Шерназаров Шавкат Шухратовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Самарқанд вилоятидаги балиқчилик хўжаликлари альгофлораси ва унинг аҳамияти», 03.00.05 – Ботаника (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.1.PhD/B272.
Илмий раҳбар: Хамдамов Искандар, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд ветеринария медицинаси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, PhD.03/30.12.2019.B.02.08.
Расмий оппонентлар: Хайдаров Хислат Қудратович, биолгия фанлари доктори, профессор; Бўриев Сулаймон Бўриевич, биология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Самарқанд вилояти балиқчилик ҳовузлари альгофлорасини турлар таркибини аниқлаш ҳамда унинг оқдўнгпешона балиғи озиқланишидаги аҳамиятини асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Самарқанд вилояти балиқчилик ҳовузлари альгофлораси таркибида сувўтларнинг 258 тур ва тур хиллари (256 тур, 2 форма) аниқланган ва инвентаризация қилинган;
Самарқанд вилояти балиқчилик ҳовузлари альгофлораси таркибидаги фитопланктонларнинг шаклланиш хусусиятлари экологик омилларга боғлиқлиги асосланган;
оқдўнгпешона балиғи ошқозон-ичагидаги фитопланктонларнинг турлар таркиби аниқланган, ҳамда уларнинг миқдори ва мавсумий хусусиятлари очиб берилган;
ўтхўр балиқлар парваришланаётган ҳовузларда фитопланктонларни интенсив кўпайтириш орқали балиқ чавоқларининг ривожланиш барқарорлигини таъминлаш ҳамда оқдўнгпешона балиғинининг маҳсулдорлигини ошириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Самарқанд вилояти балиқчилик хўжаликлари альгофлораси ва унинг аҳамияти бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ҳовузларда парваришланаётган балиқ чавоқлари ва оқ дўнгпешона балиғининг озиқаси ҳисобланган фитопланктонларни табиий кўпайтириш бўйича тавсиялар “Самарқандбалиқсаноат” МЧЖ фаолиятига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2020 йил 4 декабрдаги 02/23-400-сон маълумотномаси). Натижада, балиқлар учун зарарли фитопланктонлар ривожланишини камайтириш, озиқабоп турлар биомассасини кўпайтириш ҳамда балиқ маҳсулдорлигини ошириш имконини берган;
фитопланктонларнинг ривожланишига таъсир этувчи экологик омиллар (сувнинг ҳарорати, тиниқлик даражаси, pH, минерализация, грунт хусусиятлари) нинг роли ҳамда ҳовузлар альгофлорадаги индикатор-сапроб турлар асосида балиқчилик ҳовузларининг ифлосланиш даражасини белгилаш Самарқанд вилоят Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бошқармаси фаолиятига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитасининг 2021 йил 11 мартдаги 04-02/8-981-сон маълумотномаси). Натижада, балиқ боқиладиган сунъий ҳовузлар суви ҳолатини экологик баҳолаш ҳамда мавсумий мониторингни олиб бориш имконини берган.