Қориев Мирзохид Рустамжоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Наманган вилоятининг шимоли-шарқий адирларида суғормасдан боғ ва токзорлар ташкил этиш имкониятларини баҳолаш», 11.00.04 - Метеорология. Иқлимшунослик. Агрометеорология (география фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.1.PhD/Gr50.
Илмий раҳбар: Камолов Баходир Асамович, география фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Гидрометеорология илмий-текшириш институти, DSc.27/30.12.2019.Gr.47.01.
Расмий оппонентлар: Эгамбердиев Ҳамроқул Турсунқулович, география фанлари доктори, доцент; Султашова Оралхан Генжебаевна, география фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: сув тақчил бўлган адир ҳудудларида суғормасдан боғ ташкил этиш илмий асосларини яратиш ва амалга ошириш усулларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
террасалаш ва мульчалаш агротехнологияларини биргаликда қўллаш асосида суғормасдан боғ ташкил этиш усули яратилган;
террасалаш ва мульчалашни биргаликда қўлланганда табиий тупроқ намлигини вегетация даврида ўсимликлар сўлиш намлигидан юқори ҳолатда сақланиши аниқланган;
баҳор фаслида органик, ёз фаслида эса пластик мульчалашдан навбати билан фойдаланиш тупроқ намлигини узоқ вақт сақлаб туришда юқори самарали эканлиги аниқланган;
ёнбағирликка тушган ёғин сувларини мевали дарахтлар атрофида самарали тўплаш имкониятини берувчи террасалаш усули такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Наманган вилоятининг шимоли-шарқий адирларида суғормасдан боғ ва токзорлар ташкил этиш имкониятларини баҳолаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
террасалаш ва мульчалаш агротехнологияларини биргаликда қўллаш асосида яратилган суғормасдан боғ ташкил этиш усули “Уйчи соҳибкор бўстони” агрофирмасида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 19 ноябрдаги 02/029-3882-сон маълумотномаси). Натижада, ушбу усул ёрдамида 0,4 гектар майдонда 13 турдаги мевали дарахтлардан иборат суғорилмайдиган боғ ташкил этилиб, йилига 1200 м3 сув ресурсларини тежаб қолиш имконини берган;
табиий тупроқ намлигини вегетация даврида ўсимликлар сўлиш намлигидан юқори ҳолатда сақлайдиган террасалаш ва мульчалашни биргаликда қўллаш усули “Уйчи соҳибкор бўстони” агрофирмасида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 19 ноябрдаги 02/029-3882-сон маълумотномаси). Натижада, 0,3 гектар майдондаги мевали кўчатзордан йиллик суғориш нормасига нисбатан 50 % кам сув сарфлаб, жами 15000 туп олма, шафтоли ва олхўри кўчатлари етиштириш имконини берган;
баҳор фаслида органик, ёз фаслида эса пластик мульчалашдан навбати билан фойдаланиш усули “Уйчи соҳибкор бўстони” агрофирмасида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 19 ноябрдаги 02/029-3882-сон маълумотномаси). Натижада, 0,2 гектар майдондаги 3 ёшли 60 туп шафтоли мевали дарахтидан суғормасдан 180 кг ҳосил олиш имконияти яратилган;
ёнбағирликка тушган ёғин сувларини мевали дарахтлар атрофида самарали тўпланишига ёрдам берувчи такомиллаштирилган террасалаш усули “Уйчи соҳибкор бўстони” агрофирмасида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 19 ноябрдаги 02/029-3882-сон маълумотномаси). Натижада, мевали кўчатлар атрофига қазилган ариқчаларда табиий шароитга нисбатан икки баробар кўпроқ нам тўплаш имконияти яратилган.