Sayt test rejimida ishlamoqda

Махмудов Сухроб Шухратовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Минтақа иқтисодиётида таркибий ўзгаришлар самарадорлигини ошириш (Қашқадарё вилояти мисолида)”, 08.00.12 – Минтақавий иқтисодиёт (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.3.PhD/Iqt1029.
Илмий раҳбар: Очилов Акрам Одилович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Урганч давлат университети, PhD.03/28.08.2020.I.55.03 рақамли Илмий кенгаш асосида тузилган бир марталик Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Рузметов Бахтияр, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Рўзиев Ойбек Абдимўминович, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Қорақалпоқ давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади.
Инновацион ривожланиш шароитида минтақалар иқтисодиёт тармоқларида таркибий ўзгаришлар  самарадорлигини ошириш бўйича илмий-амалий таклифлар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги.
минтақа иқтисодиёти тармоқларининг самарадорлик кўрсаткичларини мураккаб индексга келтириш усулида (composite index procedure) ишлаб чиқилган иқтисодиётнинг таркибий ривожланиш индексини (ТРИ) иқтисодий салоҳият индикаторларининг қуйи ва юқори чегараларини аниқлаш асосида баҳолаш услубиёти такомиллаштирилган.
минтақада таркибий ўзгаришлар самарадорлигини оширишда таркибий тузилмаси ўртасидаги боғлиқликни ифодаловчи инвестиция, меҳнат ресурслари, техника-технология бўйича тартибга солинадиган тақсимот жараёнининг ЯҲМга таъсир қилувчи омилларни устуворлик даражаси аниқланган;
иқтисодиёт тармоқларининг минтақавий ривожланишга таъсирини JoGG декомпозиция воситаси ва пропорционал ўзгаришларни таҳлилини баҳолашда  минтақа иқтисодиёти таркибий ўзгариш даражасининг миқдорий ўлчовини ифодаловчи “абсолют қиймат нормаси” ёрдамида   минтақа иқтисодиёти драйверларини ва ихтисослашув даражасини аниқлаш усули  такомиллаштирилган;
Қашқадарё вилоятининг туман ва шаҳарларида таркибий ривожланиш даражасидаги ҳудудлараро табақалашувни қисқартиришнинг 2021-2025 йилларга мўлжалланган кўп вариантли сценарийлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Минтақа иқтисодиётида таркибий ўзгаришлар самарадорлигини ошириш  бўйича олинган илмий натижалари асосида:
Ҳудудлар иқтисодиётида таркибий ўзгаришлар самарадорлигини баҳолашда муаллиф томонидан таклиф этилган тармоқлар самарадорлигининг ягона интеграл кўрсаткичидан Қашқадарё вилояти туман ва шаҳарларининг “ўсиш нуқталари”ни, иқтисодиётнинг таркибий ривожланиш индексини (ТРИ) иқтисодий салоҳият индикаторларининг аниқлашда фойдаланилган (Қашқадарё вилояти ҳокимлигининг 2021 йил 27 августдаги 04/2516-сонли маълумотномаси). Илмий натижанинг амалиётга жорий қилиниши вилоят ҳудудларида юқори тадбиркорлик муҳитини шакллантириш ва камбағалликни қисқартириш чора-тадбирларини амалга оширишга хизмат қилган.
Минтақада таркибий ўзгаришлар самарадорлигини оширишда таркибий тузилмаси ўртасидаги боғлиқликни ифодаловчи инвестиция, меҳнат ресурслари, техника-технология бўйича тартибга солинадиган тақсимот жараёнининг ЯҲМга таъсир қилувчи омилларни устуворлик даражаси аниқлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2021 йил 1 июлдаги 01/00-03/09-7889-сонли, Қашқадарё вилояти ҳокимлигининг 2021 йил 27 августдаги 04/2516-сонли маълумотномаси). Амалга оширилган чора-тадбирлар натижасида 2020 йилда Қашқадарё вилоятида аҳоли жон бошига ишлаб чиқарилган истеъмол моллари ҳажми 2019 йилга нисбатан 103,7 фоизга ўсган.
Таркибий ўзгаришларни амалга оширишда Жаҳон Банкининг JoGG декомпозиция воситаси ёрдамида тармоқларнинг аҳоли жон бошига ЯҲМ ўсишига таъсирини баҳолаш ҳамда олинган натижалар асосида самарадорлик юқори тармоқлар орасида рақобатбардошларига устуворлик бериш юзасидан ишлаб чиқилган таклифдан 2021-2022 йилларда Қашқадарё вилоятининг Шахрисабз туманида хизмат кўрсатиш соҳаларини ривожлантириш бўйича инвестиция лойиҳаларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Қашқадарё вилояти ҳокимлигининг 2021 йил 27 августдаги 04/2516-сонли маълумотномаси). Натижада жами қиймати 6064,0 млн. сўмга тенг бўлган 5 та инвестиция лойиҳалари ишлаб чиқилган.
Минтақаларнинг комплекс ривожланиш даражасини белгилашда фойдаланиладиган Бета ва Сигма яқинлашув (Beta and Sigma convergence) моделлари негизида Қашқадарё вилоятининг туман ва шаҳарларида таркибий ривожланиш даражасидаги ҳудудлараро табақалашувни қисқартиришнинг 2021-2025 йилларга мўлжалланган кўп вариантли сценарийларидан ҳудудий инвестиция лойиҳаларини амалга ошириш ва янги кичик корхона, микрофирмалар ташкил этиш ҳисобига яратиладиган иш ўринларининг прогноз кўрсаткичларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Қашқадарё вилояти ҳокимлигининг 2021 йил 27 августдаги 04/2516-сонли, Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2021 йил 1 июлдаги 01/00-03/09-7889-сонли маълумотномаси). Илмий натижанинг амалиётга жорий қилиниши Қашқадарё вилоятида ҳудудлараро ривожланишдаги табақалашувни қисқартириш мақсадларига хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish