Sayt test rejimida ishlamoqda

Баратов Қўзижон Раббим ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Рутиннинг эрувчан шаклининг биологик фаоллиги ва фармакологик хусусиятларини ўрганиш», 03.00.01 – Биокимё (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.2.PhD/В290.
Илмий раҳбар: Тагайалиева Нигора Абдунабиевна, биология фанлари номзоди, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Ўзбекистон миллий университети ҳузуридаги Биофизика ва биокимё институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий университети ҳузуридаги Биофизика ва биокимё институти, DSc.03/30.12.2019.В.01.13.
Расмий оппонентлар: Юлдашев Насирджан Мухамеджанович, биология фанлари доктори, профессор; Абдуллаева Муборак Махмусовна, биология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: рутиннинг тритерпен гликозидлари билан супрамолекуляр комплеклари орасидан ҳар хил in vivo ва in vitro моделларида аниқланган биологик фаоллиги бўйича энг самарали комплексни танлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тритерпен гликозидлар ва рутиннинг супрамолекуляр комплекс таркибидаги оптимал моляр нисбати 4:1 ва оптимал ташувчи ГК эканлиги аниқланган ва ГК/Р 4:1 моляр нисбатдаги комплекс Глирутин деб номланган;
Глирутин таркибида рутиннинг антиэкссудатив, капилляр-протектор, антиоксидант ва гиполипидемик хусусиятларини in vivо ва антирадикал фаоллиги in vitro сезиларли даражада ортганлиги исботланган;
каламушларда Глирутин препаратнинг (ГК/Р 4:1 моляр нисбатда) терапевтик дозаси (5 мг/кг) рутиннинг терапевтик дозасига нисбатан (100мг/кг) 20 марта паст эканлиги аниқланган;
клиникаолди тадқиқотларида Глирутиннинг ўткир заҳарлаш, кумулятивлик ва сурункали заҳарлаш хусусиятлари; маҳаллий ачиштирувчи, мутаген, эмбриотоксик, тератоген таъсирлари ва репродуктив жиҳатдан хавфсизлиги ҳайвонлар организмида аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Рутин, ГК, унинг моноаммонийли тузи ҳамда улар супрамолекуляр комплексларининг биологик фаоллиги бўйича олинган натижалар асосида:
рутиннинг ГК ва унинг моноаммонийли тузи билан ҳар хил моляр нисбатлардаги супрамолекуляр комплексларининг антиоксидант фаоллиги бўйича олинган илмий натижалардан ФА-А10-Т053 рақамли «Қандли диабетда оксидатив стресс ҳолатини маҳаллий хомашёдан олинган табиий бирикмалар билан коррекциялаш услубини ишлаб чиқиш» амалий лойиҳасида полифеноллар, таннинлар, флавоноидлар ва улар ҳосилаларининг антиоксидантлик, гипогликемик, антирадикаллик хоссаларини аниқлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2021 йил 2 июндаги 4/1255-1615-сон маълумотномаси). Натижада, препаратлар орасидан юқори антиоксидантлик хусусиятларга эга бўлган бирикмаларни танлаб олиш имконини берган;
ГК ва унинг моноаммонийли тузи биологик фаоллигини in vivo ўрганиш бўйича олинган натижаларга асосланиб, ГК ва унинг моноаммонийли тузида капилляр-протектор ва антиоксидант хусусиятларнинг мавжудлиги ГКнинг янги ҳосилаларини олиш заруриятини кўрсатган ва шунга таяниб ФПФИ Т. 2-18 рақамли «2-алкил (арил)-5-амино 1,3,4-тиадиазол қолдиғини тутган айрим табиий тритерпен кислоталари ҳосилаларининг биологик фаоллиги» амалий лойиҳасини бажариш давомида ГКнинг 14 та янги ҳосиласи синтезланган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2021 йил 2 июндаги 4/1255-1614 сон маълумотномаси). Натижада, яллиғланиш ва гипоксияга қарши, иммунотроп хоссаларига асосланиб танланган ҳосилалар янги истиқболли препаратлар олиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish