Толибов Нодиржон Норкуловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Бўлажак учувчи- муҳандисларни касбий компетентлигини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш (Қўмондонлик тактик ҳаво кучлари ҳарбий таълим йўналиши мисолида)”, 13.00.05 – Касб-ҳунар таълими назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.3.PhD/Ped2043.
Илмий раҳбар: Шарипова Дилара Джуманиязовна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи: Педагогик инновациялар, касб-ҳунар таълими бошқарув ҳамда педагог кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти, DSc.03/30.12.2019. Ped.48.01.
Расмий оппонентлар: Турақулов Олим Холбутаевич, педагогика фанлари доктори, профессор; Самаров Рустам Садриддинович, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Етакчиташкилот: Бухородавлатуниверситети.
Диссертация йўналиши: амалий ва назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади олий ҳарбий авиация билим юртида бўлажак учувчи-муҳандисларнинг касбий компетентлигини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
олий ҳарбий авиация билим юрти курсантларини ижтимоий-шахсий, тизимли, компетентли, интегратив ва методологик ёндашувлар орқали касбий компетентлигини ривожлантиришнинг услубий-дидактик таъминоти назария ва амалиётнинг инверсив ўзаро узвийлик тамойили асосида мазмунан ривожлантирилган;
бўлажак учувчи-муҳандисларнинг навигаторлик касбий компетентлигини ривожлантиришнинг даражали концептуал моделига асосланган методик модели мақсадли, мазмунли, фаолиятли-жараёний, натижавий-коррекциявий блокларни мазмунан узвийлаштириш орқали политехник, моделлаштириш, касбий мобиллик ва мувофиқлик тамойиллари асосида ишлаб чиқилган;
бўлажак учувчи-муҳандисларни фанлараро горизонтал ва вертикал интеграцион ўқитиш орқали эксплуатацион-жангаворлик, қўмондонлик, ташкилий-бошқарув ва педагогик касбий фаолият туларига тайёрлаш методикаси тренаж тайёргарликда инновацион таълим технологияларини қўллаш ва дидактик мобил иловани (Android platform) ишлаб чиқиш асосида такомиллаштирилган;
олий ҳарбий авиация билим юрти курсантларини комплекс тренаж ва симуляторлар орқали учувчиликка хос сифатлари ҳамда педагогик, лойиҳалаш, тадқиқотчилик, навигаторлик ва моделлаштириш компетенцияларини ривожланганлик даражаларини ҳарбий-тактик баҳолаш механизмлари навигаторлик компетентлигини стимуллаш ва вазнли коэффициентини аниқлаш асосида оптималлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Бўлажак учувчиларни касбий компетентлигини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш юзасидан ишлаб чиқилган услубий ва амалий таклифлар асосида:
малака талабларига жавоб берадиган тренаж тайёргарлик жараёнида бўлажак учувчи-муҳандисларнинг касбий компетентлигини ривожлантиришга қаратилган методик ёндашувлар тўплами (ижтимоий-шахсий, тизимли, тактик даражада-компетентли ва интегратив) мазмунан такомиллаштирилган. Бўлажак учувчи-муҳандислар учун “Учиш аппаратлари ва тренажёрларида қўлланиладиган навигация жиҳозлари” номли ўқув қўлланма ва “Ми-8Мт вертолётининг авиация жиҳозлари” фани бўйича мобил илова ишлаб чиқилган ва олий ҳарбий авиация билим юрти таълим жараёнига татбиқ қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қуролли кучлари вазирлигининг 2020 йил 2 декабрдаги 25/10/1449-сон маълумотномаси). Мазкур ўқув қўлланмадан олий ҳарбий авиация билим юрти таълим жараёнида фойдаланиш бўлажак учувчи-муҳандисларни касбий компетентлигининг ривожланишига хизмат қилган;
бўлажак учувчи-муҳандисларнинг касбий (навигаторлик) компетент-лигини ривожлантиришнинг концептуал методик тизим моделига асосланган методик модели касбий компетентлик даражасини узлуксиз боғлиқлиги, табақалаштирилган, ижтимоий аниқланган мақсадларни аниқлаш ва баҳолаш, шу жумладан тўртта ўзаро боғлиқ мақсадли, мазмунли, фаолиятли-процессуал, натижавий-коррекцияловчи) блоклар дан фойдаланиб ишлаб чиқилган ва олий ҳарбий авиация билим юрти таълим жараёнига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қуролли кучлари вазирлигининг 2020 йил 2 декабрдаги 25/10/1449-сон маълумотномаси). Мазкур модел бўлажак учувчи-муҳандисларни касбий компетентлигини ривожлантиришга хизмат қилган;
бўлажак учувчи-муҳандисларнинг касбий (навигаторлик) компетентлигини ривожлантиришнинг методик моделини самарали амалга ошириш учун замонавий инновацион таълим технологиялари ва интерфаол таълим методларидан фойдаланилган, касбий навигаторлик компетентликни ривожлантиришга қаратилган навигаторлик ўйинлари, тренинглар, турли хил вазиятларда муаммоларни ҳал этишда лойиҳавий топшириқлар ишлаб чиқиш орқали навигаторлик компетентлигини ривожланганлик даражалари ва мезон кўрсаткичлари аниқланган ва олий ҳарбий авиация билим юрти таълим жараёнига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қуролли кучлари вазирлигининг 2020 йил 2 декабрдаги 25/10/1449-сон маълумотномаси). Мазкур ишлаб чиқилган лойиҳавий топшириқлар бўлажак учувчи-муҳандисларни касбий компетентлигини ривожлантиришга ва педагогик тажриба-синов натижаларининг сифат даражасини ошишига хизмат қилган.