Дусмухамедова Наргиза Ноуфарбековнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистонда бола ҳуқуқлари тўғрисидаги қонунчиликнинг ривожланиши ва такомиллаштириш муаммолари», 12.00.01 - Давлат ва ҳуқуқ назарияси ва тарихи. Ҳуқуқий таълимотлар тарихи (юридик фанлар)..
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.PhD/Yu363.
Илмий раҳбар: Якубов Шуҳрат Умматалиевич, юридик фанлар доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/30.12.2019.Yu.22.02.
Расмий оппонентлар: Қодиров Эшмуҳаммад Омонтурдиевич, юридик фанлар доктори; Исхакова Лавиза Фуатовна, юридик фанлар номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси ИИВ Академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон Республикасида бола ҳуқуқларини ҳимоя қилишнинг қонунчилик асосларини такомиллаштириш бўйича илмий асосланган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бола ҳуқуқлари тушунчаси замонавий ёндашувлар асосида таҳлил этилган ва методологик жиҳатдан чуқур тадқиқ этган ҳолда муаллифлик таърифи шакллантирилган;
боланинг эркинлик ва шахсий дахлсизлик ҳуқуқи кафолатлари бўйича ҳуқуқий нормани қонунга киритиш зарурати асосланган;
маҳкума аёлларга вояга етмаган болалари билан узоқ муддатли учрашиш ҳуқуқинитаъминлашга хизмат қилувчи ҳуқуқий нормани Жиноят-ижроия кодексига киритиш зарурати илмий асослаб берилган;
маҳкума аёлларнинг уч ёшга тўлмаган болаларини жазони ижро этиш колониялари қошидаги болалар уйига жойлаштиришга ва ишдан бўш вақтида улар билан чекланмаган миқдорда мулоқотда бўлишга ҳуқуқ берувчи нормани қонунга киритиш зарурати илмий асослаб берилган;
Бола ҳуқуқлари бўйича вакил (Болалар омбудсмани) фаолиятини қонун асосида ҳуқуқий тартибга солиш зарурати илмий асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Ўзбекистонда бола ҳуқуқлари тўғрисидаги қонунчиликнинг ривожланиши ва такомиллаштириш муаммолари бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
бола ҳуқуқлари тушунчаси замонавий ёндашувлар асосида таҳлил этилган ва методологик жиҳатдан чуқур тадқиқ этган ҳолда “бола ҳуқуқлари – бу инсон ҳуқуқларининг муҳим ва ажралмас таркибий қисми бўлиб, инсоннинг ўн саккиз ёшгача бўлган даврида фойдаланадиган хулқ-атвор қоидаларининг йиғиндисидир” дея диссертация доирасида шакллантирилган муаллифлик таърифи «Жиноятчиликка қарши курашишда халқаро ҳамкорлик ва ДХХ органлари ваколатига тегишли жиноятларнинг умумий-ҳуқуқий тавсифи» номли дарсликни ишлаб чиқишда инобатга олинган (Амир Темур номидаги Ўзбекистон Республикаси Давлат Хавфсизлик Хизмати Академиясининг 2021 йил 14 июлдаги 28/5967-сон маълумотномаси). Ушбу таъриф бола ҳуқуқлари соҳасида ҳуқуқий саводхонликни оширишда, таълим бериш фаолиятини самарали ташкил этишда хизмат қилган.
давлат томонидан боланинг шахси, уй-жойи дахлсизлигини, хат-хабарлари сир тутилишини таъминланишига, болани эксплуатация ва зўравонликнинг барча шаклларидан, шу жумладан, жисмоний, руҳий ва жинсий зўравонликдан, қийноқларга солишдан ёки шафқатсиз, қўпол ёхуд инсон қадр-қимматини камситувчи бошқа шаклдаги муомаладан, ҳуқуқбузарликлар ва ғайриижтимоий ҳаракатлар содир этишга жалб этилишидан ҳимоя қилинишига оид таклифлар «Бола ҳуқуқларининг кафолатлари тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси қонуни 10-моддасига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Демократик институтлар, нодавлат ташкилотлар ва фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари қўмитасининг 2019 йил 27 декабрдаги 05/1-07-301-сон маълумотномаси). Илмий натижалардан фойдаланиш бола ҳуқуқларини таъминлашга оид давлатнинг мажбуриятларини қонунда аниқ белгиланишига хизмат қилган;
маҳкума аёлларга вояга етмаган болалари билан бир йил ичида тўрт марта, муддати беш суткагача бўлган узоқ муддатли учрашув, манзил-колонияда сақланаётганларга эса, ишдан бўш вақтда муассаса ҳудудидан ташқарида яшаш имконияти билан узоқ муддатли учрашувлар чекланмаган миқдорда берилиши зарурлигига оид таклифлар Ўзбекистон Республикаси Жиноят-ижроия кодекси 130-моддасининг иккинчи қисмига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Мудофаа ва хавфсизлик масалалари қўмитасининг 2020 йил 10 августдаги 33-сон  маълумотномаси). Ушбу қоиданинг қонунга киритилишионаси жазони ижро этиш муассасида сақланаётган болаларга улар билан кўпроқ учрашиш, муайян муддат бирга яшаш имкониятини яратишга хизмат қилган;
маҳкума аёлларнинг уч ёшга тўлмаган болаларини жазони ижро этиш колониялари қошидаги болалар уйига жойлаштиришга ва ишдан бўш вақтида улар билан чекланмаган миқдорда мулоқотда бўлишга ҳақлилиги, уни қонун акс эттириш зарурлигига оид таклифлар Ўзбекистон Республикаси Жиноят-ижроия кодекси 132-моддасининг иккинчи қисмига киритилган. (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати Мудофаа ва ҳавфсизлик масалалари қўмитасининг 2020 йил 10 августдаги 33-сон маълумотномаси). Ушбу қоиданинг қонунга киритилиши онаси жазони ижро этиш муассасида сақланаётган болаларга ҳуқуқларини таъминлаш, хусусан, уларнинг жазони ижро этиш колониялари қошидаги болалар уйига жойлаштирилишига ва ўз онаси билан кўпроқ мулоқотда бўлишига хизмат қилган;
Бола ҳуқуқлари ҳимояси бўйича янги институт ҳисобланган Болалар омбудсмани фаолиятини қонун асосида ҳуқуқий тартибга солишга оид таклифлардан «Ўзбекистон Республикаси Бола ҳуқуқлари бўйича вакил (Болалар омбудсмани) тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни лойиҳасини ишлаб чиқишда фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Инсон ҳуқуқлари бўйича вакил (Омбудсман) ўринбосари, Бола ҳуқуқлари бўйича вакилнинг 2021 йил 2 мартдаги 02-07/140-сон маълумотномаси). Ушбу Қонуннинг қабул қилиниши Бола ҳуқуқлари бўйича вакил фаолиятини қонун даражасида ҳуқуқий тартибга солишга хизмат қилган.