Файзуллаев Абдулла Зохиджон ўғлининг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Юмшоқ буғдойнинг турли иқлим шароитларига мосланувчанлиги асосида янги навларини яратиш”, 06.01.05–Селекция ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.PhD/Qx278.
Илмий раҳбар: Аманов Ойбек Анварович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Жанубий деҳқончилик илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти, PhD.05/27.02.2020.Qx.42.02.
Расмий оппонентлар: Эргашев Иброхим Тошкентович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Жўраев Маматқул Абдурахмонович, қишлоқ хўжалиги фанлари бўйича фалсафа доктори.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат аграр университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади юмшоқ буғдойнинг Марказий Осиё ва жаҳон коллекцияси намуналаридан аналитик селекция усулида республиканинг жанубий, шимолий ва марказий минтақаларида қурғоқчилик, иссиқлик, совуққа, сариқ занг касаллигига чидамли эртапишар ҳамда барқарор ҳосил берадиган кузги юмшоқ буғдой навларини яратишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Республиканинг жанубий, шимолий ва марказий минтақаларида қурғоқчиликка, қишга, сариқ занг касаллигига чидамли эртапишар ҳамда йиллар мобайнида барқарор ҳосил берадиган кузги юмшоқ буғдой нав ва намуналари ажратиб олинган;
жаҳон коллекция намуналари ҳамда маҳаллий навлардан фойдаланиб, мақсадли чатиштириш ўтказиш, юмшоқ буғдойнинг занг касалликларига, иссиқлик, қурғоқчилик, шўрга, қишга чидамли, ҳосилдор ва дон сифат кўрсакичлари юқори бўлган дурагай авлодлари яратилган;
доннинг сифат кўрсаткичларидан умумий оқсил, ҳўл клейковина миқдори ва клейковинанинг сифат кўрсаткичи (ИДК) бўйича, жанубий, марказий ҳамда шимолий минтақлардаги андоза навларига нисбатан энг юқори кўрсаткичга эга бўлган намуналари ажратиб олинган;
республиканинг жанубий, шимолий ҳамда марказий иқлим шароитлари учун мосланувчан, ташқи муҳитнинг стресс омилларига чидамли, йиллар давомида барқарор ҳосил берадиган, юқори дон сифат кўрсаткичларига эга бўлган юмшоқ буғдойнинг янги “Сарбон” ва “Довон” навлари яратилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Турли иқлим шароитларининг абиотик ва биотик омилларига чидамли бўлган юмшоқ буғдойни янги навларини яратиш бўйича олиб борилган тадқиқотлар натижалари асосида:
марказий минтақа иқлим шароитида ўтказилан тажрибаларда сариқ занг касаллигига чидамли ва маҳсулдорлиги юқори бўлган юмшоқ буғдойнинг 9 та нав ва намуналари танлаб олинган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 17 мартдаги 02/021-1133-сон маълумотномаси). Натижада ушбу нав ва намуналарнинг дон ҳосилдорлиги ўртача 72,8-77,4 ц/га бўлиб, андоза “Бунёдкор” навига нисбатан 1,1-5,7 ц/га ортиқ дон ҳосили олинган;
шимолий минтақа иқлим шароитида олиб борилган тажрибаларда совуққа чидамлилик даражаси юқори бўлган 5 та намуналар танлаб олинган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 17 мартдаги 02/021-1133-сон маълумотномаси). Натижада ушбу намуналарнинг дон ҳосили 65,4-74,1 ц/га, оқсил миқдори 14,1-15,1 фоиз, клейковина миқдори 27-29,4 фоизни ташкил этган; 
республикамизнинг жанубий, марказий ва шимолий минтақалари учун ташқи муҳитнинг ноқулай шароитларига, абиотик ва биотик омилларга чидамли, йиллар давомида барқарор юқори ҳосилдорликка эга, дон сифати юқори бўлган “Сарбон” нави яратилиб, синаш учун Қишлоқ хўжалиги экинлари навларини синаш марказига 2018 йилда топширилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 17 мартдаги 02/021-1133-сон маълумотномаси). Натижада янги яратилган “Сарбон” нави 2021 йилдан Қашқадарё вилоятининг суғориладиган майдоналари учун истиқболли навлар сифатида давлат реестирига киритилган;
ўтказилган илмий изланишлар натижасида 2020 йилда янги юмшоқ буғдойнинг “Сарбон” нави Дон ва дуккакли экинлар илмий тадқиқот институти Қашқадарё филиали Қарши тумани агроучасткасида 5 гектар, Қорақалпоғистон Деҳқончилик илмий тадқиқот институти Чимбой агроучасткасида 5 гектар ва Ўсимликлар генетик ресурслари илмий тадқиқот институти Қибрай агроучасткасида 5 гектар, жами 15 гектар майдонида жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2021 йил 17 мартдаги 02/021-1133-сон маълумотномаси). Натижада жанубий минтақа иқлим шароитида андоза “Ғозғон” навига нисбатан 10,9 ц/га юқори дон ҳосили олинган.