Sayt test rejimida ishlamoqda

Мамасодикова Нодира Юсубжоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Нефт маҳсулотлари экстракция жараёнини бошқаришнинг норавшан-тўплам моделлари ва алгоритмлари», 05.01.08 – «Технологик жараёнлар ва ишлаб чиқаришларни автоматлаштириш ва бошқариш» (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.1.PhD/T404.
Илмий рахбар: Сидиков Исамидин Хакимович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Тошкент давлат техника университети, DSc.03/30.12.2019.Т.03.02.
Расмий оппонентлар: Исмаилов Мирхалил Агзамович, техника фанлари доктори, профессор.
Сапаев Маматкарим, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент кимё-технология институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: турли ноаниқликлар шароитида нефт маҳсулотларини экстракциялаш жараёнини интеллектуал технологиялар усуллари асосида бошқаришнинг моделлари ва алгоритмларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
динамик объектларни бошқариш жараёнини интеллектуаллашнинг математик асоси бўлган нейрон тармоқлар ва норавшан-мантиқ негизида нефт маҳсулотларини экстракциялаш жараёнининг норавшан-мантиқий гибрид моделлари ишлаб чиқилган;
турли структурали нейрон тармоқ моделларини қуриш имконияти билан фарқ қилувчи умумлашган-регрессион нейрон тармоқнинг адаптив ўқитиш алгоритми ишлаб чиқилган;
нефт маҳсулотлари экстракциялаш жараёнини хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда норавшан-мантиқий ростлагичнинг структурасини ва оптимал созланган параметрларини аниқлашнинг самарали алгоритми ишлаб чиқилган;
объект хоссаси ва ташқи таъсирларнинг ноаниқлиги шароитида нефт маҳсулотларини экстракциялаш жараёнининг технологик параметрларини норавшан-мантиқий бошқариш системасини синтезлаш алгоритми ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Нефт маҳсулотларини экстракциялаш жараёнининг рақамли норавшан-мантиқий бошқариш системасини синтез қилиш натижалари асосида:
нефт маҳсулотларини экстракциялаш жараёнининг такомиллашган бошқариш системасини тадқиқ қилишнинг норавшан-тўплам моделлари ва алгоритмлари “Чиноз НҚИЗ”да жорий этилган (“Ўзбекнефтгаз” АЖ нинг 2021 йил 16 июндаги 28-1/686 - сон маълумотномаси). Натижада, ахборотларни қайта ишлаш вақтини 1,2 % га камайтириш ҳисобига, жараённи бошқаришда натижаларни олиш ва қарор қабул қилишнинг тезлигини 1,6 % га ошириш имконини берган;
тозаланган мой олиш жараёнининг технологик параметрларини оптимал қийматларини таъминловчи рақамли бошқариш системаси Чиноз НҚИЗда жорий этилган (“Ўзбекнефтгаз” АЖ нинг 2021 йил 16 июндаги 28-1/686- сон маълумотномаси). Натижада, “Чиноз НҚИЗ”да экстракторнинг ҳарорат режимини номинал қийматдан оғиши 2,2 % га камайтириш имконини берган;
нейро-норавшан технологияларни қўллаш асосида экстракциялаш жараёнини асосий бошқарилувчи параметрларини технологик регламентга мос равишда ушлаб туришни таъминловчи микроконтроллерли бошқариш системаси “Чиноз НҚИЗ”да жорий этилган (“Ўзбекнефтгаз” АЖ нинг 2021 йил 16 июндаги 28-1/686- сон маълумотномаси). Натижада, фенол суюқлиги сарфини 0,7 % га ҳамда энергия сарфини 1-2 % га камайтириш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish