Холмирзаев Ўткирбек Пахлавоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): «Миллий ва чет эл корпоратив ҳуқуқида назорат қилувчи шахсларнинг хўжалик жамиятлари мажбуриятлари бўйича жавобгарлиги», 12.00.03 – Фуқaролик ҳуқуқи. Тaдбиркорлик ҳуқуқи. Оилa ҳуқуқи. Xaлқaро xуcуcий ҳуқуқ (юридик фанлар). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.1.PhD/Yu478.
Илмий раҳбар: Нурилло Файзуллаевич Имомов, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/30.12.2019.Yu.22.01.  
Расмий оппонентлар: Караходжаева Дилором Мамировна, юридик фанлар доктори, профессор; Юлдашев Жахонгир Иномович, юридик фанлар номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгаши ҳузуридаги Судьялар олий мактаби.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади назорат қилувчи шахсларнинг хўжалик жамиятлари мажбуриятлари бўйича жавобгарлиги масалалари, ушбу жавобгарликнинг ҳуқуқий табиати, келиб чиқиши асослари ва унинг корпоратив ҳуқуқнинг принциплари билан мутаносиблиги, жавобгарлик ҳажмлари, исботлаш стандартлари ва механизмларини инглиз ва континентал Европа ҳуқуқининг ривожланган ҳуқуқ-тартиботлари ва миллий ҳуқуқ билан қиёслаган ҳолда назарий-доктринал ва амалий жиҳатдан тадқиқ этиш, шунингдек Ўзбекистон Республикаси қонунчилигини ривожлантиришга қаратилган таклифлар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
айрим назорат қилувчи шахсларнинг (жамият директори, кузатув кенгаши аъзоси, жамият бошқаруви аъзоси, шунингдек ишончли бошқарувчи) ўз фидуциар мажбуриятларини бузганлик, айнан чалғитувчи ахборот ёки била туриб ёлғон ахборот тақдим этганлик, белгиланган ахборот тақдим этиш тартибини бузганлик, жавобгарлик белгиланиши асослаб берилган; 
айрим назорат қилувчи шахслар (жамият директори, кузатув кенгаши аъзоси, жамият бошқаруви аъзоси, шунингдек ишончли бошқарувчи)нинг жамият ва акционерлар олдида жамиятга зарар етказилишига сабаб бўлган йирик битимларни ва (ёки) амалга оширилишидан манфаатдорлик мавжуд бўлган битимларни тузишни таклиф этганлик, шу жумладан жамият билан бундай битимлар тузилиши натижасида ўзлари ёки ўз аффилланган шахслари томонидан фойда (даромад) олиш мақсадида битимлар тузишни таклиф этганлик учун жавобгарлигини белгилаш асослаб берилган;
агар айрим назорат қилувчи шахслар (бошқарув органлари, қарздорнинг муассиси (қатнашчиси) ёки мулкдори) томонидан қарздорнинг банкротлиги юзага келишига сабаб бўлган, уларни содир этиш пайтида мавжуд бўлган бозор шартларига ва иш муомаласи одатларига мувофиқ бўлмаган хатти-ҳаракатлар ёки битимлар содир этилган бўлса бу ҳолат қасддан банкротликка олиб келиш аломатлари мавжудлиги ҳамда тегишли жавобгарликка сабаб бўлиши асослаб берилган;
юридик шахс номидан иш олиб борадиган шахслар, юридик шахс бошқарув органлари аъзолари ва уларга мажбурий кўрсатма бериш имкониятига эга шахслар фидуциар мажбуриятлари мазмуни ҳамда уларни бузганлик учун жавобгарлик белгиланиши, Фуқаролик кодексидан (48-моддаси) таъсисчининг юридик шахс қарзлари бўйича жавобгарлиги шартларининг нотўғри таркиби чиқариб юборилиши зарурияти асослаб берилган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Миллий ва чет эл корпоратив ҳуқуқида назорат қилувчи шахсларнинг хўжалик жамиятлари мажбуриятлари бўйича жавобгарлигига оид олинган илмий натижалар асосида: 
айрим назорат қилувчи шахслар (жамият директори, кузатув кенгаши аъзоси, жамият бошқаруви аъзоси, шунингдек ишончли бошқарувчи)нинг жамият ва акциядорлар олдида фидуциар мажбуриятларини бузганда, хусусан, чалғитувчи маълумот ёки билиб туриб ёлғон маълумот тақдим этилганда, ахборот тақдим этишнинг қонунда белгиланган тартиби бузилганда зарар етказганлик учун жавобгарлигини ўрнатиш тўғрисидаги таклифларидан Ўзбекистон Республикасининг «Акциядорлик жамиятлари ва акциядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида» Қонуни 81-моддаси 6-қисмига Ўзбекистон Республикасининг 2020 йил 5 октябрдаги ЎРҚ-640-сонли «Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида» Қонуни билан ўзгартиш ва қўшимчалар киритишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупцияга қарши курашиш қўмитасининг 2020 йил 28 декабрдаги 25-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг жорий этилиши назорат қилувчи шахсларнинг нотўғри маълумот тақдим этганлик учун жамият ва акционерлар олдидаги жавобгарлиги кучайтирилишини таъминлашга имкон берган;
