Исакова Феруза Рахмановнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Фарғона водийси қишлоқларидаги ижтимоий-иқтисодий муносабатлар ва маданий ҳаёт (XIX аср охирлари - XX аср биринчи чораги)”, 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В.2018.3.PhD/Tar.310.
Илмий раҳбар: Махкамова Нодира Рахмановна, тарих фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, DSc.03/31.12.2020.Таr.60.01.
Расмий оппонентлар: Юсупов Иброхим Юнусович, тарих фанлари доктори, профессор; Акмал Муратович Базарбаев, тарих фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади XIX аср охири – ХХ асрнинг биринчи чорагида Фарғона водийси қишлоқларида кечган ижтимоий-иқтисодий жараёнлар ва маданий ҳаёт тарихини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
Туркистон ўлкаси, жумладан Фарғона водийсининг метрополия учун пахта хом-ашё манбаига айлантирилиши, 1886 йилда ўтказилган ер ислоҳоти, водий қишлоқларига империя “кўчириш” сиёсатининг таъсири маҳаллий деҳқонлар ижтимоий аҳволининг оғирлашишига ва турмуш тарзига салбий таъсирининг кучайишига олиб келганлиги асосланган;
янги иқтисодий сиёсатнинг Фарғона қишлоқ хўжалигига татбиқ этилиши натижасида, бир тарафдан, аҳоли турмушидаги ижобий ўзгаришларнинг рўй берганлиги, иккинчи тарафдан эса янги иқтисодий сиёсат механизми амалиётидаги муаммолар қишлоқ шароитида кутилган натижаларни бермаганлиги бирламчи манбалар материаллари асосида очиб берилган;
совет ҳокимиятининг ижтимоий соҳадаги ва қишлоқда амалга оширган “маданий қурилиш” сиёсати - халқларни миллий, маънавий ва тарихий илдизларидан узоқлаштириш эвазига аҳолини ягона мафкурага бўйсундириш, миллатларнинг ўзига хос урф-одатлари, қадриятлари ўрнига янги совет анъаналари ва маросимларини жорий этиш чора-тадбирлари Фарғона водийси қишлоқларида самара бермаганлиги далилланган;
Рус империясининг маданий соҳада олиб борган сиёсати Фарғона водийси қишлоқ аҳолисининг турмуш тарзи ва маданиятига таъсир эта олмаганлиги далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Фарғона водийси қишлоқларидаги ижтимоий-иқтисодий ва маданий муносабатлар тарихи бўйича ишлаб чиқилган илмий хулосалар ва тавсиялар асосида: 
Фарғона водийсида қишлоқ хўжалиги яроқли ерларнинг илгариги вақтларда етишмовчилиги, водий қишлоқларига империя “кўчириш” сиёсатининг таъсири, солиқлар, турли йиғимлар ҳажми ва бошқа омиллар махаллий деҳқонлар ижтимоий аҳволининг оғирлашишига, мустамлака зулмининг ошишига, иқтисодий аҳвол ва турмуш тарзига салбий таъсирининг кучайишига сабаб бўлганлигига доир илмий хулосаларидан Германия Федератив Республикаси Бремен шаҳридаги “A&A Ausbulding und Arbeit Plus GmbH” тадқиқотчилар учун малака ошириш ва ишга жойлашиш бўйича таклифлар марказининг  “Марказий Осиё қишлоқ хўжалиги” номли бўлимини тарихий, бирламчи манбалар билан қайта шакллантиришга ҳисса қўшган (Германия Федератив Республикаси Бремен шаҳридаги “A&A Ausbulding und Arbeit Plus GmbH” марказининг 2019 йил 28 ноябрдаги тасдиқловчи далолатнома). Натижада, Туркистон ўлкаси, жумладан Фарғона водийсининг метрополия учун пахта хом-ашё манбаига айлантирилиши тарихини кенгроқ ёритилиш имконини берган; 
XIX аср охири ва ХХ аср бошларида Фарғона водийси қишлоқлари ахолисининг маданий ҳаёти масалаларига доир империя маъмурларининг олиб борган шовинистик, яъни руслаштириш сиёсати, ислом динига, таълим-тарбияга турли йўллар билан таъсир ўтказиш сиёсати водий қишлоқ аҳолисининг турмуш тарзи ва маданиятига оид илмий натижаларидан “O‘zbekiston tarixi” телеканалида 2019 йил 30 декабрь куни эфирга узатилган “Тақдимот” кўрсатувининг сценарийларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasi “O‘zbekiston teleradiokanali” davlat unitar korxonasining 2020 йил 10 январдаги 02-40-93-сон маълумотномаси).  Натижада тақдим этилган материаллар кўп сонли телетомoшабинларга XIX аср охири ва ХХ аср бошларида Фарғона водийси қишлоқларида яшаган аҳолининг маданий ҳаёти тўғрисида янги илмий маълумотларини кўрсатиб бериш имконини берган;
ХХ асрнинг 20-йиллари  бошида совет ҳукуматининг Фарғона водийси қишлоқларида янги иқтисодий сиёсатда, ер-сув ислоҳотда, иқтисодий рағбатлантиришнинг турли усулларида ўз аксини топганлигига оид  илмий хулосаларидан “Ўзбекистон тарихи” фанидан “Россия империясинннг Туркистондаги маъмурий бошқарув тизими ва мустамлакачилик сиёсати”, “Туркистон ўлкасида жадидчилик ҳаракати ва сиёсий ҳаракатлар”, “Туркистонда совет бошқарув тизимининг мустаҳкамланиши ва ижтимоий-иқтисодий соҳадаги ўзгаришлар” юзасидан таълим беришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 19 январдаги 89-03-282-сон маълумотномаси). Натижада, Ўзбекистон тарихининг XIX аср охири – ХХ аср биринчи чорагидаги жараёнлар билан боғлиқ жиҳатларини очиб беришда хизмат қилган.