Ирматова Азиза Бахрамовнанинг
фан доктори (DSc) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Инновацион иқтисодиётда аёллар меҳнатини ташкил этиш методологиясини такомиллаштириш», 08.00.10 – Демография. Меҳнат иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:В2021.1.DSc/Iqt195.
Илмий маслаҳатчи: Холмўминов Шайзоқ Рахматович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Г.В.Плеханов номли Россия иқтисодиёт университетининг Тошкент шаҳридаги филиали, DSc.22/30.12.2019.I.100.01.
Расмий оппонентлар: Зокирова Нодира Каландаровна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Хасанов Рустам Раббимович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Абулқосимов Хасан Пирназарович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Жиззах политехника институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инновацион иқтисодиётда аёллар меҳнатини ташкил этиш методологиясини такомиллаштириш ҳамда бандликни самарали ташкил қилиш юзасидан таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
аёллар меҳнатини ташкил этиш методологияси халқаро рейтингларда аёллар меҳнатини ифодаловчи кўрсаткич ва индикаторлар номенклатураси ҳамда ҳисоблаш методикаси илмий тадқиқот, тадбиркорлик ва бошқарув соҳалари хусусиятлари ҳамда рақамли иқтисодиёт ва инсон ресурсларидан самарали фойдаланиш шароитидан келиб чиққан ҳолда такомиллаштирилган;
масофали иш жойларини, жумладан аёллар меҳнатининг инновацион шакл ва турлари бўйича маҳаллаларда масофавий иш жойларга бўлган талаб ва молиявий ресурсларга бўлган талабни мутасадди ташкилотлар инвестицион лойиҳаларига уйғунлаштириш негизида “маҳаллабай” тизим методикаси такомиллаштирилган;
аёллар меҳнатини ташкил этиш стратегиясининг хотин-қизларнинг инсон капиталини ривожлантириш, уларни интеллектуал меҳнатга кенг жалб этиш ҳамда аёлларда рақамли кўникмаларни шакллантириш ва масофавий иш билан бандликни ривожлантириш каби  асосий йўналишлари асослаб берилган.
масофали иш билан бандликни ривожлантириш орқали меҳнат бозорида интеллектуал меҳнатга асосланган талаб ва таклифни мувозанатлашиш асосида масофавий ходим билан ташкилий-иқтисодий ва иқтисодий-ҳуқуқий муносабатларни такомиллаштириш асосланган; 
ижтимоий тадбиркорлик билан шуғулланиш аёллар учун ижтимоий-иқтисодий жиҳатдан муҳим аҳамият касб этиши асосланган ҳамда аёллар меҳнатини интеллектуаллаштиришнинг оптимал вариантлари ва прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқлган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Аёллар интеллектуал меҳнатини ривожлантириш методологиясини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган таклифлар асосида:
аёллар меҳнатини ташкил этиш методологиясини такомиллаштириш таклифларидан «Ўзбекистон Республикасида инновацион ривожлантиришнинг мақсадли кўрсаткичларини (илм-фанга асосланган бандлик ҳамда олий маълумотли аёлларнинг ишлаши) ҳисоблаш тартибини жорий этиш тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги ҳамда Давлат статистика қўмитасининг қўшма қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2021 йил 15 мартдаги 01/00-03/14-3038-сон маълумотномаси). Мазкур таклиф асосида интеллектуал меҳнат кўрсаткичлари борасида Global Innovation Index, Human Capital Index,  Global Innovation Policy Index ва бошқа шундай халқаро рейтингларда, шунингдек, БМТнинг Барқарор ривожланиш мақсадлари доирасидаги кўрсаткичларнинг ягона халқаро статистика тизимини уйғунлаштириш ҳамда халқаро рейтинг тизимида Ўзбекистон Республикасининг тўлиқ иштирокини таъминлашга хизмат қилган;
