Филология фанлари соҳасида олий малакали илмий
ва илмий-педагог кадрлар аттестацияси натижалари аниқланди
Биринчи ва иккинчи ренессанс даврларига тегишли адабий манбаларни тадқиқ этиш долзарб вазифалардан бирига айланди.
Филологик тадқиқотлар кўламининг кенгайгани эътиборга моликдир. Жорий йилнинг ўтган даврида филология фанлари бўйича 31 нафар талабгор фан доктори (DSc), 214 нафар талабгор фалсафа доктори (PhD) илмий даражасида тасдиқланди.
Тадқиқотларда, жумладан қуйидаги илмий натижалар олинди:
тиббий термин-метафораларнинг ўзбек тилида пайдо бўлиш давридан ҳозирги кунга қадар тадрижий ривожланиш қонуниятлари, бошқа тиллар билан муносабати ва бу жараёнларга бевосита таъсир ўтказган буюк мутафаккирларимиз Маҳмуд Қошғарий ва Абу Али ибн Сино асарларида фойдаланилган терминларнинг хусусиятлари очиб берилди;
йиғилган 3500 дан зиёд тиббий метафоралар асосида ўзбек тилида тиббий-метафораларнинг сони кўплиги, уларнинг манбалари, ясалиш тамойиллари, мавзуий ва таркибий-семантик белгилари яхлит ҳолда аниқланди;
ўзбек бадиий матнларида учрайдиган интертекстуал (матн ичида матн) бирликларнинг манбалари ёрдамида уларнинг турлари таснифи, бадиий матн перцепциясида (мазмуний идрок) эпиграф, сарлавҳа, аллюзия, иқтибос каби интертекст (матн ичида матн) турларининг роли асослаб берилди;
таълим соҳасидаги арабизмлар тезауруси (арабча сўзлар луғати) учун маълумотлар базаси ишлаб чиқилди;
ўзбек тилидаги таълим соҳасига оид арабизмларнинг ўзлашиш омиллари илк бор монографик тарза ёритилиб, лингвостатистик хусусиятлари очиб берилди;
XIX асрда яратилган 12 та, ХХ асрда яратилган 7 та тазкира адабиётшунослик нуқтаи назаридан таҳлил қилиниб, Руқиябону, Сито ун-нисо, Иффатий, Давлат, Офоқ Бегим Жалойир, Подшоҳ Хотун, Меҳрий, Маҳастий, Кавкаб, Исмат Бегим, Орзу Самарқандий каби аёлларнинг ижоди илмий муомалага олиб кирилди;
24 та тазкирани қиёсий ўрганиш асосида 200 га яқин аёллар билан боғлиқ маълумотлар 14 та диаграмма ва 11 та жадвал асосида кўрсатилиб, баъзи шоираларнинг исмлари юзасидан йўл қўйилган камчиликлар аниқланди;
ХХ аср бошлари мустақил ўзбек вақтли матбуотида адабий жараён масаласи (шаклланиши, ривожи ҳамда “ғарблашуви”) давр ижтимоий-сиёсий муҳити ҳамда мавжуд адабий алоқалар кесимида монографик тарзда очиб берилди;
1906–1917 йиллар ўзбек матбуоти саҳифаларида бадиий асарлар поэтикасидаги ўзига хослик, яъни адабиётнинг ижтимоийлашуви, бадиий асарнинг тил хусусиятлари, ғоявий жиҳатлари “Ойина” журнали, “Садойи Туркистон”, “Садойи Фарғона” ва бошқа вақтли матбуотдаги бирламчи манбалар мисолида асосланди;
ХХ аср боши ўзбек вақтли матбуот нашрлари (“Ойина” журнали, “Садойи Туркистон”, “Садойи Фарғона” газеталари) адабиётшунослик нуқтаи назаридан тизимли тадқиқ қилиниб, адабиётда янги тур ва жанрларнинг таснифи амалга оширилди ва матбуот орқали кечган адабий алоқаларнинг адабиёт ривожидаги ўрни очиб берилди.