Sayt test rejimida ishlamoqda

Рахманова Вазира Норқуловнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон 

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Bombyx mori сульфатланган хитозаннининг синтези, структураси ва хоссалари», 02.00.06 - Юқори молекуляр бирикмалар (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.4.PhD /K340.
Илмий раҳбар: Рашидова Сайёра Шарафовна, кимё фанлари доктори, профессор, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Полимерлар кимёси ва физикаси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Полимерлар кимёси ва физикаси институти, DSc.02/30.12.2019.K/FM/T.36.01.
Расмий оппонентлар: Ихтиярова Гулнора Акмаловна, кимё фанлари доктори, профессор; Юнусов Хайдар Эргашевич, техника фанлари доктори, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Биоорганик кимё институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Bombyx mori сульфатланган хитозанини синтез қилиш, молекуляр массавий ва структуравий хусусиятларини ўрганиш ҳамда тиббий-биологик хоссаларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор сульфатловчи агент сифатида хлорсульфон кислотасидан фойдаланган ҳолда Bombyx mori сульфатланган хитозани олинган;
хитозанни сульфатлаш реакциясининг кинетик қонуниятлари ва маълум молекуляр тузилишга ва функционал гуруҳларнинг алмашиниш даражасига эга бўлган хитозан сульфат олишнинг мақбул шароитлари аниқланган;
сульфатланган хитозаннинг молекуляр-массавий хусусиятлари, полидисперслик қиймати, конформацион хоссалари ва Кун сегментининг узунлиги аниқланган;
Bombyx mori хитозан сульфат асосида кам токсик, "Сульфопарин" дори воситаси яратилган, гиполипидемик, антикоагулянт ва бошқа хусусиятларга эга бўлган, атеросклероз фармокотерапиясида юқори самарадорлиги кўрсатилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Bombyx mori сульфатланган хитозанининг синтези, тузилиши  ва хусусиятлари бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
Bombyx mori хитозан сульфат намуналари гиполепидемик хоссалари АДСС-28.8 рақамли “Куйиш яраларини даволашда хитозан ҳосилаларидан фойдаланишнинг мақбул усулини ишлаб чиқиш ва танлаш” мавзусидаги амалий лойиҳасида “Сульфопарин” дори воситасининг қондаги холестерин ва липидлар миқдорининг атерогенез ҳавфини камайтирувчи хусусиятларидан фойдаланилган (Тошкент тиббиёт академиясининг 2021 йил 9 октябрдаги 03/3093-сон маълумотномаси). Натижада атеросклерознинг фармокотерапияси ва гиперхолестеринемияда антикоагулянт сифатида қўлланилган иммунологик ва гематологик хоссага эга бўлган “Сульфопарин” дори воситаси яратиш имконини берган.
Bombyx mori хитозан сульфати синтези ва унинг хоссалари бўйича олинган маьлумотлардан юқори импакт факторли (IF) 3 та хорижий журналларда намуналарнинг тузилиши, реакция механизми ва хоссаларининг таҳлили учун фойдаланилган ва ҳаволалар берилган (Polymers, 2018, V.10, Scopus , IF=4.493; Carbohydrate Polymers, 2013, V.91, Elsevier, IF=9.381; Advanced Functional Materials, 2021, V.31, Wiley, IF=18.808). Натижада қисқичбақасимонлардан олинган хитозани асосида сульфатланган хитозан синтезини амалга ошириш имконини берган. 

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish