Аллаёров Жахонгир Тошпўлатовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Фуқаролик ва иқтисодий ишлар бўйича халқаро судловлилик институтини такомиллаштириш», 12.00.03 – Фуқaролик ҳуқуқи. Тaдбиркорлик ҳуқуқи. Оилa ҳуқуқи. Xaлқaро xуcуcий ҳуқуқ (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.3.PhD/Yu299.
Илмий раҳбар: Эргашев Восиджон Ёкубович, юридик фанлар номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Судьялар олий мактаби, PhD.37/27.02.2020.Yu.107.01.
Расмий оппонентлар: Насриев Илҳом Исмоилович, юридик фанлар доктори, профессор; Сафоева Садоқат Мусоевна, юридик фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат юридик университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади фуқаролик ва иқтисодий суд ишларида халқаро судловлилик институти такомиллаштришга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
низо Ўзбекистон Республикаси ҳудудида чиқарилган қимматли қоғозларнинг муомаласи билан боғлиқ муносабатлардан юзага келганда уни Ўзбекистон Республикаси судлари томонида кўриб чиқиш лозимлиги асослантирилган;
Ўзбекистон Республикасининг давлат мулки бўлган мол-мулкка нисбатан, мулкни давлат тасарруфидан чиқариш, давлат мулкини хусусийлаштириш, давлат эҳтиёжлари учун мулкни мажбурий тартибда олиб қўйиш ҳамда Ўзбекистон Республикасида жойлашган кўчмас мол-мулк билан боғлиқ низолар Ўзбекистон Республикаси судларининг мутлақ судловлилигига тегишли бўлиши зарурлиги асосланган;
тарафлардан ҳеч бўлмаганда бири чет эллик шахс бўлган тақдирда ва улар Ўзбекистон Республикаси иқтисодий суди уларнинг иқтисодиёт соҳасида амалга оширган фаолияти билан боғлиқ ҳолда юзага келган ёки юзага келиши мумкин бўлган низони кўриш бўйича ваколатга эга деб белгиланган битимни тузса ва бундай битим чет давлат судининг мутлақ ваколатларини ўзгартирмаса, Ўзбекистон Республикаси иқтисодий суди ушбу низони кўриш бўйича мутлақ ваколатларга эга бўлишининг зарурлиги асослантирилган;
тараф томонидан низо ваколатсиз чет давлат суди томонидан ҳал этилганлигини тасдиқловчи далил тақдим қилинганда чет давлат судининг қарорларини тан олиш ва ижрога қаратишни рад этиш зарурлиги асослантирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Фуқаролик ва иқтисодий ишлар бўйича халқаро судловлилик институтини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
низо Ўзбекистон Республикаси ҳудудида чиқарилган қимматли қоғозларнинг муомаласи билан боғлиқ муносабатлардан юзага келганда уни Ўзбекистон Республикаси судлари томонида кўриб чиқиш лозимлиги тўғрисидаги таклиф «Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий процессуал кодексини тасдиқлаш ҳақида»ги ЎРҚ – 461-сонли Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий процессуал кодексининг 239-моддаси биринчи қисм 7-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлис Қонунчилик палатаси Коррупцияга қарши курашиш ва суд ҳуқуқ масалалари қўмитасининг 2021 йил 27 апрелдаги 06/1-05/2176-сон далолатномаси). Ушбу таклиф Ўзбекистон Республикаси ҳудудида чиқарилган қимматли қоғозларнинг муомаласи билан боғлиқ муносабатда чет эл субъектларининг одил судловга эришишини таъминлашга хизмат қилган;
Ўзбекистон Республикасининг давлат мулки бўлган мол-мулкка нисбатан низолар бўйича, шу жумладан, мулкни давлат тасарруфидан чиқариш ва давлат мулкини хусусийлаштириш ҳамда давлат эҳтиёжлари учун мулкни мажбурий тартибда олиб қўйиш билан боғлиқ низолар бўйича ишлар ҳамда предмети кўчмас мол-мулк бўлган низолар бўйича, агар бундай мол-мулк Ўзбекистон Республикаси ҳудудида жойлашган бўлса бундай мол-мулкка бўлган ҳуқуқлар тўғрисидаги низолар бўйича ишлар Ўзбекистон Республикаси судларининг мутлақ судловлилигига тегишли бўлиши зарурлиги тўғрисидаги таклиф «Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий процессуал кодексини тасдиқлаш ҳақида»ги ЎРҚ–461-сонли Конуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий процессуал кодексининг 240-моддаси диспозициясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлис Қонунчилик палатаси Коррупцияга қарши курашиш ва суд ҳуқуқ масалалари қўмитасининг 2021 йил 27 апрелдаги 06/1-05/2176-сон далолатномаси). Ушбу таклиф даъво предмети давлат мулки бўлган мол-мулкка оид низоларни кўриб чиқишда давлат суверенитети ва оммавий-ҳуқуқий манфаатлар устуворлигини таъминлашга хизмат қилган;
тарафлардан ҳеч бўлмаганда бири чет эллик шахс бўлган тақдирда ва улар Ўзбекистон Республикаси иқтисодий суди уларнинг иқтисодиёт соҳасида амалга оширган фаолияти билан боғлиқ ҳолда юзага келган ёки юзага келиши мумкин бўлган низони кўриш бўйича ваколатга эга деб белгиланган битимни тузса ва, башарти, бундай битим чет давлат судининг мутлақ ваколатларини ўзгартирмаса, Ўзбекистон Республикаси иқтисодий суди ушбу низони кўриш бўйича мутлақ ваколатларга эга бўлишининг зарурлиги тўғрисидаги таклиф «Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий процессуал кодексини тасдиқлаш ҳақида»ги ЎРҚ–461-сонли Конуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий процессуал кодексининг 241-моддаси диспозициясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлис Қонунчилик палатаси Коррупцияга қарши курашиш ва суд ҳуқуқ масалалари қўмитасининг 2021 йил 27 апрелдаги 06/1-05/2176-сон далолатномаси). Ушбу таклиф низони ҳал қилувчи судни ҳуқуқий муносабат субъектларининг эрк мухторияти асосида танлашнинг ҳуқуқий асосини яратишга хизмат қилган;
тараф томонидан низо ваколатсиз чет давлат суди томонидан ҳал этилганлигини тасдиқловчи далил тақдим қилинганда чет давлат судининг қарорлари тан олиш ва ижрога қаратишни рад этиш зарурлиги тўғрисидаги таклиф «Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий процессуал кодексини тасдиқлаш ҳақидаги»ги ЎРҚ–461-сонли Конуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий процессуал кодексининг 255-моддаси биринчи қисм 7-бандини ҳамда «Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик процессуал кодексини тасдиқлаш ҳақидаги»ги ЎРҚ–460-сонли Конуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик процессуал кодексининг 370-моддаси биринчи қисм 7-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлис Қонунчилик палатаси Коррупцияга қарши курашиш ва суд ҳуқуқ масалалари қўмитасининг 2021 йил 27 апрелдаги  06/1-05/2176-сон далолатномаси). Ушбу таклиф чет давлат судининг халқаро судловлилик ваколатини аниқлаш орқали унинг қарорларини Ўзбекистон Республикасида тан олиш ва ижрога қаратиш асосларини аниқлаштиришга хизмат қилган.