Алкарова Феруза Назарбаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўқувчиларнинг амалий кўникмаларини фаоллаштириш вазиятларини ташкил этиш тизими (“Технология” таълими мисолида)”, 13.00.01–Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.2.PhD/Ped1237.
Илмий раҳбар: Сафарова Рохат Гайбиллаевна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Педагогика фанлари илмий тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Хакимова Мухаббат Файзиевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Ўринова Нилуфар Мухаммадовна, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент вилояти Чирчиқ давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади технология дарсларида ўқувчиларнинг амалий кўникмаларини фаоллаштириш вазиятларини ташкил этиш тизимини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
технология дарсларида ўқувчиларнинг амалий кўникмаларини фаоллаштириш имкониятлари гендерга хос индивидуал ўзгаришлар, мустақил тафаккур тарзига мос шахсга йўналтирилган ўзаро муносабат вазиятини вужудга келтириш асосида аниқланган;
технология дарсларида ўқувчиларнинг амалий кўникмалари таълим беришга дидактик ёндашувларни уйғунлаштиришга қаратилган репродуктив ва продуктив усулда эгалланган билимларнинг маҳсулдорлигини ҳамда ўзлаштирилган билимларни таълим жараёнида қўллаш асосида такомиллаштирилган;
ўқувчиларда амалий кўникмаларнинг ривожланганлик даражаси ўқитувчи ва ўқувчилар ўзаро муносабатларининг ҳамкорлиги ва алоқадорлиги, ижтимоий-педагогик вазиятлар билан мувофиқлаштирилганлиги, технология таълимида нутқий-визуал мулоқотни фаоллаштириш асосида такомиллаштирилган;
ўқувчиларнинг амалий кўникмалари дидактик жараён, тафаккур тарзи, идрок этиш имкониятлари, гендер хусусиятлари инновацион ўқитиш технологияларига сабаб-оқибат боғланишларини қадриятли муносабатларга тарнсформациялаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Технология таълими жараёнида ўқувчиларнинг амалий кўникмаларини фаоллаштириш вазиятларини ташкил этиш бўйича олинган илмий натижалар, хулоса ва таклифлар асосида:
технология дарсларида ўқувчиларнинг амалий кўникмаларини фаоллаштиришнинг педагогик-психологик имкониятларини уларнинг тафаккур тарзи, идрок этиш имконияти, гендер хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда амалий ҳаракат суръати, даражаси, йўналганлигини аниқлаштиришга доир таклиф ва тавсиялардан ПЗ-2014-0912150534 – “Умумий ўрта таълим мактабларида меҳнат таълими фанини мазмунан модернизациялаш ҳамда таълим сифати ва самарадорлигини ошириш технологиялари” мавзусидаги амалий лойиҳани амалга оширишда фойдаланилган (Халқ таълими вазирлигининг 2021 йил 27 июлдаги 02-02/3-1962-сон маълумотномаси). Натижада технология дарсларида ўқувчиларнинг амалий кўникмаларини фаоллаштиришнинг педагогик-психологик имкониятлари гендер хусусиятларни ҳисобга олган ҳолда аниқлаштирилган;
ўқувчиларнинг амалий кўникмаларини фаоллаштириш имконини берувчи амалий характердаги ўқув топшириқлари, дидактик вазиятларни туркумлаштириш, технология дарсларида ўқувчиларнинг амалий кўникмаларини ривожлантириш шартларини аниқлашга доир таклиф ва тавсияларидан ФЗ-2016-0909111822 “Дарсликлар ва ўқув адабиётлари мазмунига Шарқ педагогик тафаккури дурдоналарини сингдириш орқали ўқувчиларда “оммавий маданият”га қарши курашчанлик кўникмаларини шакллантириш механизмлари” мавзусидаги фундаментал лойиҳани амалга оширишда фойдаланилган (Халқ таълими вазирлигининг 2021 йил 27 июлдаги 02-02/3-1962-сон маълумотномаси). Натижада ўқувчиларнинг амалий кўникмаларини фаоллаштириш шарт-шароитлари аниқланган;
ўқувчиларда амалий кўникмаларнинг фаоллашганлик даражаси кўрсаткичлари уларнинг шахсий сифатларини интеллектуал ривожланиш траекторияси билан технология таълими интеграциясини таъминлаш асосида фаоллаштиришга доир таклиф ва тавсиялардан ПЗ-2014-0912150534 “Умумий ўрта таълим мактабларида меҳнат таълими фанини мазмунан модернизациялаш ҳамда таълим сифати ва самарадорлигини ошириш технологиялари” мавзусидаги амалий лойиҳани амалга оширишда фойдаланилган (Халқ таълими вазирлигининг 2021 йил 27 июлдаги 02-02/3-1962-сон маълумотномаси). Натижада ўқувчиларда амалий кўникмаларнинг фаоллашганлик даражасини аниқловчи кўрсаткичлар ишлаб чиқилган.