Жўраев Йўлчи Тошмамадовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Нафионнинг истисно соҳасининг таркиби ва хусусиятлари; чекланган ҳажмда шишиши ва микрореологик эффектлари», 01.04.05 – Оптика (физика-математика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.3.PhD/FM522
Илмий раҳбарлар: Бункин Николай Федорович, физика-математика фанлари доктори, профессор,
Сабиров Леонард Мухаммеджанович, физика-математика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд  давлат  университети, PhD.03/30.12.2019.FM.02.04
Расмий оппонентлар: Қодиров Мўмин Қодирович, физика-математика фанлари доктори, профессор; Рахматуллаев Илёс Арзимуродович, физика-математика фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Полимер толаларни ажралишининг ва полимерли мембрананинг гидрофоб ҳолатдан гидрофил ҳолатга ўтишида таркибида турли хил миқдорда дейтерий бўлган сувда Нафионнинг бўкишида намоён бўлувчи суюқлик ҳажмида полимер толаларининг “ўсиш” эффектини ва изотопик эффектларининг вақтли динамик қонуниятларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
кювета ойнаси билан чегараланган соҳадаги суюқликда Нафион полимер мембранасининг бўкиши туфайли полимер толаларнинг “ўсиш” эффектининг турли динамик режимлари аниқланган; 
кювета ойнаси ва мембрана сирти ўртасидаги сув зарраларидан ҳоли бўлган бўшлиқнинг пайдо бўлиши туфайли полимер толалари орасидаги сув молекулаларнининг итарилишининг локал кучланиш ҳисобига гидрофоб эффектни кучайиши аниқланган;
мембрана бўкишида кювета ҳажми бўйича сувнинг ўртача концентрацияси ошиши иккита вақтли “сакраш” билан содир бўлиши аниқланган: биринчи сакраш бўшлиқ шаклланишига олиб келиши, иккинчи сакраш эса полимер матрица ҳажмида сув миқдорининг кескин ошишига мос келиши исботланган;
қалинлиги 175 микрон ва диаметри 1 сантиметр бўлган Нафион пластинкаси учун кюветанинг 200 микронга тенг алоҳида ўлчами мавжуд, бунда бўшлиқга эришиш аномал даражада секин кечади ва кювета ҳажми бўйлаб сувнинг ўртача концентрацияси дастлабки 100 минут бўкиш давомида чизиқли қонун бўйича ошиб бориши аниқланди.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Нафионнинг тақиқланган соҳасининг таркиби ва хусусиятлари; чекланган ҳажмда бўкиши ва микрореологик эффектлари бўйича олинган натижалар асосида: 
турли изотопик таркибга эга сувда, ҳар хил тузларни сувдаги эритмаларида полимерли матрицанинг гидрофоб ҳолатдан гидрофил ҳолатга ўтиш динамикаси қонуниятларини аниқлаш натижалари ОТ-Ф2-40 рақамли “Молекуляр кластерларнинг ҳосил бўлиш механизмлари ва уларнинг тебранма спектрларда намоён бўлиши” (Самарқанд давлат университетининг 2022 йил 13-январдаги 10-135-сон маъумотномаси) мавзусидаги фундаментал тадқиқот лойиҳаларида фойдаланилган. Илмий натижаларнинг қўлланилиши водород боғланиш оркали ва молекуляр спектроскопия асосида молекулалар кластери ҳосил бўлиши ҳақидаги янги маълумотлар бўйича ноэмпирик ҳисоблар, ўзаро таъсирлашувнинг бошқа турлари ҳақидаги маълумотлар, ҳар хил шаклдаги ва турли таркибли молекулалар учун кластерларнинг намоён бўлиши, сувнинг структурасини шаклланиш жараёнлари ҳамда органик молекулалар аралашмасида кластеризацияланиш жараёнида молекулалараро водород боғланиш ролини тушунтириш имконини берган;
мембрананинг чекланган ҳажмли кюветада бўкиш жараёнида микрореологик эффектларни номоён бўлиши натижалари спектрал характеристик ва полимерларнинг бўкиш кинетикасини ўрганиш методикаси ОТ-Ф7-83 “Хроматографик жараёнларни моделлаш, мақбуллаш ва “Ушланиш катталликлари-хоссалари”  ўзаро боғлиқликларни ўрганиш ва уларни нанохрамотографияда қўлланилиши” (Самарқанд давлат университетининг 2022 йил 13-январдаги 10-136-сон маъумотномаси) мавзусидаги фундаментал тадқиқот лойиҳаларида фойдаланилган. Натижаларни қўллаш наносорбитларнинг турли эритувчиларда бўкишда физик-кимёвий ва реологик хоссаларни аниқлаш имконини берган.