Xushvaqtov Suyun Yusup o‘g‘lining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiya himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): «Plastikat polivinilxlorid asosidagi amino- va sul`foguruh tutgan yangi polikompleksonlarning fizik-kimyoviy xossalari», 02.00.06 – Yuqori molekulyar birikmalar (kimyo fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2019.3.PhD/K235.
Ilmiy rahbar: Bekchanov Davronbek Jumazarovich, kimyo fanlari doktori, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston milliy universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti, DSc.03/30.09.2020.K.82.02.
Rasmiy opponentlar: Karimov Maxmud Muratovich, kimyo fanlari doktori, dotsent; Trobov Xamza Tursunovich, kimyo fanlari doktori, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Toshkent kimyo-texnologiya instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: polivinilxlorid asosida yangi polikomplekson olinish jarayonini va fizik-kimyoviy xossalarining jihatlarini aniqlashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
ilk bor granulalangan plastikat polivinilxlorid asosida olingan sul`fokationitni PEPA bilan modifikatsiyalab polikomplekson olish jarayoninining kinetik parametrlari aniqlangan va maqbul sharoitlari topilgan;
olingan poliamfolitning fizik kimyoviy xossalarini tekshirish orqali yuqori sorbsion xossaga, yuqori termik va mexanik barqarorlikga ega ekanligi aniqlangan;
olingan poliamfolitning sorbsion va fizik-kimyoviy xossalarini tekshirish orqali uning xossalari sanoat miqyosida qo‘llaniladigan APFC-45(4-VP+CF-5) poliamfolitiga deyarli teng ekanligi isbotlangan;
poliamfolitga Cu (II), Ni (II), Co (II) va Cr (III) ionlari yutilishining kinetik va izoterma konstantalari hamda termodinamik parametrlari aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi:
Polivinilxlorid plastikati asosidagi yangi poliamfolit fizik-kimyoviy xossalari bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
polivinilxlorid asosida olingan oltingugurt va azot tutgan poliamfolit sintezi uchun tashkilot standarti «O‘zstandart» agentligi tomonidan tasdiqlangan (Ts 02072392-002:2020) Natijada, poliamfolit yordamida gidrometallurgiya sanoatida texnologik eritmalarni konsentrlash va ulardan rangli metallarni ajratib olish imkonini bergan;
sintez qilingan poliamfolit «Muborak gazni qayta ishlash zavodi» AJda amaliyotga joriy qilingan («Muborak gazni qayta ishlash zavodi» AJning 2020 yil 23 noyabrdagi 1682/GK-11-son ma’lumotnomasi). Natijada, oqova suvlar tarkibidagi oraliq metallar mis(II), temir(III), nikel`(II) va xrom(III) ionlarining miqdorini 10% dan 17% gacha kamaytirish imkonini bergan.
