Хамидова Муборак Ҳафизовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Француз ва ўзбек тилларида деопоэтонимларнинг лексик-семантик ҳамда лингвостилистик тадқиқи», 10.00.06 - Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.1.PhD/Fil1175.
Илмий раҳбар: Ўраева Дармон Саидахмедовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/04.06.2021.Fil.72.03.
Расмий оппонентлар: Қаршибаева Улжан Давировна, филология фанлари доктори, доцент; Камолова Санобар Жабборовна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади француз ва ўзбек тилларидаги деопоэтонимларнинг лисоний тизимдаги ўрнини, идеографик асосларини, нутқий воқеланишидаги бадиий-эстетик вазифаларини, лексик-семантик, лингвостилистик хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
француз ва ўзбек тиллари деопоэтонимларининг лингвостилистик хусусиятлари ва  лексик-семантик моҳияти  ҳар иккала халқ тилининг миллий-лисоний, номинацион-мотивацион, уларнинг яшаш табиий-иқлим шароити, тил ва нутқ маданияти, миллий менталитети, дунёқараши, руҳияти, эътиқодий тушунчалари, ўзига хос урф-одат ва маросимлари, поэтик тафаккури каби омиллар интеграцияси негизида шаклланганлиги асосланган;
француз ва ўзбек бадиий контекстида табиий ҳодиса номлари деопоэтонимлар кўринишида интертекстуалликни ҳосил қилиш, рамзий маънода ишлатилиб, бадиий матннинг эстетик таъсирчанлигини ошириш, поэтик матнни шакллантириш, ижодкорнинг муайян табиат ҳодисасига субъектив баҳоси ва муносабатини кўрсатиш, улар орқали ўз ички кечинмаларини ифодалаш каби лингвопоэтик функцияларни бажариши исботланган;
қиёсланаётган тиллар бадиий дискурсида лирик қаҳрамоннинг руҳий кечинмалари, кайфиятини ифодалашда шамол, булут, қор, ёмғир, туман, момақалдироқ, чақмоқ, шудринг, ғубор, ўлим каби нейтрал моҳият касб этадиган табиий ҳодисалар деопоэтонимларни, инсон ҳаёти учун хавф-хавотир соладиган салбий моҳиятга эга бўлган табиий офатлар номи анемонимларни ҳосил қилиши далилланган;
ҳар иккала тил деопоэтонимлари семантик валентлигига қараб аниқловчи танлашда уларнинг коннотатив ва денотатив маънолари, маъносидаги кучлилик-кучсизлик, ижобийлик-салбийлик, услубий хосланганлик, даражаланиш, шакл ва маъно муносабати, тарихийлик омилларининг бирламчи эканлиги ва айнан шу ҳолатлар деопоэтонимлар таржимасида адекватликни таъминлай олиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Француз ва ўзбек тилларида деопоэтонимларнинг лексик-семантик ҳамда лингвостилистик тадқиқини амалга ошириш жараёнида эришилган илмий натижалар асосида:
деопоэтонимларнинг луғавий градуонимик қаторларни бериш, яқин тушунчаларни, коннотатив ва денотатив маъноларни ифодалаш, француз ва ўзбек тилларидаги анемоним, метероним ҳамда деопоэтонимларнинг бадиий матнларда лингвопоэтик хусусиятларини белгилашга доир хулосалардан       Ф-1-06 “Истиқлол даври ўзбек адабиётида Шарқу Ғарб адабий анъаналари синтези” мавзусидаги лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 12 августдаги 89-03-2792-сон маълумотномаси). Натижада миллий тилдаги лингвопоэтик воситаларнинг бадиий нутқдаги ўрни ва ролини асослаш имконини кенгайтиришга эришилган;
француз ва ўзбек тилларида деопоэтонимларнинг осмонда ҳавода, ерда қуруқликда, ерда сувликда юз бериши, ҳаракатининг ёғиш, иниш, эсишга асосланиши жиҳатидан турли табиий ҳодисаларнинг умумий номини билдириб келиши билан турли макро ва микрокўламларда намоён бўлиши билан боғлиқ хулосалардан Ф1-ХТ-19919 – “Ўзбек мифологияси ва унинг бадиий тафаккур тараққиётидаги тутган ўрни” мавзусида фундаментал лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 13 августдаги 88-87-1472-04-сон маълумотномаси). Натижада мифологик, хаёлий уйдирмага асосланган тасаввур-тушунчани ўзига сингдирган мифодеопоэтонимлар генезиси ва поэтик хусусиятларини ҳамда ўзбек мифологиясининг ўзига хос образлар тизимига эга эканлигини асослашга хизмат қилган;
табиат ҳодисаларини англатувчи сўзларнинг бадиий матнларда турли поэтик мақсадларда фойдаланишига, асар сарлавҳаси даражасига кўтарилишига доир хулосалардан “Бухоро” телеканалининг “Менга сўз беринг”, “Ассалом, Бухоро”, “Жаҳон тамаддуни дурдоналари”, “Асрларнинг асраганлари” телекўрсатувлари, “Бухоро” радиосининг “Мулоқот ва мунозара”, “Қадриятлар қадим бешиги” радиоэшиттиришлари сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси Бухоро вилоят телерадиокампаниясининг 2020 йил 10 августдаги 1/162-сон маълумотномаси). Натижада ушбу телекўрсатувлар учун тайёрланган материалларнинг мазмуни мукамаллаштирилиб, илмий далилларга бой бўлишига эришилган ва кўрсатувнинг илмий-оммабоплиги таъминланган.