Sayt test rejimida ishlamoqda

Маматова Феруза Махаммадовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Инглиз ва ўзбек фразеологизмларида оилавий анъана ва муносабатларнинг лингвомаданий тадқиқи)», 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.3.PhD/Fil.1230.
Илмий раҳбар: Агзамова Дилдора Бахадиржановна, филология фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.01.10.
Расмий оппонентлар: Галиева Маргарита Рафаэловна, филология фанлари доктори, доцент; Тухтаходжаева Наргиза Акмаловна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот:  Жиззах давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади оилавий анъана ва муносабатларга оид инглиз ва ўзбек фразеологизмларининг лингвомаданий хусусиятларини ўрганиш ва чоғиштиришдан иборат.   
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
чоғиштирилаётган тиллардаги фразеологизмларда оилавий анъана ва муносабатларнинг лингвомаданий хусусиятларини верификация қилиш жараёнида респондентнинг ёши, жинси, оилавий анъана ва муносабатлар масаласида эса оилавий аҳволи ҳам муҳим аҳамият касб этиши далилланган;  
инглиз фразеологизмларида акс этган оила-никоҳ, турмуш ўртоқ танлаш, турмуш қуриш, фарзанд тарбияси каби оилавий анъаналарнинг концептуал-тематик майдонлари ҳамда ўзбек фразеологизмларида оила-никоҳ, турмуш ўртоқ танлаш, турмуш қуриш, тўй ва фарзанд тарбияси каби оилавий анъаналарга оид концептуал-тематик майдонларнинг кўплиги асосланган;
 инглиз фразеологизмларида акс этган эр ва хотин, ота-она ва фарзанд, ака-ука, опа-сингил каби оилавий муносабатларнинг концептуал-тематик майдонлари ҳамда ўзбек фразеологизмларида эр ва хотин, ота-она ва фарзанд, ака-ука, опа-сингил, тоға, амма, жиян, овсин, божа каби қариндршлар орасидаги муносабатларни ифодаловчи  концептуал-тематик майдонларнинг кўп учраши исботланган;
инглиз оилавий анъана ва муносабатларининг инглиз сўконғич хотини, фарзандлар катта ҳаражат, инглиз тўйлари санаси каби концептуал-тематик майдонлари ўзбек тилида аниқланмаганлиги ҳамда ўзбек оилавий анъана ва муносабатларнинг ўзбекнинг кенгашли тўйлари, оилада қиз фарзанд тарбияси, қўшхотинлилик азоблари каби концептуал-тематик майдонлари инглиз оламининг лисоний манзарасида акс этмаганлиги далилланган.    
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. инглиз ва ўзбек фразеологизмларида акс этган оилавий анъана ва муносабатларнинг лингвомаданий таҳлили бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
инглиз ва ўзбек фразеологизмларида акс этган оилавий анъана ва муносабатларнинг миллий-маданий хусусиятлари, яъни никоҳ, тўй, турмуш каби ҳамда амма, тоға ва жиян, овсинлар, қудалар қайнэгачи, қайнисингил ва келин, куёв, овсинлар, божалар билан муносабатлар каби фарқли жихатларига оид хулосаларидан Европа иттифоқининг ERASMUS + дастури лойиҳаси доирасида Термиз давлат университети 2016-2019-йилларда бажарилган 574099-EPP-1-IT-EPPKA2-CBHE-SP “Олий таълим соҳасида потенциални ривожлантириш йўналишидаги PAWER –Ҳудудлараро мобилликни йўлга қўйиш ва бу борада долзарблик, сифат ҳамда тенгликни таъминлаш” (Paving the way to interregional mobility and ensuring relevance, quality and equity of access-Прокладывание пути к межрегиональной мобильности и обеспечения актуальности, качества и равенства доступа) лойиҳасида фойдаланилган (Термез давлат университетининг 2021 йил 22 июндаги  04/12-1727-сон маълумотномаси). Натижада, оилавий анъана ва муносабатларга оид миллий-маданий фразеологизмларнинг таҳлиллари фразеологизмларнинг таржимаси, уларни маданиятлараро мулоқот жараёнларида тўғри қўллаш сифатини оширишга  имкони яратилган;
инглиз ва ўзбек фразеологизмларида акс этган оила-никоҳ, турмуш ўртоқ танлаш, турмуш қуриш, тўй ва фарзанд тарбияси каби оилавий анъаналарнинг концептуал-тематик майдонлари ҳамда инглиз ва ўзбек фразеологизмларида акс этган эр ва хотин, ота-она ва фарзанд, ака-ука, опа-сингил каби оилавий муносабатларнинг концептуал-тематик майдонларига оид хулосаларидан “Paremiological dictionary of English and Uzbek Family traditions/ Ingliz va o’zbek oilaviy an’analari  paremiologik lug’ati”  номли икки тилли луғати мобил илова сифатида яратилган (Ўзбекистон миллий университетининг 2021 йил 29 июндаги 04/11-3562-cон маълумотномаси).  Натижада, оилавий анъана ва муносабатларни акс эттирувчи инглиз ва ўзбек фразеологик бирликларнинг эквивалентлари ва талқинлари борасидаги баҳсли масалаларга ойдинликлар киритилган;
инглиз оилавий анъана ва муносабатларининг инглиз сўконғич хотини, фарзандлар катта ҳаражат, инглиз тўйлари санаси каби концептуал-тематик майдонлари ўзбек тилида аниқланмаганлиги ҳамда ўзбек оилавий анъана ва муносабатларининг ўзбекнинг кенгашли тўйлари, оилада қиз фарзанд тарбияси, қўшхотинлилик азоблари каби концептуал-тематик майдонлари инглиз оламининг лисоний манзарасида акс этмаганлигига оид хулосаларидан “O‘zbekiston tarixi” телеканалида намойиш этилган «Ибтидо» номли кўрсатув саҳифаси сценарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг 2021 йил 23 августдаги 01-40-1360-сон маълумотномаси). Натижада, оилавий анъана ва муносабатларга оид инглиз, ўзбек мақол ва ибораларининг миллий-маданий жиҳатдан ўзига хос, ўхшаш ва фарқли томонларини очиб беришда олиб борган тадқиқотнинг натижаларида келтирилган маълумотлар оммалаштирилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish