Sayt test rejimida ishlamoqda

Полвонов Козимбек Наимовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қашқадарё вилоятида шаҳарларнинг ташкил топиши ва ривожланиши тарихи (1970-2016 йй.)», 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.1.PhD/Tar326.
Илмий раҳбар: Эргашева Юлдуз Алимовна, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Термиз давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Tar.78.02.
Расмий оппонентлар: Қобулов Эшболта Отамуродович, тарих фанлари доктори, доцент; Шадманова Санавар Базарбаевна, тарих фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.  
II. Тадқиқотнинг мақсади 1970-2016 йилларда Қашқадарё вилоятида шаҳарларнинг ташкил этилиши ва ривожланиш йўналишларини тарихий аспектда очиб беришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Қашқадарё вилоятида нефть-газ конларининг топилиши ва Қарши чўлининг ўзлаштирилиши натижасида саноатнинг ривожланиши ҳамда кўплаб турар-жойлар, маъмурий, маиший ва маданий объектларнинг қурилиши ва ишга туширилиши воҳадаги Китоб, Яккабоғ, Ғузор, Қамаши, Чироқчи, Косон, Муборак, Бешкент, Янги Нишон ва Талимаржон шаҳарларининг шаклланишига сабаб бўлганлиги очиб берилган;
собиқ совет даврида вилоят шаҳарлари аҳолисининг ижтимоий-маиший турмуш тарзига етарлича эътибор қаратилмаганлиги ва шарт-шароитлар яратилмаганлиги оқибатида Косон, Бешкент ва Чироқчи шаҳарларида ер-участка танқислиги юзага келганлиги, тиббий ва маиший хизмат соҳаларининг эса паст даражада бўлганлиги архив ҳужжатлари асосида аниқланган; 
собиқ совет даврида воҳа шаҳарлари таълим тизимини яхшилашга ҳаракат қилинса-да, бу борада кўплаб муаммолар тўпланиб борганлиги, бу айниқса, таълим муассасалари моддий-техника базасини мустаҳкамлаш жараёнида яққол кўзга ташланганлиги, маънавий-маърифий тадбирларнинг сустлиги ўқувчи ёшлар ўртасида ҳуқуқбузарлик кўрсаткичи ортиб боришига сабаб бўлганлиги далилланган;
мустақиллик йилларида шаҳарсозлик борасидаги ислоҳотлар натижасида аҳолининг ижтимоий-касбий ва демографик таркиби, маданияти, турмуш тарзининг тубдан ўзгариб борганлиги ҳамда урбанизация даражасининг кўтарилганлиги, шаҳар маданият бўлимларида фольклор ва халқ ансамбллари ташкил этилиб, ўзбек халқ оғзаки ижодини тарғиб этиш тадбирлари олиб борилганлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қашқадарё вилоятида шаҳарларнинг ташкил топиши ва ривожланиши (1970-2016 йй.) тарихини тадқиқ этиш бўйича ишлаб чиқилган илмий хулоса ва таклифлар асосида:
совет даврида Қашқадарё вилоятида қазилма бойликларнинг топилиши ва Қарши чўлининг ўзлаштирилиши натижасида саноатнинг ривожланиши ҳамда кўплаб объектларнинг қурилиши янги шаҳарларнинг шаклланишига сабаб бўлганлиги ҳамда воҳа шаҳарлари аҳолисининг ижтимоий-маиший турмуш тарзига етарлича эътибор қаратилмаганлиги ва шарт-шароитлар яратилмаганлигига оид натижаларидан ОТ-Ф8-211 рақамли «XX аср Ўзбекистон маданияти тарихи» мавзусидаги лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 23 сентябрдаги 89-03-3604-сон маълумотномаси). Бу эса шаҳарлар тарихи Ватан тарихининг ажралмас бир қисми эканлигини, вилоят шаҳарлари шаклланишида иқтисодий омиллар етакчи ўрин тутганлигини ҳамда шаҳарларнинг ижтимоий ҳаёти ва муаммоларини ёритиб бериш имконини берган;
Ўзбекистонда мустақиллик йилларида шаҳарсозлик борасидаги ислоҳотлар натижасида кичик шаҳарлар бошқаруви туман ҳокимликлари билан бирлашганлиги, шаҳарлар бош режалари ижроси таъминланганлиги ва урбанизация даражаси юқорилаб кетиши Қашқадарё вилояти шаҳарлари мисолида кўрсатиб берилганлигига оид натижаларидан ОТ-Ф8-002 рақамли «Ҳозирги замон цивилизациясининг инсон ижтимоий қиёфасига таъсири» мавзусидаги лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 3 декабрдаги 89-03-4699-сон маълумотномаси). Натижада бу мустақиллик йилларида воҳа шаҳарларидаги иқтисодий ва ижтимоий соҳалардаги ислоҳотлар моҳиятини асослаб бериш имконини берган;
мустақиллик йилларида вилоят шаҳарларида саноат корхоналарини модернизация қилиш, янги саноат корхоналарини ташкил этиш ва иқтисодий ривожланиш шаҳар аҳолиси ижтимоий ҳаётида ўз аксини топганлигига оид натижаларидан «O`zbekiston tarixi» телеканалида намойиш этилган «Тақдимот» кўрсатуви сценарийсини шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси «O`zbekiston teleradiokanali» давлат унитар корхонасининг 2021 йил 15 апрелдаги 02-40-567-сон маълумотномаси). Натижада кўрсатув орқали тадқиқотчининг Қашқадарё воҳасидаги замонавий урбанизация жараёнлари ва шаҳарсозлик тарихи ҳақидаги илмий-назарий фикр-мулоҳазалари ёритиб берилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish