Сабирматов Алишер Абдикаримовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Перитонитни даволашда фотодинамик антибактериал терапиянинг самарадорлигини экспериментал-клиник асослаш», 14.00.27 – Хирургия (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.4.PhD/Tib1578.
Илмий раҳбар: Турсуметов Абдусаттор Абдумаликович, тиббиёт фанлар доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент педиатрия тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат тиббиёт институти, DSc/PhD.04/30.12.2019.Tib.93.01.
Расмий оппонентлар: Сафоев Бакодур Барноевич, тиббиёт фанлари доктори; Даутов Фарход Абдурасулович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: « И.И. Джанелидзе номидаги Санкт-Петербург тез тиббий ёрдам илмий текшириш институти»
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Антимикроб фотодианмик усулини ишлаб чиқиш ва фотодинамик терапияни перитонитларда экспериментал синаб кўриш ва клиникаларга комплекс даво учун киритиш самарадорлигини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
хақиқатдан "ВОСТОК-010203" аппарати ёрдамида ўтказилган антимикроб фотодинамик терапия усули in vitro ва in vivo ўтказилган тажрибаларда перитонит учун хос бўлган патоген микроорганизмларга қарши антибактериал самарадорлиги исботланган;
метилен кўки билан ўтказилган фотодинамик терапияни экспериментал ҳайвонларда қорин парданинг морфологик ҳолатига таъсири аниқланган;
экспериментал перитонит ҳолатида фотодинамик терапия ёрдамида қорин бўшлиғини санация қилиш усули ишлаб чиқилган, шунингдек, клиникада қорин бўшлиғини санация қилиш учун фотодинамик терапиядан фойдаланиш самарадорлиги исботланган;
тарқалган йирингли перитонитли беморларни даволашда метилен кўки фотосенсибилизатори (метилан кўки концентрацияси - 0,05%), таъсир қилиш вақти (5-10 минут), нурланиш энергиясининг зичлиги (25-35 Дж/см2) билан фотодинамик санациясининг оптимал параметрлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Тарқалган перитонитда қорин бўшлиғининг фотодинамик санацияси ёрдамида олинган илмий натижаларга асосида:
перитонитларда фотодинамик санациясидан фойдаланиш орқали даволаш самарадорлигини ошириш имкониятларини такомиллаштириш борасида олинган илмий натижалар асосида ишлаб чиқилган «Метилен кўки ёрдамида тарқалган перитонит билан қорин бўшлиғини фотодинамик санация қилиш усули» номли услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 25 январдаги 8н-р/70-сон маълумотномаси). Натижада тарқалган перитонит билан оғриган беморларни жарроҳлик даволаш натижаларининг яхшиланишига, операциядан кейинги асоратларни камайишига, касалхонада ётиш куни ўртача давомийлигини қисқаришига ва беморларнинг эрта ижтимоий ва меҳнат реабилитатциясига ёрдам берган;
экспериментда ва клиникада тарқалган йирингли перитонитни даволаш учун фотодинамик терапия усулидан фойдаланиш орқали олинган илмий натижалар асосида ишлаб чиқилган «Перитонитда фотодинамик терапия қўлланилишини экспериментал-клиник асослаш» номли услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 14 июндаги 8н-р/505-сон маълумотномаси). Натижада тарқалган йирингли перитонит билан оғриган беморларни операциядан кейиинги даврни енгил кечиши, беморлар ҳаёт сифати даражасини ошириш ва саломатлик ҳолатини тиклаш имконини берган;
перитонитни даволашда фотодинамик антибактериал терапиянинг самарадорлигини экспериментал-клиник асослаш бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Тошкент вилояти филиалига, И.Эргашев номли 4-сонли шаҳар клиник касалхонасига, Чирчиқ тиббиёт бирлашмасига ва Қибрай тиббиёт бирлашмасининг амалий фаолиятига жорий этилган. Олинган натижаларнинг амалиётга жорий қилиниши тарқалган перитонит билан касалланган беморларни жарроҳлик амалиётидан кейинги асоратларни камайтириш, беморлар ҳаёт сифати даражасини ошириш ва саломатлик ҳолатини тиклашга имкон берган.
