Бугунги кунда республикамизда математика фанлари бўйича 9 та илмий даражалар берувчи Илмий кенгаш фаолият кўрсатмоқда. 2021 йилда 16 нафар талабгор фан доктори (DSc), 40 нафар талабгор фалсафа доктори (PhD) илмий даражаларга тасдиқланди.
Бу ҳақда Миллий матбуот марказида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Олий аттестация комиссияси томонидан бўлиб ўтган “Математика фанлари соҳасида олий малакали илмий ва илмий-педагог кадрлар аттестацияси натижалари” мавзуидаги матбуот анжуманида маълум қилинди.
Қайд этилганидек, илмий тадқиқотларда қуйидаги илмий натижалар олинган. Жумладан, алгебра, эҳтимоллар назарияси ва математик статистика, математик анализ ва дифференциал тенгламалар соҳаларида иккита синиш нуқтасига эга ва буриш сони иррационал бўлган бўлакли-чизиқли айлана гомеоморфизмларининг синиш нуқталари жойлашуви топилган ва бундай акслантиришлар учун “Данжуа” тенглиги исботланган.
Ибрагимов-Осипов характеристикаси асосида боғлиқсиз тасодифий миқдорлар йиғиндиси тақсимотини Пуассон тақсимотига яқинлашиши ҳақида Линдеберг-Феллер теоремаси исботланган. Шунингдек, бир жинсли бўлмаган конуссимон қирраларга эга бўлган соҳаларда Бохнер-Мартинелли сингуляр интеграли учун Привалов ва Соходский-Племель теоремасининг аналоглари олинган.
Ҳисоблаш математикаси ва математик моделлаштириш соҳаларида илмий ва амалий тадбиқига эга бўлган жараёнларни математик моделлаштириш ҳамда ночизиқли математик моделларни сонли-аналитик ечиш усуллари ва янги алгоритмлари яратилган.
Иссиқлик электростанцияларининг махсус қурилмаларидаги жараёнларни оптимал бошқариш учун иссиқлик алмашиш жараёнларининг мукаммал математик моделлари ишлаб чиқилган.
– Илмий тадқиқотлардан олинган натижалар амалиётга жорий қилинди, – деди Олий аттестация комиссияси ахборот хизмати раҳбари Улуғбек Мамадалиев. – Хусусан, турбулент струяли оқимларини ҳисоблаш учун ишлаб чиқилган математик моделлар, оптималь алгоритмлар ва дастурий воситалар "Когон иситгич мосламалар" хусусий корхонасида ёқилғини тежовчи қурилмни ишлаб чиқишда қўлланилиб, метанга ҳаво қўшиш усулини қўллаш натижасида ёқилғи газининг 2-5 фоиз тежалишига ва назарий жиҳатдан аниқланган соплонинг самарали радиусидан фойдаланиш натижасида 5 фоиз ёқилғи газ тежалишига эришилган.
Электростанцияларининг махсус қурилмаларидаги жараёнларни оптимал бошқариш учун ишлаб чиқилган математик моделдан иссиқлик электростанцияларида ёқилғини тежаш, қурилмаларнинг фойдали иш коэффициентини сезиларли даражада орттиришга эришилиб, юқори иқтисодий самарадорликка эришиш ҳамда атмосферанинг ифлосланишини 20 фоиз камайтириш имконини берган.
Манба: https://uza.uz/