масофали иш жойларини, жумладан аёллар меҳнатининг инновацион шакл ва турлари бўйича маҳаллаларда масофавий иш жойларга бўлган талаб ва молиявий ресурсларга бўлган талабни мутасадди ташкилотлар инвестицион лойиҳаларига уйғунлаштириш негизида “маҳаллабай” тизим методикаси такомиллаштириш бўйича таклифлар Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги ҳамда Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлигининг «Аҳолини иш билан бандлигига кўмаклашиш, уларни тадбиркорликка жалб этиш ҳамда касб-ҳунарга ўқитиш орқали иш билан бандлик даражасини ошириш юзасидан ҳамкорликдаги ишларни самарали ташкил этиш тўғрисида»ги қўшма қарорини (9.03.2020 й.) тайёрлашда фойдаланилган (Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлигининг 2021 йил 6 апрелдаги 02-09/874-сон маълумотномаси). Таклифларнинг қўлланилиши натижасида аёллар бандлиги ва «маҳаллабай» тизим асосида аёллар учун масофавий иш жойларини яратишнинг такомиллашган методологияси асосида янги иш ўринларини барпо этишнинг қўшимча имкониятлари очиб берилган;
аёллар меҳнатини ташкил этиш стратегиясининг асосий йўналишлари  бўйича асослаyвдан 2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясини «Илм, маърифат ва рақамли иқтисодиётни ривожлантириш йили»да амалга оширишга оид давлат дастурининг 192-бандида белгиланган «Мамлакатдаги инсон капитали даражаси ва миллий иш кучи рақобатбардошлигини ошириш концепцияси»ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2021 йил 15 мартдаги 01/00-03/14-3038-сон маълумотномаси; Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлигининг 2021 йил 6 апрелдаги 02-09/874-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётда қўлланилиши аёлларнинг инсон капиталини ошириш ва аёл ишчи кучининг рақобатбардошлиги ошишига муйаян даражада хизмат қилган;
масофали иш билан бандликни ривожлантириш орқали меҳнат бозорида интеллектуал меҳнатга асосланган талаб ва таклифни мувозанатлашиш асосида масофавий ходим билан ташкилий-иқтисодий ва иқтисодий-ҳуқуқий муносабатларни такомиллаштириш юзасидан асосланган таклифлардан «Масофавий ходим билан тузиладиган меҳнат шартномаси», «Масофавий ходимни расмийлаштириш тартиб-қоидалари» ҳамда «Масофавий ходимнинг иш жойида техника хавфсизлиги бўйича йўриқномалар» лойиҳаси бўйича Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирининг «Карантинга оид чоралар амал қилиши даврида ходимларни масофавий иш усулида, мослашувчан иш графигида ёки уйда ишлашга ўтказишнинг вақтинчалик тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида»ги бўйруғини тайёрлашда фойдаланилган (Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2021 йил 15 мартдаги 01/00-03/14-3038-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётда қўлланилиши масофавий иш билан бандликни жорий этишда институционал асоси бўлмиш норматив-ҳуқуқий ва методологик базани шакллантиришга хизмат қилган;
ижтимоий тадбиркорлик билан шуғулланиш аёллар учун ижтимоий-иқтисодий жиҳатдан муҳим аҳамият касб этиши ҳамда аёллар меҳнатини интеллектуаллаштиришнинг оптимал вариантлари ва прогноз кўрсаткичлари бўйича таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Малакаларни баҳолаш маркази тўғрисидаги намунавий низомни тасдиқлаш ҳақида»ги қарори (2020 йил 15 майдаги 287-сонли) лойиҳасини тайёрлашда фойдаланилган (Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2021 йил 15 мартдаги 01/00-03/14-3038-сон маълумотномаси). Таклифлардан фойдаланиш натижасида интеллектуал меҳнатни баҳолашда аёллар меҳнатининг ўзига хос хусусиятлари асосида аёлларнинг иш билан бандлигига таъсир этувчи асосий омилларни баҳолаш аниқлигини ошириш ҳамда интеллектуаллаштирилган аёллар меҳнатининг оптимал вариант ва прогноз кўрсаткичларини ишлаб чиқишнинг асосланганлик даражасининг ортишига хизмат қилган.