Зокиров Руслан Самадовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “300Х32Н2М2ТЛ ейилишбардош оқ чўяннинг ейилишбардошлигини карбидларни ишқаланувчи юзага перпендикуляр йўналтириш ҳисобига ошириш технологиясини ишлаб чиқиш”, 05.02.01 – Машинасозликда материалшунослик. Қуймакорлик. Металларга термик ва босим остида ишлов бериш. Қора, рангли ва ноёб металлар металлургияси. Камёб, нодир ва радиоактив элементлар технологияси (қуймачилик ва металларга ишлов бериш технологияси йўналиши)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.2.PhD/Т1129
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университетида.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат техника университети, DSc.03/30.12.2019.Т.03.04
Илмий раҳбар: Тураходжаев Нодир Джахонгирович, техника фанлари доктори, профессор.
Расмий оппонентлар: Абдуллаев Фатхулла Садуллаевич, техника фанлари доктори, профессор; Самадов Алишер Усманович, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Андижон машинасозлик институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади 300Х32Н2М2ТЛ ейилишбардош оқ чўяннинг ейилишбардошлигини карбидларни ишқаланувчи юзага нисбатан перпендикуляр йўналтириш ҳисобига  ошириш технологиясини ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
оқ чўян билан қолипнинг иссиқлик алмашинув интенсивлигининг қолип девор қалинлигига боғлиқлик динамикаси  асосида оқ чўяндаги карбидларнинг йўналтирилган кристалланишини таъминлайдиган технология ишлаб чиқилган;
оқ чўян роторини айланишидаги балансини таъминлайдиган технология марказдан қочма кучнинг ротор массасига айланиш тезлигининг боғлиқлик графиги асосида ишлаб чиқилган;
модификаторларни қолип ичида қўллаш асосида оқ чўяннинг ейилишбардошлигини ошириш  учун модификациялаш  технологияси ишлаб чиқилган.
материалнинг теплофизик хоссалари асосида совутгичнинг тури ва геометрик ўлчамлари билан қолипдаги қуйманинг хажми орасидаги иссиқлик алмашинувини таъминлайдиган технология ишлаб чиқилган;
оқ чўян карбидларининг ишчи юзага нисбатан перпендикуляр жойлашишини таъминлаш учун қолип ичидаги кристалланиш жараёнини йўналтириш технологияси қуйма билан қолип ўртасидаги ҳарорат градиенти ўзгариш қонунияти асосида ишлаб чиқилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
300Х32Н2М2ТЛ ейилишбардош оқ чўяннинг ейилишбардошлигини карбидларни ишқаланувчи юзага перпендекуляр йўналтириш ҳисобига ошириш технологиясини ишлаб чиқиш учун олиб борилган илмий тадқиқотлар бўйича олинган илмий натижалар асосида:
300Х32Н2М2ТЛ маркали ейилишбардош оқ чўяндан олинган суюқ қотишмани қуймакорлик қолипига қуйишнинг ротор айланишидаги балансини таъминловчи технологияси “Навоий кон-металлургия комбинати” ДКнинг “Навоий машинасозлик заводи”га жорий этилган (“НКМК” ДКнинг 2021 йил 27-сентябрдаги 02-06-07/9277-сонли маълумотномаси).  Натижада, роторнинг хизмат қилиш муддати 130 дан 183 соатгача ошириш имконинии берган.
махсус совутгични қўллаш асосида ейилишбардош оқ чўяннинг қолип ичидаги йўналтирилган кристалланишини таъминлайдиган совутиш технологияси “Навоий кон-металлургия комбинати” ДКнинг “Навоий машинасозлик заводи”га жорий этилган (“НКМК” ДКнинг 2021 йил 27-сентябрдаги 02-06-07/9277-сонли маълумотномаси).  Натижада, карбидлар 90-92% миқдорининг ишқаланувчи юзага нисбатан перпендикуляр жойлашувини таъминлаш ишконини берган.
модификаторларни қўллаш асосида оқ чўяннинг ейилишбардошлигини ошириш учун модификациялаш технологияси “Навоий кон-металлургия комбинати” ДКнинг “Навоий машинасозлик заводи”га жорий этилган (“НКМК” ДКнинг 2021 йил 27-сентябрдаги 02-06-07/9277-сонли маълумотномаси).  Натижада, қуйма маҳсулотнинг ейилишбардошлигини 8-10% га ошириш имконини берган.