Маматов Дилшод Кодировичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Чизмачилик фанини ўқитишда ўқувчиларнинг фазовий тасаввурини ривожлантиришнинг илмий-методик асослари (компьютер графикаси воситасида)” 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (чизмачилик) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.2.PhD/Ped1370.
Илмий раҳбар: Маъмуров Баҳодир Бахшуллоевич, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Ped.72.04.
Расмий оппонентлар: Рўзиев Эркин Искандарович, педагогика фанлари доктори, профессор; Камолов Ифтихор Бахтиёрович, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Термиз давлат университети.
Диссертация йўналиши: амалий ва назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади умумий ўрта таълим мактаблари чизмачилик фанини компьютер графикаси воситасида ўқитиш орқали ўқувчиларнинг фазовий тасаввурини ривожлантиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
умумий ўрта таълим чизмачилик фанини ўқитишда кўргазмалилик, тизимлилик ва ахборотлилик каби дидактик тамойиллар орқали ўқувчиларда фазовий тасаввурнинг ташкилий-функционал компонентларини визуаллик, образлилик ва креативлик каби компьютер графикаси асосида такомиллаштирилган;
8-9-синф ўқувчиларнинг фазовий тасаввурларини характерловчи геометрик образлар таърифи ва таснифи асосида “Сингвайш”, “Тармоқлар”, “3D композиция” каби интерфаол таълим методлари ишлаб чиқилган ҳамда ўқувчиларда фазовий тасаввурларни ривожлантириш методикаси асосланган;
компьютер графикаси воситасида фазовий тасаввурни ривожлантиришнинг график топшириқлар тизими, интернет платформаси ва анимацион моделлар мажмуасини ишлаб чиқиш асосида чизмачилик фанининг ўқув-методик таъминоти такомиллаштирилган;
чизмаларни танлаш ва янги объектларни хаёлий тасвирлаш тамойиллари асосида компьютер графикасидан фойдаланиб ўқувчиларда фазовий тасаввурларини юқори, ўрта ва паст даражаларда баҳолашнинг репродуктив, конструктив ва ижодий каби мезонлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Умумий ўрта таълим мактабларида чизмачилик фанини ўқитишда ўқувчиларнинг фазовий тасаввурларини компьютер графикаси воситасида ривожлантириш бўйича ишлаб чиқилган илмий-методик ва амалий таклифлар асосида:
геометрик образлар таърифи ва таснифи асосида фазовий геометрик образларнинг хусусиятларини узвийлаштиришга қаратилган “Сингвайш”, “Тармоқлар” ва “3D композиция” каби интерфаол таълим методлари қўллаш “Муҳандислик компьютер графикаси” дарслиги мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 7 декабрдаги 648-сон буйруғи, 648-020 рақамли гувохнома). Натижада, умумий ўрта таълим мактабларида чизмачилик фанини ўқитишда ўқувчиларнинг фазовий тасаввурларини компьютер графикаси воситасида ривожлантиришга кўмаклашадиган педагогик усуллар ва технологиялар такомиллаштирилган;
ўқувчиларнинг дарс ва дарсдан ташқари вақтларда мустақил ишлашига мўлжалланган ахборот – таълимни лойиҳалаш ва моделлаштириш имкониятларини акс эттирувчи график топшириқлар тизими, интернет платформаси ва анимацион моделлар мажмуаси ҳамда чизмачилик фанини ўқитишда ўқувчиларнинг фазовий тасаввурларини компьютер графикаси воситасида ривожлантиришга доир тавсиялар “Инженерная компьютерная графика”, “Компьютер графикаси”, “Чизмачилик” ўқув қўлланмалари мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 30 июндаги 359-сон буйруғи, 359-346 рақамли гувоҳнома) Натижада, замонавий талаблар асосида методик адабиётлар тайёрлаш бўйича дарсликлар базаси яна бир илмий-амалий ёрдамчи манба билан бойитилган.