Саидова Барно Нарзуллаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўрта Осиё аёллари таълим-тарбия тизими тарихий тараққиёти тенденциялари», 13.00.01 – Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.PhD/Ped1669.
Илмий раҳбар: Абдуллаева Барно Сайфутдиновна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
Расмий оппонентлар: Хакимова Мухаббат Файзиевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Джураев Дустмурот, педагогика фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий-амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўрта Осиё аёллари таълим-тарбия тизими тарихий тараққиёт тенденцияларини ривожлантириш босқичларини очиб бериш бўйича тавсиялар ишлаб чиқиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
хотин-қизлар таълим-тарбияси жараёнларининг ривожланиш босқичлари амалий ва миллий қадриятлар, ижтимоий ҳамда маданий омилларни ижтимоий-маданий, синергетик, феноменологик-аксиологик ёндашувларга хронологик мослаштириш асосида далилланган;
хотин-қизлар таълим-тарбияси тараққиёти адабий асарлардаги образлар ҳамкорлик-модулли, лойиҳаловчи-ривожлантирувчи, фаолиятли-педагогик жараёнларни холис баҳолаш ҳамда таълим жараёнини яхлитлаш асосида аниқланган;
хотин-қизлар таълим-тарбиясига оид энг қадимги ёзма ёдгорликларда ифодаланган тарихий ғоялар Шарқ аёллари таълим-тарбиясидаги табиийлик, ўзгарувчанлик ва ирсий жиҳатдан тадрижий ривожланиш тенденциялари аёллар таълими тарихининг мазмунли-жараёнли ва ташкилий-педагогик компонентларининг диалектик алоқардорлиги асосида аниқланган;
хотин-қизлар таълимининг тарихий-концептуал интерпретацияси воқеликда амалга ошишини талаб қилган шарт-шароитларнинг тўлиқлигини, тарихий контекстини, дидактик талқини мазмун ва моҳиятини мантиқий-илмий ёндашув асосида аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўрта Осиё аёллари таълим-тарбия тизими тарихий тараққиёти тенденцияларини ўрганиш асосида:
антик даврдан бошлаб ХХ асрнинг 20-йилларигача бўлган даврда хотин-қизлар таълим-тарбияси жараёнининг шаклланиши ва ривожланиш босқичлари объектив тадқиқ қилиш ва унинг мазмуни ижтимоий-маданий, синергетик, феноменологик ва аксиологик ёндашувларни ўзаро яхлитлаш асосида аниқлашга оид таклифлар асосида “Педагогика назарияси ва тарихи” дарслигида фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 31 майдаги 237-сон буйруғига асосан берилган 237-225-сон гувоҳномаси). Натижада, хотин-қизлар таълими ва тарбияси тизимининг қамрови ҳамда даражасини ўрганиш имконияти оширилган;
Aвесто ва бошқа ёзма манбаларни, археологик ёдгорликлар, адабий асарлар таҳлили асосида антик даврларда хотин-қизлар таълими ва тарбияси тизимининг шаклланиши ва уларнинг тараққиёти тайёргарлиги жараёни ҳамкорлик, модулли, лойиҳаловчи, ривожлантирувчи, фаолиятли педагогик таъсир воситалари таркибини уйғунлаштириш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар ПЗ-20170923121 рақамли “Шахс тарбиясида миллий хусусиятларни тадқиқ этишнинг методологик асосларини такомиллаштириш” номли грант доирасида белгиланган вазифаларни амалда бажаришда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2021 йил 6 октябрдаги 02-07-2807/04-сон далолатномаси). Натижада, аёллар таълими ва тарбиясини такомиллаштириш босқичларини ўрганиш самарадорлигини оширишга эришилган;
энг қадимги ёзма ёдгорликларда ифодаланган ғоялар ҳамда турли даврларда Шарқ аёллари таълим-тарбияси масалаларининг педагогик жиҳатлари мазмунли-жараёнли ва ташкилий-педагогик компонентларини уйғун оптималлаштириш асосида аниқлашга оид таклифлар асосида “Педагогика назарияси ва тарихи” дарслигида фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 31 майдаги 237-сон буйруғига асосан берилган 237-225-сон гувоҳномаси). Натижада, шарқ аёллари таълим-тарбияси масалаларининг педагогик жиҳатларини тизимли ўрганиш, энг қадимги ёзма ёдгорликларда ифодаланган ғоялардан тортиб, бугунги кунгача яратилган педагогик назарияларнинг мазмуни ҳамда турли даврларда таълим шакллари, таълим-тарбия воситалари, усуллари ва методларини аниқлаш ҳамда қиёсий таққослаш имконият яратилган.