Абдувалиева Чулпаной Мухаммаджоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: «Болаларда ошқозон ва қизилунгач варикоз кенгайган веналардан қон кетишининг ташхислаш ва даволаш тактикасини такомиллаштириш» 14.00.40 – Шошилинч тиббиёт (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.PhD/Tib1317.
Илмий рахбар: Акилов Хабибулла Атауллаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат тиббиёт институти.
Илмий кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса номи, Илмий кенгаш рақами: Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази ҳузуридаги илмий даражалар берувчи DSc.04/30.12.2019.Tib.63.01.
Расмий оппонентлар: Ризаев Камал Саидакбарович тиббиёт фанлари доктори; Аллаберганов Одилбек Таджидинович тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат тиббиёт институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: портал гипертензия синдроми аниқланган болаларда қизилўнгач ва ошқозоннинг варикоз кенгайган веналаридан қон кетишини даволашнинг натижаларини эндоскопик ва хирургик услубларни қўллашни кенгайтириш ва такомиллаштириш орқали яхшилаш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
айнан болалар портал гипертензиясида гастроэзофагеал қон кетишларининг олдини олиш ва даволаш натижаларини яхшилаш борасидаги клиник ва морфологик муаммолар батафсил ёритилган ва уларни ҳал қилиш йўллари аниқланган;
болаларда ошқозон ва қизилўнгачнинг варикоз кенгайган веналаридан қон кетишлар хавфини клиник амалиётда баҳолашнинг объектив мезонлари ишлаб чиқилган ва уларнинг самарадорлиги асосланган;
допплер флоуметрия ёрдамида ошқазон шиллиқ қавати микроциркуляциясининг бузилишларини ўрганиш асосида ошқозон ва қизилўнгач варикоз веналаридан қон кетишининг қўшимча хавф омиллари аниқланган;
болаларда портал гипертензиясида гастроэзофагеал қон кетишларини даволаш тактикасини белгилашга беморнинг ёшини, касаллик даражасини ва қонаш изчиллигини инобатга олувчи дифферециал ёндашув таклиф қилинган ва унинг самарадорлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қизилўнгач ва ошқозон варикоз кенгайган веналаридан қон кетган болаларда ташхислаш ва даволаш тактикасини такомиллаштириш бўйича олинган натижалар асосида:
болаларда гастроэзофагеал қон кетиш билан асоратланган ПГ да даволаш тактикасини такомиллаштириш бўйича олиб борилган илмий тадқиқот натижалари асосида ишлаб чиқилган «Болаларда портал гипертензия окибатида ошкозон ва кизилунгач варикоз кенгайган вена кон томирларидан кон кетишда ташхислаш ва даволаш тактикаси» номли услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 10 июлдаги 8н-р/630-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома болалар портал гипертензиясида ташхислаш ва даволаш самарадорлигни ошириш имконини берган;
болаларда ошқозон  ва қизилунгач  варикоз кенгайган веналардан қон кетишининг  диагностикаси ва даволашни такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази, Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази Андижон филиали клиник амалиётига жорий қилинган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 12 октябрдаги 8 н-з/359-сон хулосаси). Тадқиқот натижаларнинг амалиётга татбиқ этилиши портал гипертензия бўлган болаларда қизилўнгач ва ошқозоннинг варикоз кенгайган веналаридан қон кетишини тўхтатиш ҳамда олдини олиш бўйича жарроҳлик тактикаларини ишлаб чиқиш ва клиник-функционал баҳолаш орқали яхшилаш, даволаниш муддатларини қисқартириш билан биргаликда ҳаёт сифатини яхшилаш имконини берган.