (испан, француз, немис) тиллар бўйича ўқитувчи кадрлар ва мутахассис-филологлар тайёрлайдиган олий таълим муассасаларида узвийлик ҳамда узлуксизликни таъминловчи, ўзбек реалияларини акс эттирувчи ўқув-услубий мажмуалар ва уларнинг электрон версияларини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 15 февралдаги 89-03-931-сон маълумотномаси). Натижада таклиф этилган материаллар бакалавриат босқичининг “Español-2” дарслиги такомиллашувига ва талабаларда метафора ва метаметафоранинг ўхшаш ва фарқли жиҳатлари бўйича билимларини оширишга хизмат қилган;
Федерико Гарсиа Лорканинг поэтик дискурсида метафора ёрқин миллий-спецификлиги, унинг пайдо бўлиш тамойили эса кўп жиҳатдан муайян метафорик моделларга асосланганлиги ҳақидаги хулосалардан Саламанка университети филология факультетида хорижий мутахассисларни ўқитиш жараёнида фойдаланилган (Испаниянинг Саламанка университети 2019 йил 10 декабрдаги 65/572-сон маълумотномаси). Натижада дарсларда фойдаланилган материаллар машғулотлар чоғида мутахассисларга назарий ва амалий ишланмалар учун манба бўлиб хизмат қилган, уларнинг илмий тасаввур-тушунчалари бойишига эришилган; 
Федерико Гарсиа Лорка поэтик дискурсида қўлланган метафора ва метаметафораларнинг испан менталитетига хос стереотиплар ҳамда шоир индивидуал-муаллифлик шахсияти когнициясига бевосита алоқадорлиги ҳақидаги хулосалардан “Practicas de autoaprendizaje” дарслигидаги  “Práctica de investigación básica” ва “Práctica de crear proyectos, informes y tesis” мавзуларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2017 йил 27 мартдаги 603-сон буйруғи, нашр гувоҳномаси №603-134). Натижада испанлар оламининг миллий-маданий манзараси ва шоирнинг дунё ҳақидаги индивидуал-муаллифлик олами манзарасини ёритувчи ашёвий материаллар талабалар билимини кенгайтиришга хизмат қилган; 
Федерико Гарсиа Лорка поэтик дискурсида amor (муҳаббат) ва muerte (ўлим) метафораларининг когнитив маъноси таҳлили асосида испан менталитетига хос олам лисоний манзарасининг лингвистик хусусиятларидан Мексика Давлат Автоном университети томонидан ташкил этилган онлайн курс машғулотларида фойдаланилган (Мексика Давлат Автоном университетининг 2021 йил 3 майдаги 800-сон маълумотномаси). Натижада тингловчиларга Федерико Гарсиа Лорка шеъриятининг концептуал метафорик призмаси, хусусан, “муҳаббат” ва “ўлим” концептуал метафораларини чуқурроқ тушунишга хизмат қилган;  
Ўзбекистон ва Испания халқлари миллий маданияти, араб сўзларининг ҳар икки тилдаги талқини ва буюк испан шоири Федерико Гарсиа Лорка асарларидаги испан менталитети ва лисоний шахсининг ёрқин ифодаси ҳақидаги тадқиқотда келтирилган илмий-назарий фикрлардан Бухоро вилоят телевидениесининг “Адабий муҳит”, “Ассалом, Бухоро”, “Шеърият гулшани”, “Менга сўз беринг” кўрсатувлари сценарийларини тузишда фойдаланилган (Бухоро вилояти телерадиокомпаниясининг 2021 йил 13 февралдаги 160-сон маълумотномаси). Натижада фойдаланилган материаллар ушбу дастурлар мазмунини бойитган, уларнинг мазмуни икки хил тил ва маданиятга оид янги маълумотлар билан такомиллашган, хусусан, испан халқининг менталитети Федерико Гарсиа Лорка асарлари призмасида яққол намоён бўлишига хизмат қилган. 

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish