Ахмедов Ахат Ахроровичнинг 
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак физика ўқитувчиларининг экспериментал компетентлигини такомиллаштириш” (педагогика олий таьлим муассасаларида)”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (физика) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.DSc/Ped77.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Навоий давлат педагогика институти. 
Илмий маслаҳатчи: Джораев Мухаммадрасулжон, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент вилояти Чирчиқ давлат педагогика институти,  DSc.03/30.04.2021.Ped.82.03. 
Расмий оппонентлар: Мамадалимов Абдуғаффор Тешабаевич, академик, физика-математика фанлари доктори; Турсунов Икромжон Ғуломжонович, физика-математика фанлари доктори, доцент; Қаҳҳоров Сидиқ Қаҳорович, педагогика фанлари доктори, профессор. 
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади педагогика олий таълим муассасаларида бўлажак физика ўқитувчиларининг экспериментал тайёргарлигини такомиллаштиришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
бўлажак физика ўқитувчиларининг экспериментал компетентлигини ривожлантириш компонентлари ўқув-физик, намойишли эксперимент, физик ҳодисаларни кузатиш ва тадқиқ қилиш жараёнида ўқувчиларнинг билиш фаолиятига раҳбарлик қилиш билан боғлиқ хусусий компетенциялар ёрдамида таянч касбий лаёқатлиликни белгилаб берувчи экспериментал топшириқларни бажаришда ахборот технологияларини қўллай олиш, экспериментал установкани лойиҳалаш каби кўрсаткичлар билан мувофиқлашув даражаси продуктивлигини ҳисобга олиш асосида аниқлаштирилган;
бўлажак физика ўқитувчиларининг экспериментал компетентлигини ривожлантиришга йўналтирилган ўқув-физик экспериментни ташкил этиш жараёнлари функционал, тизимли-структур, жараёнли, вариатив, компетенциявий каби методик ёндашувларнинг экспериментал фаолиятни ташкил этишда назарий билимларнинг етакчи ўрин тутиши, реаллик ва муаммоли тавсифга эгалик, хусусийдан умумийга қараб бориш тамойиллари билан интернал алоқадорлигини таъминлаш орқали такомиллаштирилган;
бўлажак ўқитувчиларининг экспериментал компетентлигини ривожлантириш моделининг ташкилий-жараёнли компоненти физик экспериментни амалга оширишнинг танишувга доир (ёдга тушириш, тушуниш), асосий (ўзлаштирилган билим, кўникма, малака ва қобилиятларни одатий вазиятларда қўллаш), якуний (ижодий) босқичларини яратилаётган шарт-шароитни минимал тарзда аниқлаштиришга йўналтирилган муаммоли вазиятларни динамик равишда мураккаблаштириб бориш асосида такомиллаштирилган;
интегратив ресурслар асосида намойишли лабораторияларни ўтказиш методикасининг амалий босқичи физикавий дастурий таъминотни бир вақтнинг ўзида бир нечта физик параметрларни қайд этишга хизмат қиладиган электрон ўлчов қурилмаларининг аниқлик, тезкорлик, мобиллик, графикли намойиш этиш каби кўрсаткичларини экспериментал компетентликни ривожлантириш жараёнларида мунтазам коррекциялашнинг диагностик имкониятини кенгайтириш орқали такомиллаштирилган;
бўлажак ўқитувчиларнинг экспериментал компетентлигини ривожлантиришнинг методик таъминоти муаммоли, мунозарали, ўйинли, кейс интерфаол технологияларни муаммоли-вазиятли, анжуманли, мунозарага асосланган, тадқиқотчиликка доир, воркшоп, ўқув лойиҳаси кўринишидаги семинарлар жараёнида ментал харита, кластер, фишбоун, денотат граф каби чизма-тасвирий моделлар асосида бойитилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Педагогика олий таълим муассасаларида бўлажак физика ўқитувчиларининг экспериментал компетентлигини такомиллаштириш юзасидан олиб борилган тадқиқот ишлари натижалари асосида: 
бўлажак физика ўқитувчиларининг экспериментал компетентлигини ривожлантириш компонентларини ўқув-физик, намойишли эксперимент, физик ҳодисаларни кузатиш ва тадқиқ қилиш жараёнида ўқувчиларнинг билиш фаолиятига раҳбарлик қилиш билан боғлиқ хусусий компетенцияларни таянч касбий лаёқатлиликни белгилаб берувчи экспериментал топшириқларни бажаришда ахборот технологияларини қўллай олиш, экспериментал установкани лойиҳалаш каби кўрсаткичлар билан мувофиқлашув даражаси продуктивлигини ҳисобга олиш асосида аниқлаштиришга доир таклиф ва тавсиялардан физика фанидан Давлат таълим стандартини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Республика таълим марказининг 2021 йил 10 ноябрдаги 01/11-01/9-1577 сон маълумотномаси). Натижада, бўлажак ўқитувчиларни физик экспериментларни ўтказишга тайёрлаш жараёни самарадорлигини оширишга хизмат қилган;
бўлажак физика ўқитувчиларининг экспериментал компетентлигини ривожлантиришга йўналтирилган ўқув-физик экспериментни ташкил этиш жараёнларини функционал, тизимли-структур, жараёнли, вариатив, компетенциявий каби методик ёндашувларнинг экспериментал фаолиятни ташкил этишнинг назарий билимларнинг етакчи ўрин тутиши, реаллик ва муаммоли тавсифга эгалик, хусусийдан умумийга қараб бориш тамойиллари билан интернал алоқадорлигини таъминлаш орқали такомиллаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялар асосида ишлаб чиқилган “Педагогика олий таълим муассасаларида физикадан лаборатория ишлари модернизацияси” номли методик ишланма Белоруссия Республикаси МозирДПУ таълим жараёнига татбиқ этилган (МозирДПУнинг 2020 йил 19 мартдаги 12-сон баённомаси). Натижада, физикадан лаборатория ишларини ташкил этишда инновацион усуллардан фойдаланиш самарадорлигини оширишга эришилган;
бўлажак ўқитувчиларининг экспериментал компетентлигини ривожлантириш моделининг ташкилий-жараёнли компонентини физик экспериментни амалга оширишнинг танишувга доир, асосий, якуний босқичларини яратилаётган шарт-шароитни минимал тарзда аниқлаштиришга йўналтирилган муаммоли вазиятларни динамик равишда мураккаблаштириб бориш асосида такомиллаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан ИТД А-1-26. “Узлуксиз таьлим тизимида физика ўқитишни эҳтимолий-статистик ғоя ва тушунчаларини шакллантириш асосида такомиллаштириш ва унга оид услубий қўлланма тайёрлаш (2015-2017йй)” амалий лойиҳасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Гулистон давлат университетининг 2021 йил 03 декабрдаги 01-04-13/153-сон маълумотномаси). Натижада, физика фанидан экспериментни ташкил этишнинг узвийлиги ва узлуксизлигини таъминлашга хизмат қилган;
интегратив ресурслар асосида намойишли лабораторияларни ўтказиш методикасининг амалий босқичини физикавий дастурий таъминотни бир вақтнинг ўзида бир нечта физик параметрларни қайд этишга хизмат қиладиган электрон ўлчов қурилмаларининг аниқлик, тезкорлик, мобиллик, графикли намойиш этиш каби кўрсаткичларини экспериментал компетентликни ривожлантириш жараёнларида мунтазам коррекциялашнинг диагностик имкониятини кенгайтириш орқали такомиллаштиришга ҳамда бўлажак ўқитувчиларнинг экспериментал компетентлигини ривожлантиришнинг методик таъминотини муаммоли, мунозарали, ўйинли, кейс интерфаол технологияларни муаммоли-вазиятли, анжуманли, мунозарага асосланган, тадқиқотчиликка доир, воркшоп, ўқув лойиҳаси кўринишидаги семинарлар жараёнида ментал харита, кластер, фишбоун, денотат граф каби чизма-тасвирий моделлар асосида бойитишга асосланган экспериментал таълим алгоритмини ишлаб чиқиш орқали такомиллаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан ЁАТ5-ХТ-1-31884 рақамли “Иннавацион технологиялар шароитида физика ўқитувчисини методик тайёргарлигини шакллантириш усуллари” амалий лойиҳасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ажиниёз номидаги Нукус давлат педагогика институтининг 2021 йил 25 ноябрдаги 01-20-09/2092-сон маълумотнома). Натижада, физикадан лаборатория машғулотларини ташкил этиш ва ўтказишда ахборот технологияларини қўллаш ва педагогика олий ўқув юртларида экспериментал таълимни ташкил этиш самарадорлигини оширишга хизмат қилган.