айрим назорат қилувчи шахслар (жамият директори, кузатув кенгаши аъзоси, жамият бошқаруви аъзоси, шунингдек ишончли бошқарувчи)нинг жамият ва акционерлар олдида жамиятга зарар етказилишига сабаб бўлган йирик битимларни ва (ёки) амалга оширилишидан манфаатдорлик мавжуд бўлган битимларни тузишни таклиф этганлик, шу жумладан жамият билан бундай битимлар тузилиши натижасида ўзлари ёки ўз аффилланган шахслари томонидан фойда (даромад) олиш мақсадида битимлар тузишни таклиф этганлик учун жавобгарлигини ўрнатиш тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикасининг «Акциядорлик жамиятлари ва акциядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида» Қонуни 81-моддаси 6-қисмига 2020 йил 5 октябрдаги ЎРҚ-640-сонли «Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»Ўзбекистон Республикасининг Қонуни билан ўзгартиш ва қўшимчалар киритишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг Суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупцияга қарши курашиш қўмитасининг 2020 йил 28 декабрдаги 25-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг жорий этилиши назорат қилувчи шахсларнинг хўжалик жамияти манфаатларига қарши битим тузганлик учун жамият ва кредиторлар олдидаги жавобгарлиги кучайтирилишини таъминлашга хизмат қилган;
қарздорнинг бошқарув органлари, таъсисчи (иштирокчи) ёки қарздор мулкдори томонидан улар содир этилиши пайтида бозор шароитлари ва иш муомаласи одатлари (ғайриҳуқуқий ҳаракатлар)га мос келмайдиган ҳаракатлар содир этилиши ёки битимлар тузилиши қарздорнинг банкротлиги вужудга келишига сабаб бўлган бўлса, бу ҳолат қасддан банкротлик асоси сифатида тан олиниши, тегишли назорат қилувчи шахснинг юидик шахснинг мажбуриятлари бўйича жавобгарлигига асоси бўлиши ҳақидаги таклифдан Сохта банкротлик, банкротликни яшириш ва қасддан банкротликка олиб келиш аломатларини аниқлаш қоидалари (Вазирлар Маҳкамасининг 2013 йил 14 августдаги 224-сон қарори билан тасдиқланган)нинг 35-банди 1-хатбошисига Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 15 апрелдаги 231-сонли «Сохта банкротлик, банкротликни яшириш ва қасддан банкротликка олиб келиш аломатларини аниқлаш қоидаларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида» Қарори билан  ўзгартиш ва қўшимчалар киритишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 30 апрелдаги 12/21-18-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг жорий этилиши назорат қилувчи шахсларнинг банкротликка олиб келганлик учун юридик шахслар мажбуриятлари бўйича жавобгарлиги белгиланишини таъминлашга ҳамда назорат қилувчи шахсларнинг чекланган жавобгарликни суиистеъмол қилишининг олди олинишини таъминлашга имкон берган;
юридик шахс номидан иш олиб борадиган шахслар, юридик шахс бошқарув органлари аъзолари ва уларга мажбурий кўрсатма бериш имкониятига эга шахслар фидуциар мажбуриятлари мазмуни ҳамда уларни бузганлик учун жавобгарлик белгиланиши Фуқаролик кодексидан (48-моддаси) таъсисчининг юридик шахс қарзлари бўйича жавобгарлиги шартларининг нотўғри таркиби чиқариб юборилиши зарурияти ҳақидаги таклифлар Фуқаролик кодекснинг янги таҳрири лойиҳасининг 56, 60-моддаларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 3 мартдаги 12/21-12-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг жорий этилиши юридик шахс ва унинг кредиторларини юридик шахс бошқарув органлари аъзолари (масалан, директор) ва назорат қилувчи иштирокчиларининг ноқонуний ҳаракатларидан ҳимоя қилишга хизмат қилган.