Каримов Музафар Мновархужаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): “Инвестицияларни жалб қилиш жараёнларини диверсификациялаш ва улардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш”, 08.00.02 – Макроиқтисодиёт (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.1.PhD/Iqt136.
Илмий раҳбар: Трушин Эскендер Фахриевич, иқтисодиёт фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги хузуридаги Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги хузуридаги Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти, Dsc.14/30.12.2019.I.84.01.
Расмий оппонентлар: Хашимова Наима Абитовна, фан доктори (DSc), профессор; Котов Валентин Антонович, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистонда инвестицияларни жалб қилиш жараёнларини диверсификациялаш ва улардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш бўйича услубий таклифлар ва амалий тавсиялар ишлаб чиқиш ҳисобланади.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инвестиция муҳитини баҳолаш услубияти асосий иқтисодий кўрсаткичлар (KD), халқаро ташкилотлар рейтингларида мамлакатнинг ўрни ва индекслар қиймати (RR), инвестициялар учун шароитлар ва жозибадорлик (IC) ҳамда ишлаб чиқариш омиллари қиймати (PFC) кўрсаткичларини қўшимча ҳисобга олган ҳолда, уларни тизимли гуруҳларга ажратиш ва энг яхши натижадан узоқлиги (distance to frontier, DTF) индексларини қўллаш орқали умумий интеграл кўрсаткични шакллантириш асосида такомиллаштирилган;
Ўзбекистон саноатида инвестициялардан фойдаланишнинг самарадорлиги ҳисоб китобларига кўра Европа мамлакатларига қараганда 2-2,5 маротаба кам бўлганлиги инобатга олиниб, ишлаб чиқаришда техника ва технологияларни янгилаш ва меҳнат унумдорлигини ошириш учун инвестициялардан самарали фойдаланишга қаратилган солиқ ва амортизация сиёсатини такомиллаштириш бўйича таклифлар ишлаб чиқилган;
инвестицияларнинг ички манбаларини фаоллаштиришга қаратилган қимматли коғозлар бозорини ривожлантириш, шу жумладан корпоратив облигацияларни чиқариш ва инвестицион фондларини ривожлантириш, инвестиция дастурини шакллантиришда давлат инвестициялари самарадорлигини таъминлашга йўналтирилган PIMA, P-FRAM, PMBOK услублар ва ёндашувлардан фойдаланиш, банкларда инвестиция кредит фаолиятида хатарларни баҳолаш услубиётини жорий этиш, хорижий инвесторлар билан ишлаш фаолиятида инвестицияларга ундайдиган фаол механизмлардан фойдаланиш бўйича чоралар таклиф этилган.
инвестицияларни жалб қилиш имкониятларини аниқлаш ва улардан фойдаланиш самарадорлигини таъминлаш орқали инвестиция оқимларининг 2030 йилгача прогноз параметрлари 2 та сценарий ёрдамида ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
тадқиқотдан олинган илмий натижалар инвестицияларни жалб қилиш жараёнларини диверсификациялаш ва улардан самарали фойдаланиш учун қулай шароитларни яратишга қаратилган:
инвестиция муҳитини баҳолаш услубиёти асосида тайёрланган Халқаро рейтинглар ва индексларда Ўзбекистоннинг мавқеини мустаҳкамлаш ва хорижий инвестицияларни жалб қилиш бўйича таклифлар Давлат инвестиция қўмитаси ҳамда Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги томонидан Халқаро рейтинглар ва индекслар устида ишлаш, ҳамда халқаро ташкилотлар билан ҳамкорликни ривожлантириш бўйича тадбирлар Режасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Давлат инвестиция қўмитасининг 2018 йил 24 апрелдаги ШВ-03/05-2-7469-сон ҳамда Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлигининг 2020 йил 28 майдаги 3-2/20-8-сон маълумотномалари ва Давлат инвестиция қўмитасининг 2018 йил 11 июлдаги 527-п-сон буйруғи). Ушбу таклифлар амалга оширилиши мамлакатда инвестиция муҳитини янада яхшилашга хизмат қилган;
инвестициялардан фойдаланиш самарадорлигини баҳолаш ёндашуви ва ишлаб чиқилган тавсиялар Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги томонидан инвестиция сиёсатининг устувор йўналишларини аниқлашда (Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлигининг 28.05.2020 йилдаги 3-2/20-8-сон маълумотномаси), ҳамда Давлат инвестиция қўмитаси томонидан инвестициялар оқимини рағбатлантириш, ҳамда ишлаб чиқаришнинг техник ва технологик янгилаш учун самарали фойдаланиш учун солиқ сиёсатини такомиллаштириш бўйича таклифлар ишлаб чиқишда Солиқ кодексининг янги таҳририни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Давлат инвестиция қўмитасининг 2018 йил 24 апрелдаги ШВ-03/05-2-7469-сон ҳамда Давлат инвестиция қўмитасининг 2018 йил 24 февралдаги ШВ-03/05-1649-сон маълмуотномаси). Мазкур таклифлар инвестициялардан самарали фойдаланиш даражасини ошишига, инновацияни кенг қўллаш учун имкониятлар очиб берган;
инвестициялар жалб қилиш имқониятларни моделлаштириш ва халқаро тажрибаси ўрганиш асосида ишлаб чиқилган инвестицияларнинг манбаларини фаоллаштиришга қаратилган чоралар бўйича тайёрланган таклифлар Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги томонидан фойдаланилган (Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлигининг 2020 йил 28 майдаги 3-2/20-8-сон маълумотномаси). Ушбу таклифлар инвестицияларни молиялаштириш манбаларини аниқлашга қаратилган концепциясини ишлаб чиқишга асос бўлган;
инвестиция жараёнларининг ривожланишини прогноз қилиш натижалари Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги томонидан 2025 йилга қадар Инвестиция сиёсати стратегияси лойиҳасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлигининг 2020 йил 28 майдаги 3-2/20-8-сон маълумотномаси). Прогноз натижалари ушбу Стратегия доирасида режалаштирилган чора-тадбирларни амалга оширишни баҳолашда ва мақсадли кўрсаткичларни белгилашда ҳамда мақсадли иқтисодий ўсишни таъминлашга хизмат қилган.