Назирова Ҳилола Баҳодировнанинг
фалсафа доктори (РhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қўнғиротлар сулоласи тарихнавислигида Муҳаммадризо Огаҳийнинг «Зубдат ут-таворих» асари», 07.00.08 – Тарихшунослик, манбашунослик ва тарихий тадқиқот усуллари(тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Tar278.
Илмий раҳбар: Бабаджанов Бахтиёр Мираимович, тарих фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Фанлар aкадемияси Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти,DSc.02/30.12.2019.Tar.44.01.
Расмий оппонентлар:Аллаева Нигора Ашировна, тарих фанлари доктори(DSc);Холиёров Алишер Ҳасанович, тарих фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).  
Етакчи ташкилот:Тошкент давлат шарқшунослик университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Муҳаммадризо Огаҳийнинг «Зубдат ут-таворих» асари қўлёзмаларини манбашунослик ва матншунослик жиҳатлардан асослаб, унинг Қўнғиротлар сулоласи тарихнавислигида тутган ўрнини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Хива хонлигида Қўнғиротлар сулоласи ҳукмронлиги даврида илм-фан, тарихнавислик ва таржима соҳаларида туркий тил оммалашиб, ўз даври учун муҳим фактор бўлган ҳокимият легитимациясига хизмат қилгани исботланган;
Муҳаммадризо Огаҳий асарларининг жами 78 та қўлёзмаси мавжудлиги ва улар орасида Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Шарқшунослик институти асосий фондидаги 5071-рақамли қўлёзма «Фирдавс ул-иқбол» асарининг дастхат нусхаси эканлиги аниқланган;
«Зубдат ут-таворих» асарининг қўлёзмалари стеммаси яратилган ва Россия Миллий кутубхонаси Шарқ қўлёзмалари бўлимида сақланаётган оққа кўчирилган дастхати (ТНС 22-рақам) асосида Огаҳийнинг моҳир котиб бўлганлиги исботланган;
«Зубдат ут-таворих» асари Огаҳийнинг бошқа тарихий асарларидан ёзилиш услуби жиҳатдан фарқли (ҳукмдорга бағишланган назмнинг кўплиги) равишда мукаммал адабий манба эканлиги далилланган;
Хоразм тарихнавислик мактабининг йирик намояндалари (Муҳаммадризо Огаҳий, Эшмурод охунд Алавий, Муҳаммадюсуф Баёний)нинг тарихнавислик йўналишидаги фаолияти – ёндашувлари, ёзувчилик иқтидорлари, буюртмачилари – улар яратган асарларда намоён бўлиши кўрсатиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қўнғиротлар сулоласи тарихнавислигида Муҳаммадризо Огаҳийнинг «Зубдат ут-таворих» асари мавзуси бўйича олиб борилган тадқиқот жараёнида эришилган илмий хулосалар ва натижалар асосида:
ЎзР ФА Темурийлар тарихи давлат музейида 2012-2013 йилларда бажарилган ЎзР Фан ва технологиялар қўмитасининг ИФА-2012-1-6 рақамли «Ўзбекистон тарихи хрестоматияси (3-жилд)»инновацион лойиҳаси доирасида тайёрланиб, чоп этилган тадқиқотга «Зубдат ут-таворих» асарининг табдили тегишли шарҳлари билан киритилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2019 йил 9 сентябрдаги 3/1255-2405-сон маълумотномаси). Натижада, мазкур монография Россия миллий кутубхонасида сақланаётган ТНС 22-рақамли қўлёзма асосидаги тадқиқот билан бойишига хизмат қилган;
Муҳаммадризо Эрниёзбек ўғли Огаҳийнинг ҳаёти ва ижодига оид янги маълумотлар, Россия, Туркия фондларида сақланаётган қўлёзмалардан нусхалар, шунингдек, Огаҳий уй-музейи учун экскурсия матнлари ва этикеткаларини янги маълумотлар билан тўлдириш асосида Ичан-қалъа давлат музей қўриқхонаси илмий бўлими, Муҳаммадризо Огаҳий уй-музейи музей-кўргазмасида татбиқ этилган (Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлигининг 2020 йил 16 сентябрдаги 01-12-10-3478-сон маълумотномаси). Натижада, Муҳаммадризо Огаҳий уй-музейининг экспонатлари янги маълумотлар билан бойитилишига эришилган;
қўнғиротлар сулоласи тарихнавислик мактабининг шаклланишида ижтимоий-сиёсий вазиятнинг таъсири ҳамда Хива хонлигидаги ижтимоий ва маданий ҳаёт билан боғлиқ илмий натижаларидан Тошкент давлат шарқшунослик университетида 2017-2020 йилларда бажарилган ОТ-Ф1-71 рақамли «Илк ва ўрта асрлар Марказий Осиё минтақасида этно-лингвистик вазият»мавзусидаги фундаментал лойиҳада XVIII-XIX асрларда Марказий Осиё минтақасида эски ўзбек тилининг мавқеи ва иш юритишдаги ўрни сингари масалаларни ёритишда фойдаланилди (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 9 октябрдаги 89-03-3614-сон маълумотномаси). Натижада, ушбу илмий хулосаларнинг келтирилиши ўрта асрларда Марказий Осиёдаги туркий халқларнинг жойлашуви ва бу даврдаги этно-лингвистик вазиятни очиб беришга хизмат қилган;
Огаҳийнинг ёзма мероси, Хива хонлиги тарихшунослигига оид янги манбаларга доир маълумотлардан «O‘zbekiston 24» телеканали «Фан ва таълим» кўрсатуви («O‘zbekiston 24» телерадиоканали ДУКнинг 2019 йил 16 сентябрдаги 01-09-1033-сон маълумотномаси), «O‘zbekiston tarixi» телеканалининг «Тarixiy savol» илмий-маърифий, «Xayrli kun» кўрсатувларида фойдаланилган («O‘zbekiston tarixi» телерадиоканали ДУКнинг 2020 йил 15 сентябрдаги 20-14-825-сон маълумотномаси). Натижада, Ўзбекистон тарихига оид маърифий кўрсатув ва эшиттиришларнинг илмий-маърифий савияси ошган.